Jack Ewing, Mara Hvistendahl, Ana Swanson / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump Çin'den gelen mallara yeni gümrük vergileri koyarken, Meksika ve Kanada gibi müttefikleriyle bir ticaret savaşı tehdidinde bulunurken, küresel bir şirket var ki muhtemelen rakiplerinin çoğundan daha az zarar görecek: Tesla.
Ancak Elon Musk tarafından yönetilen ve milyarderin servetinin üçte birini oluşturan elektrikli araç üreticisi Tesla, Çin ile ilişkilerin kötüleşmesi durumunda da savunmasız durumda. Bu ülke şirketin ABD'den sonra en büyük ikinci pazarı ve orada başka hiçbir yerde olmadığı kadar çok otomobil üretiliyor.
Tesla, ABD ve Çin'de büyük ölçüde kendi kendine yeten tedarik zincirleri kurdu ki bu, birbirine bağlı ticaret dünyasında nadir görülen bir durum. Sonuç olarak, Trump yönetiminin Çin mallarına uyguladığı ve Meksika ve Kanada ürünlerine de uygulama tehdidini sürdürdüğü gümrük vergileri, rakiplerine daha fazla zarar vererek Tesla'ya yardımcı olabilir.
Musk'ın ticaret politikalarını şekillendirdiğine dair bir kanıt olmamasına rağmen, tarifeler Trump yönetimi tarafından kabul edilen ve rakiplerinin zararına Tesla'ya fayda sağlayabilecek birkaç önlemden biri.
Çarşamba günü Trump, Kanada ve Meksika'da üretilen çoğu otomobil ve parçaya uygulanan %25 gümrük vergisini durdurdu, ancak bu erteleme bir ay içinde sona erecek ve ABD'de yabancı tedarik zincirlerine bağımlı olan otomobil üreticilerini belirsizlik içinde bırakacak.
Yönetim ayrıca, Tesla'nın geniş ağıyla rekabet etmek isteyen şirketlerin elini kolunu bağlayabilecek bir hamle olarak, elektrikli araçlar için hızlı şarj istasyonlarının inşasına yönelik mali desteği de ortadan kaldırmaya çalışıyor. Ayrıca Ford Motor ve Rivian gibi rakiplerin elektrikli araç ve batarya fabrikalarını finanse etmek için kullandıkları kredi ve sübvansiyonları kesmeye ya da ortadan kaldırmaya çalışıyor.
Musk, ticaret ya da yönetimin fosil yakıtları teşvik etme ve Tesla'ya da zarar verebilecek elektrikli araçların satışını engelleme mücadelesi hakkında neredeyse hiçbir şey söylemedi. Trump'a verdiği destek Tesla bayilerinde protestolara neden oldu ve Tesla'nın hisse fiyatını düşürdü. Ancak Trump'ın kabinesinin fiili bir üyesi olarak konumu, ona diğer otomobil yöneticilerinin çok ötesinde bir etki sağlıyor.
George Washington Üniversitesi'nde mühendislik yönetimi dersleri veren yardımcı doçent John Helveston, “Çıkar çatışması burada çok hafif kalıyor” dedi.
Tesla yorum talebine yanıt vermedi. Bir Beyaz Saray yetkilisi, politikalarının Musk'ın Trump'a verdiği destekten önceye dayandığını söyledi.
Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai bir e-postada, “Başkan Trump, 2023 yazından beri - Elon Musk'ın Başkan Trump'ı desteklemesinden bir yıldan fazla bir süre önce - kampanya yolunda Biden'ın istihdamı öldüren elektrikli araç politikalarını sürekli olarak eleştirdi ve 2015'te başkanlığa ilk aday olduğundan beri şirketlere ürünlerinin Amerika'da üretilmesi için sürekli baskı yaptı” dedi.
Ticaret savaşı ve Trump'ın diğer politikaları Tesla için de riskler barındırıyor; şirket zaten krizdeyken, elektrikli araç pazarı genel olarak yükselirken bile Çin ve Avrupa'da satışlar düşüyor.
Musk'ın Çin'deki kapsamlı yatırımları, Çin hükümeti ile Trump yönetimi arasındaki ticari gerilimler arttıkça onu savunmasız bırakıyor.
Massachusetts'te yaşayan ve Çin'e odaklanan bağımsız bir otomobil analisti olan Lei Xing, “Tüm bunların içinde bir piyon haline gelebilir” dedi.
