Carlotta Gall, Oleksandr Chubko, Olha Konovalova / New York Times
Dinyeper Nehri'nin doğu yakasındaki kanlı çatışmayı anlatan denizcinin sesi titriyordu. Çatışmada yakın zamanda yaralanan denizci Maksym “Gece suyun üstünde duruyorduk ve her şey bizi bombalıyordu. Arkadaşlarım gözlerimin önünde ölüyordu” dedi. Ukrayna Deniz Piyadeleri iki aydır, Rus birliklerinden toprakları geri almak için Herson'un güney bölgesindeki Dinyeper Nehri’deki saldırıya öncülük ediyor. Operasyon, Ukrayna'nın güneydeki Rus savunmasını aşmaya ve savaşın gidişatını değiştirmeye yönelik gerçekleştirilen zayıf karşı saldırıların son girişimiydi.
Nehir geçişlerinde yer alan askerler ve denizciler, saldırıyı vahşice ve anlamsız olarak niteliyor. Zira Ukraynalı birlikler daha karşı tarafa ulaşmadan nehir kıyılarında ya da suyun üstünde vuruldu. Çatışmalara katılan yarım düzine asker verdiği demeçte koşulların çok zor olduğunu ve siper alacak yerin olmadığını söyledi. İlk temas genellikle derelerde veya çayırlarla kaplı bataklık adalarında gerçekleşiyor. Bu bölgeler çamur bataklığına ve suyla dolu bomba kraterlerine dönüştü.
Yetkililerin açıklamaları iyimser
New York Times’a konuşan askerler ve denizciler güvenlik nedeniyle yalnızca ilk isimleri verdi veya anonim olarak kalmak istedi. Komutanlar ise medyanın Kherson bölgesindeki askeri birimleri ziyaret etme yönündeki taleplerinin neredeyse tamamını reddetti. Gazetecilere konuşan çok sayıda asker ve denizci, ciddi kayıplar konusundaki endişelerini ve etkililerin saldırının ilerleyişi hakkında aşırı iyimser açıklamalar yaptığını dile getirdi.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, askerlerin suçlamaları hakkında hemen yorum yapmanın mümkün olmadığını ancak zamanı gelince yanıt vereceğini söyledi. Çatışmaların en şiddetlilerinin Herson’un 20 mil yukarısında bulunan Krynky köyünde yaşandı. Ukrayna birlikleri tutunmayı başardıkları tek yer olan balıkçı evlerinin bulunduğu dar bir şeridi ele geçirdi.
New York Times’ın ele geçirdiği bölgenin canlı İHA görüntüleri askerlerin evleri yok edip nehir kıyısını çamur ve parçalanmış ağaçlar yığınına dönüştüren ağır Rus hava saldırılarına ilişkin iddiları doğruladı.
Ekim ayında Krynky'de savaşan ve o zamandan beri yaralıların tahliyesine yardım etmek için birçok kez geçiş yapan deneyimli asker Oleksiy, doğu kıyısına gelen yeni birliklerin çamura dolanmış asker cesetlerine basmak zorunda kaldığını söyledi.
Cesetlerine 2 aydır ulaşılamıyor
Bölük komutanı yardımcısı Volodimir, yoğun bombardıman nedeniyle askerlerin ölüleri toplayamadığını ve bazı cesetlerin 2 aydır orada olduğunu söyledi. Volodimir, geçen hafta adı Denys olarak açıklanan bir adamının cenazesine katılabildi. Volodimir “Sol yaka çok zor. Bunu yapanlar gerçek kahramanlar, büyük iradeye sahip adamlardır” dedi.
Ukrayna'nın karşı saldırısının çıkmaza girmesi ve ABD ile Avrupa Birliği'nin yardımı kesme sinyalleri vermesi, Rus güçlerine karşı ivme kazanması açısından Ukrayna tarafından dikkatle takip edildi. Ukrayna tarafı Rusya’nın tedarik yollarını ve güneydeki varlığını tehdit edecek kadar derin bir atılım yapmayı umuyor. Bu görev de bu yıl yeni oluşturulan birkaç tugayla tam güçle yeniden inşa edilen Deniz Piyadeleri'ne verildi.
Ukraynalı yetkililer savaşın başlangıcından bu yana ülkenin moralini korumak ve yurtdışı desteği sağlamak için olumlu söylemlerini sürdürmeye çalıştı. Kayıp sayıları ya da Ukrayna birliklerinin yaşadığı aksiliklerin ayrıntıları yayınlanmıyor.
