Sheera Frenkel / The New York Times
27 Şubat'ta Substack ve Blogspot gibi blog platformlarında Baltık Denizi'ndeki Kuzey Akım boru hatlarının bombalanmasının arkasında ABD'nin olduğunu iddia eden bir makale yayınlandı. 24 saat içinde bu makale ve benzer içerikler Reddit, Medium, Tumblr, Facebook ve YouTube dahil olmak üzere daha fazla web sitesinde de görüldü. Makalenin Yunanca, Almanca, Rusça, İtalyanca ve Türkçe çevirileri de internette yer almaya başladı.
Meta araştırmacıları Salı günü yayınladıkları bir raporda, paylaşımların Çin'in bugüne kadarki kamuoyunu yanıltmaya yönelik en büyük kampanyasının bir parçası olduğunu söyledi.
Binlerce hesap kampanyaya katıldı
Çin kampanyasıyla bağlantılı toplam 7 bin 704 Facebook hesabı, 954 Facebook sayfası, 15 Facebook grubu ve 15 Instagram hesabı Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi olan Meta tarafından kaldırıldı. Meta'nın raporuna göre, TikTok, X, LiveJournal ve Blogspot'taki yüzlerce başka hesap da Spamouflage adını verilen Çin'in ABD aleyhine başlattığı söz konusu etki kampanyasına katıldı.
Meta'nın küresel tehditleri inceleyen güvenlik ekibinin başında bulunan Ben Nimmo, "Bugüne kadar tanık olduğumuz en büyük gizli ağ çökertildi" şeklinde konuştu. Nimmo, ayrıca Çin kampanyasının insanlara ulaşmakta ve dikkat çekmekte zorlandığını söyledi. Buna gerekçe olarak da kampanyada kullanılan bazı gönderilerdeki yazım hataları ve kötü dilbilgisini gösterdi.
Zamanlaması dikkat çekici
İşin dikkat çeken yanı yapılan bu operasyonun, Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasındaki ilişkilerin hassas bir döneminde açıklanıyor olması. Ticaret Bakanı Gina Raimondo bu hafta hükümet yetkilileri ve Çinli iş dünyası liderleriyle ticari ilişkiler hakkında görüşmek üzere Çin'de bulunuyor. Raimondo, üç aydan kısa bir süre içinde Çin'e seyahat eden dördüncü üst düzey ABD yetkilisi.
Etki operasyonu, Meta'nın son altı yılda Çin'de ortadan kaldırdığı yedinci operasyon oldu. Üç aylık güvenlik raporunun bir parçası olarak yeni operasyonun ayrıntılarını yayınlayan şirket, bunların dördünün geçen yıl tespit edildiğini söyledi.
Geniş bir kitle hedeflendi
Meta, operasyonla bitirilen bu son kampanyanın Rus tarzı etki operasyonlarını "öğrenmek ve taklit etmek" için ortaya çıktığını söyledi. Ayrıca kampanyanın geniş bir kitleyi hedef aldığı da görülüyor. Çin finans forumu Nanyangmoney gibi web sitelerinde zaman zaman Çince paylaşımlar yapılırken farklı zamanlarda ise Facebook ve Instagram gibi Çin'de yasaklı olan sitelerde Rusça, Almanca, Fransızca, Korece, Tayca ve Galce dillerinde paylaşımlar yapıldı.
Meta, Çin kolluk kuvvetlerinin kampanyayı ülke geneline yayılmış ofislerden yürüttüğünü belirtti. Raporda, her ofisin vardiyalı çalıştığı, sabah ve öğleden sonra erken saatlerde faaliyet gösterdiği ve öğle ve akşam yemeği için mola verdiği belirtildi. Hesaplar sık sık farklı sosyal medya platformlarında aynı mesajları yayınlayarak Çin yanlısı mesajları internette yaymak için yoğun bir çaba gösterdi. Tüm bunlara rağmen Nimmo, söz konusu ağın insanlara ulaşmakta zorlandığını söyledi.
X, Reddit ve TikTok'da kampanya sürüyor
The New York Times tarafından yapılan bir incelemeye göre, Meta kampanyayı Facebook ve Instagram'dan kaldırırken, operasyonun X, Reddit ve TikTok gibi platformlardaki hesaplarının çoğu çevrimiçi kalmaya devam ediyor.
Bu gizli kampanya ilk olarak 2019 yılında Nimmo ve sosyal medya üzerine çalışmalar yapan Graphika şirketindeki diğer araştırmacılar tarafından keşfedildi. Meta, geçtiğimiz yıllarda operasyonun unsurlarını kaldırdığını, ancak kampanyanın yeni hesaplar ve yollarla geri dönmeye devam ettiğini söyledi. Operasyon başlangıçta Hong Kong'daki demokrasi yanlısı protestoları itibarsızlaştırmaya odaklandı. Bu etki kampanyası, daha sonra Şubat 2020'de virüsün kaynağının Çin olduğu iddialarını saptırarak ve suçu ABD'ye odaklayarak Covid-19 salgınına özel bir operasyon yürüttü.
Covid-19 üzerinden ABD hedef alındı
Bu etki kampanyası kapsamında Covid-19'un ABD'de başladığını iddia eden 66 sayfalık bir araştırma makalesi yayınladı. Bu makale, araştırmacı ve akademisyenlerin makale ve veri setlerini yükleyebildikleri bir online havuz olan Zenodo web sitesinde yayınlandı. Daha sonra YouTube ve Vimeo videoları ile birlikte LiveJournal, Tumblr ve Medium gibi blog platformlarında ABD'nin Covid-19'un gerçek kökenlerini gizlediğini savunan birçok içerik yayınlandı. Bu paylaşımların bağlantıları daha sonra Facebook ve diğer sosyal medya sitelerinde paylaşıldı, ancak paylaşımların çoğu etkileşim almadı.
Irkçı videolarda dikkat çeken artış
Çökertilen söz konusu ağ 2020'de ülke içinde bölünmeleri alevlendirmek amacıyla YouTube ve TikTok'ta ABD'deki ırksal eşitsizlikleri vurgulayan İngilizce videolar da yayınlamaya başladı. Bu videolardan bazıları viral oldu.
Meta ayrıca raporunda Çin operasyonunun bir parçası olduğunu söylediği TikTok hesaplarının bağlantılarına da yer verdi. Times'ın görüntülediği en popüler videolardan birinde bir kadın Çince olarak Çin'in kuzeybatı bölgesi olan Sincan'da yaşamın barışçıl olduğunu savunuyordu. Oysa Çin, Uygurlara ve bölgede çoğunluğu Müslüman olan diğer etnik azınlıklara karşı uyguladığı baskıcı politikalar nedeniyle uluslararası inceleme altında. İlgili TikTok videosu 7 binden fazla kez görüntülendi.
© 2023 The New York Times Company
