Eric Schmitt / The New York Times
ABD daha önce Ukrayna'ya ATACMS olarak bilinen Ordu Taktik Füze Sistemi'nin 160 km yol kat edebilen geniş yayılımlı misket bombalarıyla donatılmış bir versiyonunu tedarik etmişti. Ancak Ukrayna için bu yeterli olmadı ve uzun zamandır işgal altındaki Ukrayna'nın derinliklerine ulaşabilen yaklaşık 305 km menzile sahip daha uzun menzilli versiyonuna göz dikti.
Salı gecesi Ukrayna'nın Azak Denizi'ndeki liman kenti Berdyansk'taki Rus birliklerini vurmak için daha uzun menzilli füzeler kullandığını söyleyen üst düzey ABD'li yetkili, operasyonel konuları görüşmek üzere isminin açıklanmaması koşuluyla konuştu.
17 Nisan'da Ukrayna'daki sosyal medya hesapları Kırım'ın Dzhankoi kentindeki bir askeri havaalanında büyük yangınlar ve patlamalar meydana geldiğini duyurdu. Üst düzey yönetim yetkilisi bu havaalanının da uzun menzilli ATACMS'ın hedefi olduğunu söyledi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymir Zelenski o akşam yaptığı bir konuşmada üst düzey Ukraynalı komutan General Oleksandr Syrskyi'ye teşekkür etti ancak saldırı hakkında ayrıntılı bilgi vermedi.
Biden sessiz sedasız onayladı
Üst düzey ABD'li yetkili, Başkan Joe Biden'ın büyük bir politika değişikliğiyle Şubat ayı ortasında 100'den fazla uzun menzilli füzenin yanı sıra daha fazla misket bombası çeşidinin gönderilmesi kararını gizlice onayladığını söyledi. Bu füzeler Mart ayında Ukrayna'ya yapılan 300 milyon dolarlık silah sevkiyatının bir parçasıydı ve Aralık ayı sonunda fonun bitmesinden bu yana ülkeye yapılan ilk yeni yardım paketiydi.
Yönetim yetkilileri Ruslara haber vermemek için sevkiyatı gizli tuttu. Amerika Birleşik Devletleri geçmişte Ukrayna'ya uzun menzilli silahlar verdiğinde Ukraynalılar başlangıçta Rus kuvvetlerine ciddi zararlar verdiler. Ancak Ruslar daha sonra Ukrayna'nın menzilinden çıkmak için güçlerini ve silah depolarını geri çekti. Daha uzun menzilli ATACMS, Ukrayna'nın istediği ve ABD'nin vermekte isteksiz davrandığı son büyük silah sistemleri arasındaydı.
ABD'nin fikri neden değişti?
Yetkili, Biden ve üst düzey yardımcılarının uzun menzilli füzeleri bağışlama konusundaki isteksizliklerini birkaç nedenden ötürü bıraktıklarını söyledi. Ordu, füzeleri başka ülkelere satmak yerine daha fazlasını elinde tutmaya karar vererek Pentagon'un arz sorununa ilişkin endişelerini azalttı. Rusya'nın artan balistik füze kullanımı ve kritik altyapılara yönelik saldırıları da Ukrayna'nın bu tehditlere karşı koymaya yardımcı olabilecek silahlara olan talebini güçlendirdi.
Biden'ın Çarşamba günü imzaladığı yasanın bir parçası olan Ukrayna'ya yönelik 60.8 milyar dolarlık yardıma ilave uzun menzilli füzeler de dahil edildi. Milletvekilleri ve Zelenski, yeni füzeler de dahil olmak üzere askeri yardımlardan mutlu olurken, muhtemelen Rusya'dan gizli tutmak amacıyla Ukrayna'nın bu silahlardan az sayıda almış ve kullanmış olduğunu göstermeye çalıştı.
