Cannes 2025 ödülleri sahiplerini buldu: Altın Palmiye İranlı yönetmen Cafer Penahi'nin

Dünyanın en prestijli sinema ödül törenlerinden biri olan ve Fransa'da düzenlenen Cannes Film Festivali, bu sene elektrik kesintisi yüzünden sekteye uğrasa da ödüller sahiplerini buldu. Altın Palmiye bu sene İranlı yönetmen Cafer Penahi’nin oldu. 

Ülkesinde iki kez hapse atılan ve Nisan 2023’e kadar seyahat etmesi veya film çekmesi 20 yıl boyunca yasaklanan İranlı muhalif yönetmen, eski mahkumların kendilerine işkence eden gardiyanı kaçırıp yüzleştirdiği çarpıcı bir politik gerilim olan “Sadece Bir Kazaydı” (It Was Just an Accident) adlı filmiyle ödüle layık görüldü. Penahi, 14 yıl yasaklı kalmasının ardından sansürden kurtulsa da senaryo onayı ve kadın oyuncuların başörtüsü takması gibi devlet kurallarından kaçınmak için filmi gizlice çekti.

Ayakta alkışlandı

Penahi’nin festivale katılması uluslararası basında geniş yankı uyandırdı ve filmin galası öncesinde sinema salonuna girdiği anda ayakta alkışlandı.

Ödül töreninde ismi anons edildiğinde, salon bugüne dek şahit olduğu en uzun ve coşkulu alkışlardan birine sahne oldu.

Jüri başkanı ünlü oyuncu Juliette Binoche, Panahi’nin filmini neden seçtiklerini açıklarken, “Sanat yaratıcı enerjiyi, yani bizdeki en değerli, en canlı kısmı harekete geçirir. Bu, karanlığı affa, umuda ve yeni bir hayata dönüştürme gücüdür” dedi.

Cate Blanchett ise, yönetmene ödülünü vermeden önce, “Ulusal ve politik hırsların sinemayı kendi çıkarları doğrultusunda kullanmasına izin vermemeliyiz” ifadelerini kullandı. 

"Şu anda en önemli şey ülkemiz ve onun özgürlüğüdür”

Penahi, ödül konuşmasında dünyanın dört bir yanındaki İranlılara seslenerek: “Tüm farklılıklarımızı ve sorunlarımızı bir kenara bırakalım. Şu anda en önemli şey ülkemiz ve onun özgürlüğüdür. Güçlerimizi birleştirelim. Kimse bize ne giyeceğimizi, ne yapıp ne yapamayacağımızı söylemeye kalkmamalı” ifadelerini kullandı. 

Penahi'nin ödülü dağıtım şirketi Neon’un “Anora,” “Bir Düşüşün Anatomisi” ve “Parazit” gibi filmlerden sonra aldığı altıncı Altın Palmiye oldu.  Penahi’nin filmi hemen Oscar yarışının güçlü adayları arasına girdi.

Cannes Film Festivali nasıl Amerikan filmlerinin kaderini belirler hale geldi?

En iyi yönetmen ve en iyi erkek oyuncu ödülü Brezilya'ya gitti

Brezilyalı yönetmen Kleber Mendonça Filho, 1977’deki askeri diktatörlük döneminde sürgündeki siyasetçilerin hayatlarını konu alan, karnaval atmosferinde geçen, zaman zaman gerçeküstü ve esprili sahneler içeren görsel bir şölen olan “Gizli Ajan” filmiyle en iyi erkek oyuncu ve en iyi yönetmen olmak üzere büyük ödüllerden ikisini kazandı.

Filmin yıldızı, “Narcos” ve “Civil War”dan tanınan Wagner Moura oldu. Film, geçen yıl Oscar ödüllerinde büyük başarı yakalayan “Ben Hala Buradayım”la karşılaştırılsa da, Mendonça Filho’nun filmi çok daha yaramaz ve absürt bir ton barındırıyor.  

Büyük Jüri Ödülü, Joachim Trier'in oldu

Danimarkalı-Norveçli yönetmen Joachim Trier, annesinin intiharını konu alan bir filmi çekmesi için yarı kopuk ilişkide olduğu kızından yardım isteyen bir yönetmeni konu alan, duygusal derinliği yüksek “Duygusal Değer” filmiyle Büyük Jüri Ödülü’nü kazandı. Trier, 2021 Cannes’da “Dünyanın En Kötü İnsanı” filmiyle En İyi Kadın Oyuncu ödülünü alan Renate Reinsve ile yeniden çalıştı.

Üçüncülük ödülü olan Jüri Ödülü ise iki film arasında paylaştırıldı: Fransız-Faslı yönetmen Oliver Laxe’in kıyamet sonrası ortamda, çölde rave partileri arayan bir grup gezgini konu alan “Sirât” filmi ile Alman yönetmen Mascha Schilinski’nin dört kuşak kadının kırsal bir Alman köyündeki sevinç ve şiddet dolu hikayesini anlatan “Düşüşün Sesi” filmi.

Jüri, 11 gün boyunca 22 yarışma filmini değerlendirdi. Juliette Binoche’a Amerikan oyuncular Jeremy Strong ve Halle Berry, İtalyan aktris Alba Rohrwacher, Fransız-Faslı yazar Leila Slimani, Hintli yönetmen Payal Kapadia, Meksikalı yönetmen Carlos Reygadas, Kongolu yönetmen Dieudo Hamadi ve Güney Koreli yönetmen Hong Sang-soo eşlik etti.