Tesla, Çinli elektrikli araç üreticilerinin rekabeti ve yeni modellerin azlığı nedeniyle Avrupa ve Çin'de zaten zorlanıyor. Musk'ın aşırı sağcı partileri desteklemek de dahil olmak üzere siyasi faaliyetlerine duyulan öfke de Almanya, ABD ve diğer pazarlardaki talebe zarar verdi. Musk'ın kişisel serveti, sert bir düşüş yaşayan Tesla hisselerine bağlı.
Tesla 2012 yılında Kaliforniya'daki bir fabrikada elektrikli araçların seri üretimine başladığında, neredeyse tüm rakiplerinden daha az ithalata bağımlı bir tedarik zinciri tasarladı. O zamanlar elektrikli araçlar yeni bir teknolojiydi ve Tesla'yı büyük ölçüde kendi pil, motor ve diğer bileşen kaynaklarını geliştirmeye zorluyordu.
Tesla, Japon Panasonic ile ortaklaşa Nevada'da bir batarya fabrikası kurdu ve ABD'de batarya üreten sadece birkaç otomobil şirketinden biri olmaya devam ediyor.
Musk 2014 yılında Çin'de bir fabrika kurmaktan bahsetmeye başladığında hükümet yetkilileri tarafından sıcak bir şekilde karşılandı. Tesla altı yıl sonra Şangay'da alışılmadık derecede elverişli koşullar altında bir fabrika açtı.
Pekin, Çin'de yabancı bir otomobil üreticisi için bir ilk olarak, şirketin yerel bir ortak olmadan kurulabilmesi için mülkiyet kurallarını değiştirdi. Çin hükümeti ayrıca düşük faizli krediler, üst düzey liderlere erişim ve hatta Tesla'nın emisyon düzenlemelerinde istediği değişiklikleri sağladı.
Ancak Musk, büyük ölçüde ithal parçalara bağımlı olan diğer otomobil şirketlerinin aksine, Çin ve ABD fabrikalarının tedarik zincirlerini nispeten ayrı tuttu.
Uzun süredir Çin'de otomotiv danışmanlığı yapan Michael Dunne, “Ticaretin kötüye gitmesi ve gümrük tarifelerinin yükselmesi durumunda kendini iyi bir şekilde hazırladı ve bu ona bugün iyi hizmet ediyor” dedi.
Bugün Şangay'da üretilen otomobiller Avrupa ve Güneydoğu Asya'da ve Çin iç pazarında satılıyor - ancak ABD'de satılmıyor.
Tesla'nın Amerika Birleşik Devletleri'nde sattığı otomobiller Fremont ve Austin'deki fabrikalarda üretiliyor. Tesla ayrıca Buffalo'da ülkenin en büyüğü olan tescilli şarj ağı için şarj ekipmanı üretiyor. Tesla, online alışveriş sitesi Cars.com tarafından her yıl yapılan ve bir aracın ne kadarının Amerika'da üretildiğini gösteren sıralamada düzenli olarak en üst sıralarda yer alıyor.
Cars.com sıralamasına giren verilerin derlenmesini denetleyen Patrick Masterson, Tesla'nın tarifelere dayanmak için “iyi bir konumda” olduğunu söyledi, “Yerli üretimleri güçlü” dedi.
Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi tarafından derlenen verilere göre Tesla, Çin ve Meksika'dan gelen mallara uygulanan tarifelere karşı hala savunmasız çünkü otomobildeki bileşenlerin ve malzemelerin değer olarak dörtte biri ithal ediliyor. Ancak Tesla'nın rakipleri tarafından üretilen elektrikli araçlar tarifelere karşı çok daha savunmasız.
Çin, Trump yönetiminin Çin mallarına yönelik gümrük vergilerine misilleme yaparken şimdiye kadar otomobillerden uzak durdu, bunun yerine tavuk ve buğday gibi ABD tarım ürünlerine yönelik vergileri artırdı.
Tesla, rekabet gücünü doğrudan etkileyecek Çin malzemelerine yönelik en az bir potansiyel gümrük tarifesine karşı sessizce mücadele etti.
Çin, bataryalar için temel bir malzeme olan yüksek saflıkta grafitin ana kaynağı. Aralık ayında, ABD'de batarya sınıfı grafit üretmeye çalışan bir grup şirket Çin'i damping yapmakla suçladı ve ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu'ndan %800'den fazla olabilecek cezai vergiler uygulamasını istedi.
© 2025 The New York Times Company