27 Nisan 2024, Cumartesi Gazete Oksijen
Haber Giriş: 22.11.2023 00:00 | Son Güncelleme: 22.11.2023 00:03

The New York Times yazdı: Savaşlarda kullanılan otonom silahlarla ilgili korkular artıyor

Son teknoloji sayesinde savaş alanlarında gördüğümüz araç, silah ve mühimmatlar çok daha tehlikeli bir hale geldi. Otonom saldırı sistemleri, yapay zeka ile güçlendirilen silah ve mühimmatlar bugün olduğu gibi gelecekte de savaşların gidişatında belirleyici olacak
Switchblade 600 (Fotoğraf: Jason Andrew/The New York Times)
Switchblade 600 (Fotoğraf: Jason Andrew/The New York Times)

Eric Lipton / The New York Times

Katil insansız hava aracı sürülerinin yakında dünyanın dört bir yanındaki savaş alanlarının standart bir özelliği olması muhtemel. Bu durum, kullanımlarının nasıl düzenleneceği ya da düzenlenip düzenlenmeyeceği konusundaki tartışmaları alevlendirdi ve sonunda ölüm kalım kararlarının yapay zeka programlarına devredilmesi olasılığına ilişkin endişeleri artırdı.

İşte teknolojinin nasıl geliştiğine, ne tür silahların geliştirildiğine ve tartışmanın nasıl ilerlediğine dair genel bir bakış:

Bu silahlar ne kadar yeni?

Sonunda yapay zeka, silah sistemlerinin belirli hedef türlerini seçme ve onları vurma konusunda kendi kararlarını vermelerine izin vermeli. Yapay zeka teknolojisindeki son gelişmeler, ölümcül otonom silahlar olarak bilinen bu tür sistemler etrafındaki tartışmaları yoğunlaştırdı.

Ancak otonom silahlar bir bakıma yeni sayılmaz.

Üzerinden bir kişi ya da nesne geçtiğinde otomatik olarak boşalacak şekilde tasarlanan kara mayınları, 1800'lü yılların başlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde İç Savaş sırasında kullanıldı. Görünüşe göre ilk olarak Gabriel J. Rains adlı bir Konfederasyon generali tarafından bu mayınlar icat edildi ve "sub-terra shell" olarak adlandırıldı.

Her ne kadar ilk olarak yapay zeka kavramından çok önce kullanılmış olsalar da, bir kez devreye girdiklerinde insan müdahalesi olmadan ve amaçlanan hedefler ile amaçlanmayan kurbanlar arasında ayrım yapmadan çalıştıkları için bugünkü tartışmayla bir ilgileri var.

Pentagon yıllar önce geliştirmeye başladı

1970'lerin sonlarından itibaren Amerika Birleşik Devletleri Captor Anti-Denizaltı Mayını olarak bilinen bir silahla bu konsepti genişletmeye başladı. Mayın bir uçaktan ya da gemiden atılabiliyor ve okyanusun dibine yerleşerek, cihaz üzerindeki sensörler bir düşman hedefi tespit ettiğinde otomatik olarak patlayana kadar orada kalabiliyordu.

Shield AI'nın hem otonom hem de hivemind adlı bir programla sürü halinde çalışabilen V-Bat dronlarından üçünün test sırasında tepeden görünümü, 26 Haziran 2023. (Fotoğraf: Erin Schaff/The New York Times)

 

1980'lerden itibaren düzinelerce Donanma gemisi, gelen düşman füzelerini aramak ve izlemek için yüksek güçlü bir radar sistemi kullanan AEGIS silah sisteminden güç almaya başladı. Bu sistem, bir insan müdahale etmeden önce savunma füzelerini ateşleyecek şekilde otomatik moda ayarlanabiliyor.

Güdümlü mühimmatlar bir sonraki adım

Daha sofistike otonom silahlara doğru ilerlemede bir sonraki adım "ateşle ve unut" şeklindeki mühimmatlar olarak karşımıza çıktı.

Eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi ve "Army of None" kitabının yazarı Paul Scharre, güdümlü mühimmatların genellikle ateşlendikten sonra geri çağrılamadığını ve "polis tarafından bir şüpheliyi yakalaması için gönderilen bir saldırı köpeği" gibi hareket ettiğini yazdı. Yollarını belirlemede belli bir özerkliğe sahipler, ancak Scharre bunu "sınırlı özerklik" olarak tanımlıyor. Harpoon gemisavar füzeleri de benzer bir şekilde, sınırlı özerklikle çalışıyor.

Mühimmatlar daha fazla otonom olabilir

Ukrayna'daki savaş, başıboş mühimmat olarak bilinen bir tür otomatik silah kullanımını dünyaya gösterdi. Bu cihazların geçmişi 1989 yılına, İsrailli bir askeri yüklenicinin Harpy olarak bilinen ve yaklaşık iki saat havada kalabilen, yüzlerce mil boyunca düşman radar sistemlerini arayan ve ardından onlara saldıran bir insansız hava aracına dayanıyor.

Daha yakın zamanlarda, California merkezli AeroVironment gibi ABD askeri yüklenicileri patlayıcı bir savaş başlığı taşıyan benzer başıboş mühimmatlar sattılar. Switchblade 600 olarak adlandırılan bu birim bir tank ya da başka bir hedef bulana kadar uçuyor ve ardından savaş başlığı ateşleniyor.

Silah, hedefi vurmadan önce hala insan onayı istiyor. Ancak insanı "döngüden çıkarmak" ve cihazı tamamen otonom hale getirmek nispeten kolay olabilir.

AeroVironment Başkanı Wahid Nawabi, "Bugün cihaza 'Benimle iletişime geçme ve git bana bir Rus T-72 tankı bul' diyebileceğiniz teknoloji mevcut" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Başlangıçta ateşlemek dışında uçtan uca tüm görev tamamen otonom olabilir"

Drone sürüleri

Tüm bu teknolojilerin gelecekte nereye evrileceği konusunda hiçbir soru işareti yok. Pentagon'un bu yılın başlarında yayınladığı bir bildiriye göre, kurum şimdi insansız hava aracı sürüleri oluşturmak için çalışıyor.

Bu nihai sonucun, gözetleme ekipmanı veya silah taşıyan yüzlerce hatta binlerce yapay zeka ile geliştirilmiş, otonom insansız hava aracından oluşan bir ağ olması bekleniyor. Dronlar büyük olasılıkla Çin'in yakınına konumlandırılacak, böylece çatışma çıkması halinde hızla konuşlandırılabilecek ve Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki kıyıları ve yapay adaları boyunca inşa ettiği kapsamlı gemi ve uçaksavar füze sistemleri ağını devre dışı bırakmak ya da en azından zayıflatmak için kullanılacak.

Bu, Pentagon'un önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde GPS sinyalleri ve iletişim engellendiğinde bile çalışmaya devam edebilecek binlerce ölümcül insansız hava aracını konuşlandırmayı amaçlayan çabalarından sadece bir tanesi.

Madalyonun diğer yüzü

Büyük bir yapay zeka askeri yüklenicisi olan Palantir Technologies'in yöneticileri de dahil olmak üzere bazı askeri yükleniciler, tamamen otonom kontrollü ölümcül saldırıların hala uzakta olabileceğini, çünkü en gelişmiş algoritmaların henüz yeterince güvenilir olmadığını ve bu nedenle otonom olarak yaşam veya ölüm kararları vermek için güvenilemeyeceğini savunuyor.

Palantir yöneticilerinden Courtney Bowman, bu yıl yapılan bir oturumda İngiliz yasa koyuculara yapay zekanın, askeri yetkililerin gelen veri dalgalarını hızlı bir şekilde analiz ederek daha hızlı ve daha doğru kararlar almasına olanak sağlayacağını savunuyor.

Bilim kurguydu, artık gerçek

Ancak Birleşmiş Milletler içinde yeni sistemlerin riskleri konusunda yaygın bir endişe var. Bazı silahlar uzun zamandır bir dereceye kadar özerkliğe sahip olsa da, yeni nesil temelde farklı.

Scharre, "Bu konuşma yaklaşık on yıl önce başladığında, gerçekten bir tür bilim kurguydu, ama şimdi hiç de öyle değil. Teknoloji çok ama çok gerçek"

© 2023 The New York Times Company