Elektrik kesintisi törene damga vurdu

Elektrik kesintisine gelince: Fransa'nın elektrik ağı operatörü RTE’ye göre, Cannes’ın güneybatısındaki Tanneron kasabasında bir elektrik istasyonuna kundaklama şüphesiyle başlatılan sabotaj, ardından çevre kasabalarda direklerin testereyle kesilmesi sonucu 160 bin hane elektriksiz kaldı. Polis olayı soruşturuyor.

Festivalin ana merkezi olan Palais’de “Sirât” filminin gösterimi yedi dakika boyunca durduruldu ancak acil güç kaynağı devreye girdi. Kelly Reichardt’ın “Mastermind” filminin basın toplantısı ise planlandığı gibi devam etti. Oyuncu Josh O’Connor’ı görmek için basın odası önünde bekleyen hayranlar büyük sevinç yaşadı.

"Cannes'da Gazze'deki dehşet susturulmamalı"

Festival başlamadan bir gün önce, Fransız Liberation gazetesinde 12 Mayıs'ta yayımlanan "(Film Festivali) Cannes'da Gazze'deki dehşet susturulmamalı" başlıklı bildiriye sinema dünyasından yüzlerce kişi destek verdi.

Jüri Başkanı Fransız oyuncu Juliette Binoche, festivalin açılış töreninde 13 Mayıs'ta İsrail ordusunun Gazze'de 16 Nisan'da öldürdüğü Filistinli Fatma Hasune'yi anarak, "Ölümünden bir gün önce rol aldığı filmin burada, Cannes'a seçildiğini öğrenmişti. Fatma bu akşam bizimle olmalıydı." ifadelerini kullanmıştı.

Kazananlar listesi şu şekilde:

Yarışma filmleri

• Altın Palmiye: Jafar Panahi, “Sadece Bir Kazaydı”
• Büyük Ödül (Grand Prix): Joachim Trier, “Duygusal Değer”
• Jüri Ödülü (Ortak): Oliver Laxe, “Sirât” VE Mascha Schilinski, “Düşüşün Sesi”
• En İyi Yönetmen: Kleber Mendonça Filho, “Gizli Ajan”
• En İyi Senaryo: “Genç Annenin Evi,” Jean-Pierre ve Luc Dardenne
• En İyi Erkek Oyuncu: Wagner Moura, “Gizli Ajan”
• En İyi Kadın Oyuncu: Nadia Melliti, “Küçük Kız Kardeş”
• Özel Ödül: Bi Gan, “Diriliş”

Diğer ödüller

• Altın Kamera: Hasan Hadi, “Başkanın Pastası”
• Altın Kamera Özel Mansiyon: Akinola Davies Jr., “Babamın Gölgesi”
• Kısa Film Altın Palmiye: Tawfeek Barhom, “Şimdi Öldüğüne Sevindim”
• Kısa Film Mansiyon: Adnan Al Rajeev, “Ali”
• Belgesel Altın Göz Ödülü: Déni Oumar Pitsaev, “İmago”
• Belgesel Jüri Özel Ödülü: Eugene Jarecki, “Altı Milyar Dolarlık Adam”
• Queer Palmiye: Hafsia Herzi, “Küçük Kız Kardeş”
• En İyi Köpek Performansı (Palme Dog): Panda, “Geriye Kalan Aşk”
• FIPRESCI Ödülü (Yarışma): “Gizli Ajan”
• FIPRESCI Ödülü (Belirli Bir Bakış): Harris Dickinson, “Denizkestanesi”
• FIPRESCI Ödülü (Paralel Bölümler): Momoko Seto, “Karahindibanın Yolculuğu”
  
  

"Belirli bir bakış"

• Belirli Bir Bakış Ödülü: Diego Céspedes, “Flamingonun Gizemli Bakışı”
• Jüri Ödülü: Simón Mesa Soto, “Bir Şair”
• En İyi Yönetmen: Arab ve Tarzan Nasser, “Bir Zamanlar Gazze’de”
• En İyi Erkek Oyuncu: Frank Dillane, “Denizkestanesi”
• En İyi Kadın Oyuncu: Cleo Diára, “Sadece Fırtınada Dinlenirim”
• En İyi Senaryo: Harry Lighton, “Artçıl”
• Özel Mansiyon: Tawfik Alzaidi, “Norah”
  
  

Yönetmenlerin 15 günü

• Seyirci Ödülü: Hasan Hadi, “Başkanın Pastası”
• Europa Sinema Ödülü: Valéry Carnoy, “Yaban Tilkileri”
• En İyi Fransız Film Ödülü: Valéry Carnoy, “Yaban Tilkileri”
  
  

Eleştirmen ödülleri

• Büyük Ödül: Ratchapoom Boonbunchachoke, “Faydalı Bir Hayalet”
• French Touch Ödülü: Déni Oumar Pitsaev, “İmago”
• Dağıtım Ödülü: Le Pacte, “Solak Kız”
• Yükselen Yıldız Ödülü: Théodore Pellerin, “Nino”
• Leitz Cine Keşif Ödülü (Kısa Film): Randa Maroufi, “L’mina”
• Dramaturglar Ödülü: Guillermo Galoe ve Victor Alonso-Berbel, “Uykusuz Şehir”
• Canal+ Kısa Film Ödülü: Xandra Popescu, “Erogenesis”