“Bu bir intihar görevi”
Dinyeper olayında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve diğer yetkililer yakın zamanda denizcilerin doğu yakasında yer edindiğini öne sürdüler. Dışişleri Bakanlığı geçen ay bir açıklama yayınlayarak birçok kale kurduklarını iddia etti. Ancak bölgedeki denizciler ve askerler bu açıklamaların abartıldığını söylüyor. Oleksiy “Hiç pozisyon yok. Gözlem noktası ya da siper diye bir şey yok. Orada tutunmak imkansız. Silahları oraya taşımak imkansız. Bu bir hayatta kalma mücadelesi bile değil. Bu bir intihar görevi” dedi.
Oleksiy, Ukraynalı komutanların zayıf hazırlık ve lojistiğinin taburunun büyük kısmını yok ettiğini söyledi. Tekne eksikliği nedeniyle yaralıların geride bırakıldığını, acımasız koşulların morali ve askerlerin birbirlerine verdiği desteği bozduğunu söyledi. Oleksiy “Oraya giden insanlar psikolojik olarak hazırlıklı değiller. Nereye gittiklerini bile anlamıyorlar. Onları oraya gönderen emir onlara bilgi vermiyor” dedi.
Oleksiy, kayıplardan duyduğu hayal kırıklığı nedeniyle Times'ın hesabını yayınlamasına izin vermeyi kabul etti. Doğu cephesindeki en yoğun savaşlardan ikisine atıfta bulunarak, "Bakhmut veya Soledar'da buna benzer bir şey görmedim. Büyük bir israf” dedi. Cephenin her iki tarafındaki saldırıların video görüntülerini coğrafi olarak konumlandıran Ukrayna Kontrol Haritası’nda işaretlenen nehir kıyısı boyunca yapılan Rus hava saldırıları, Oleksiy’nin açıklamalarını doğruluyor. Harita, nehrin 60 kilometrelik kısmı boyunca birçok geçiş noktada ağır Rus hava bombardımanının olduğunu gösteriyor.
Rus güçleri de kayıplar veriyor
Rus birlikleri de birçok açıdan ağır kayıplar veriyor. Harita, doğu yakasındaki tüm ana yerleşim yerlerinde Ukrayna topçularının, roketlerin ve insansız hava araçlarının Rus birliklerine ve zırhlarına vediği zararın ayrıntılarını veriyor. Herson şehri defalarca Rus saldırısına maruz kaldı. Ancak aynı zamanda Ukrayna topçularının sürekli bombardımanına da maruz kalıyor.
Kasım ayında Krynky'de yaralandıktan sonra hastanede tedavi gören denizci Maksym, Rus saldırılarının tank, top ve havan ateşinin çok yoğun olduğunu ve askerlerin sığındığı bodrumlardan ilerleyemediğini söyledi. Hava saldırısında üç kişinin öldürülmesinin ardından müfrezeye tahliye emri verildi. Durum kaotik ve felaketle sonuçlanan bir geri çekilmeye dönüştü. Askerler karanlıkta nehir kıyısına doğru ilerlerken top ateşi altında kaldılar. En sonunda bölgeye vardıklarında onları alması için gelecek olan tekneyi 3 saat beklemeleri gerektiği söylendi.
Maksym, "Tamamen suyla dolu kraterlerden oluşan bir bataklıktı. Mümkün olduğunca derine inmeye çalışmaktan başka seçeneğimiz yoktu. O zamana kadar herkes zaten yaralanmıştı” dedi. Ardından farklı bir görev için gelen tekne ağır yaralıları aldı. Daha fazla tekne beklerken, Rus uçakları nehir kıyısını 3 adet yarım tonluk patlayıcıyla bombaladı. Başka bir tekne geldi ve beş yaralıyı daha götürdü. Maksym bir sonraki tekne için 40 dakika daha beklemek zorunda kaldı.
Maksym “Sol yaka araf gibiydi. Daha ölmedin ama yaşadığını da hissetmiyorsun” dedi. Müfrezesindeki 10 kişiden yarısının öldüğünü ya da kayıp olduğunu söyleyen Maksym "Yaralanmadan hayatta kalan tek kişi bile olmadı" dedi.
© 2023 The New York Times Company