Yeni füze sisteminin tahribatı oldukça büyük
Yeni füzelerin kullanıldığı ilk saldırı şiddetli bir etki yarattı. Geçen hafta bölge sakinleri tarafından internette yayınlanan videolarda saldırının ardından çıkan yangınlar görülüyordu. Videolar bağımsız olarak doğrulanmadı. Saldırıdan dört saat sonra, yerel sosyal medya paylaşımlarını izleyen ve bölge sakinlerine de atıfta bulunan bir grup olan Crimean Wind, mühimmatın hala havaya uçtuğunu yazdı. Hava alanı yakınındaki evlerin pencerelerinin patladığını söylediler. Bu hesap da bağımsız olarak doğrulanamadı.
Daha sonra Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukraynalı güvenlik yetkililerinin vurulduğunu söylediği dört adet S-400, üç radar istasyonu, bir hava savunma komuta merkezi ve bir entegre hava savunma komuta ve kontrol sisteminin ayrıntılarını içeren füze saldırısının videosunu yayınladı.
Üst düzey savunma yetkilileri, geçen ay açıklanan 300 milyon dolarlık silah paketinin, düşük teklif verilen sözleşmelerden yapılan tasarruflarla bir araya getirildiğini ve anti-balistik füzeler, topçu mermileri ve zırh sistemlerini içerdiğini söyledi.
Daha fazla hava savunma sistemine ihtiyaç var
Biden yönetimi yetkilileri Mart ayındaki silah paketinin en iyi ihtimalle geçici bir önlem olduğunu ve Ukrayna'ya sadece birkaç haftalık silah ve mühimmat sağladığını kabul etti. Rusya'nın özellikle doğudaki kentleri bombalamaya devam etmesi nedeniyle Ukrayna'nın hava savunma sistemlerine ihtiyacı var.
Kilit Kongre üyeleri o dönemde gizli ATACMS sevkiyatının bu pakete dahil olduğu konusunda bilgilendirildi, ancak Biden yönetimi yetkilileri her iki ATACMS türünün de Ukrayna'ya gittiğinden kamuoyuna hiç bahsetmedi.
Geçen haftaki saldırı, Ukrayna'nın Rusya içindeki askeri hedeflere yönelik bir dizi başarılı saldırısını takip etti. Örneğin saldırıdan bir gün önce Ukrayna güvenlik servisi, Ukrayna sınırının yaklaşık 700 km ötesinde bulunan uzun menzilli bir radarı imha ettiğini iddia etti. Ancak bu saldırılarda Ukrayna'da üretilen kamikaze tipi insansız hava araçları kullanıldı.
44 yılda sadece 4 bin adet üretildi
ABD askeri yetkilileri, ATACMS cephaneliklerinin nispeten küçük olduğu ve füzelerin Kore Yarımadası da dahil olmak üzere Pentagon'un diğer savaş planları için taahhüt edildiği konusunda uyarıda bulundu. Sistemin üreticisi Lockheed Martin'e göre füzenin geliştirildiği 1980'li yıllardan bu yana sadece 4 bin ATACMS üretildi.
Yine de Ukrayna'nın silahlandırılmasını savunan pek çok kişi Biden yönetiminin Rusya ile çatışmayı tırmandırma korkusunu göz ardı etti ve Beyaz Saray'ı Ukraynalı yetkililerin kazanmak için ihtiyaç duyduklarını söyledikleri silahları ülkeye vermeye çağırdı.
Ukrayna'nın geçen yaz karşı saldırıya geçmesinden kısa bir süre sonra Cumhuriyetçiler, Biden yönetimine Ukrayna'ya "derhal" ATACMS göndermesi çağrısında bulunarak İngiltere ve Fransa gibi diğer müttefiklerin de uzun menzilli füzeler bağışladığına dikkat çekti.
İşgalde son durum
Geçtiğimiz birkaç gün içinde Rus birlikleri Ukrayna'nın doğusundaki birçok köye girerken, Ukrayna birlikleri de hatlarını korumak için mücadele etmeye devam ediyor.
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesini savunmasında kritik öneme sahip olan Chasiv Yar'ın dış mahallelerine doğru hızla ilerledi. Rus güçleri ayrıca Şubat ayında Rusya'nın eline geçen Avdiyivka'nın kuzeybatısındaki köyleri ele geçirmeye devam etti.
©️ 2024 The New York Times Company
