Keith Bradsher / The New York Times
Volkswagen, Sincan'ın başkenti Urumçi'de bir ortak girişim montaj fabrikasının yanı sıra bölgede iki test pistine sahipti ve Sincan'da çok uluslu şirketler arasında en büyük ve en görünür varlığını sürdürüyordu. Bu durum insan hakları gruplarının kınamasına neden oldu.
Amerika Birleşik Devletleri ve giderek artan sayıda Avrupa ülkesi, Sincan'da zorla çalıştırma olduğuna dair kanıtlar nedeniyle bu bölgeden yapılan ithalatı yasaklıyor.
Zorla çalıştırma suçlamalarını reddeden Çin hükümeti, Sincan'da iş yapmaya devam etmeleri için küresel şirketlere ağır baskı uyguluyor. Eylül ayında Ticaret Bakanlığı, Calvin Klein ve Tommy Hilfiger giyim markalarının ana şirketi PVH'nin Sincan'dan ürün almayarak “ayrımcı önlemler” alıp almadığını araştırmaya başladı.
Alman kimya devi BASF, Sincan'daki iki üretim ortak girişimindeki hisselerini elden çıkarmak için bir yıldır Çin hükümetinden izin almaya çalışıyor. BASF Çarşamba günü yaptığı açıklamada her iki hisseyi de satmak için görüşmelerde bulunduğunu söyledi ancak olası alıcıları paylaşmadı.
Benzinli araç üretimi zarar ettirdi
Volkswagen için Urumçi'deki montaj tesisi sadece siyasi bir sorumluluk haline gelmedi, aynı zamanda benzinle çalışan otomobiller üretmek üzere tasarlandığı için para da kaybettirdi. Çin son dört yılda elektrikli araçları hızla benimsedi ve Çin'de satılan otomobillerin yarısı artık ya bataryalı ya da plug-in hibrid otomobillerden oluşuyor.
Bu durum Audi ve Porsche'yi de bünyesinde barındıran Volkswagen Group gibi üreticilere önemli ölçüde gereksiz üretim kapasitesi bıraktı. Volkswagen 1983'ten geçen yıla kadar Çin'in pazar lideriydi, ancak Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD bu yıl satışlarda onu geçti.
Urumçi montaj fabrikası 2019'dan bu yana otomobil üretmiyor ve yoğun bir şekilde korunuyor, ayrıca ziyaretçilere de kapalı. Geçen ay hafta içi fabrikanın çevresine yapılan bir ziyaret sırasında, endüstriyel binaların yüzlerce metre boyunca uzandığı kompleksin içinde hiçbir faaliyet belirtisi yoktu.
Volkswagen ve devlete ait ortak girişim ortağı SAIC Motor, şu anda Urumçi kompleksinde batı Çin'deki bayilere teslim edilmek üzere otomobillerin son hazırlıklarını yapan 175 işçi istihdam ediyor. Şangay belediye yönetimi, MG marka otomobilleri de üreten ve ihracatını hızla arttıran SAIC Motor'un sahibi.
Volkswagen bölgeden çekildi
Volkswagen, montaj tesisi ve test pistlerinin mülkiyetinin ortak girişim tarafından Şanghay hükümetinin farklı bir koluna ait olan Şanghay Motorlu Araç Muayene Merkezi'ne devredildiğini söyledi. İşlem için herhangi bir fiyat açıklanmadı.
Urumçi'den ihracat yapmak pratik değil: Yakındaki Orta Asya ülkeleri çok az araç satın alıyor ve fabrika kıyıdan 1800 mil (~2900 km) uzakta, deniz yoluyla sevkiyat için çok uzak.
Volkswagen bu yıl sadece Çin'de değil, kısmen şirketin Çin'deki yüksek karı nedeniyle daha yüksek maliyetli tesislerin yıllardır açık kaldığı Almanya'da da fabrika kapatma hazırlığında.
Şirket, hem elektrikli hem de benzinli otomobil ihracatını artıran Çinli otomobil üreticilerinin dünya çapında yoğunlaşan rekabetiyle karşı karşıya. Volkswagen bu duruma, elektrikli otomobiller geliştirmek üzere Çin'in merkezinde 3 bin mühendisin çalıştığı bir kompleks kurarak yanıt verdi.
En az sekiz yeni 'elektrikli' gelecek
Volkswagen, 2030 yılına kadar en az sekiz yeni elektrikli modelin piyasaya sürülmesi de dahil olmak üzere, 2040 yılına kadar Çin'de SAIC ile daha geniş kapsamlı işbirliğini sürdüreceğini söyledi.
Volkswagen ve SAIC, Urumçi'deki montaj tesisini 2012 ve 2013 yıllarında Çin'in batısında satmak üzere ucuz otomobiller üretmek için kurdu. Volkswagen, Sincan'da ağırlıklı olarak Uygur Türklerini işe almaya özen gösterdi. Uygurlar uzun zamandır Çinli işverenlerin ayrımcılığına maruz kalıyor ve 2008-2014 yılları arasında gerçekleştirilen ölümcül saldırıların ardından Uygurların karşılaştığı zorluklar daha da derinleşti.
Çin, 2014 yılından itibaren Uygurlara ve Sincan'da çoğunluğu Müslüman olan diğer etnik gruplara karşı baskı uygulamaya başladı. 1 milyon kadar etnik Uygur, Kazak ve diğer azınlıklar kamplara, gözaltı merkezlerine ve hapishanelere gönderildi. Kırsal kesimdeki Uygurları fabrikalara ve diğer kentsel işlere gönderen bağlantılı zorunlu çalışma programları da insan hakları gruplarından ağır eleştiriler aldı ve ABD ile bazı Avrupa ülkelerinin 2021'den bu yana Sincan'dan ithalatı kısıtlamasına neden oldu.
Volkswagen, aktivistlerin Urumçi yakınlarındaki test pistini inşa etmek için Uygurları zorla çalıştırdığı yönündeki suçlamalarını reddetti. Ancak geçen yıl Sincan'daki uluslararası çalışma standartlarına uygunluğunu gözden geçirmesi için bir denetim firması tutan Volkwagen, işçilerin anonimliğini yeterince korumadığı için yurtdışında eleştirildi.
Volkswagen Şubat ayından bu yana Sincan'daki faaliyetlerinin geleceğine karar vermek için “ileri düzeyde görüşmeler” yaptığını söylüyordu. Çin Dışişleri Bakanlığı Şubat ayında Volkswagen ve BASF'yi bölgede kalmaları yönünde çağrıda bulunarak Sincan'da yatırım yapma ve gelişme fırsatını değerlendirmeleri gerektiğini kaydetmişti.
Ancak Çin'de benzinle çalışan otomobil satışlarının daha da azalması ve MG otomobilleri ile SAIC Motor'un Sincan ile bağları nedeniyle insan hakları aktivistlerinin eleştirilerine maruz kalması sonrası Pekin'in çekilme kararına karşı sert tutumu yumuşamaya başladı.
© 2024 The New York Times Company
