BBC'nin haberine göre Harvard Hukuk Fakültesi tarafından 1946 yılında yalnızca 27,50 dolara satın alınan ve yıllardır bir rafın içinde “kopya” olarak sergilenen Magna Carta belgesinin, aslında 1300 yılına ait nadir bir orijinal olduğu ortaya çıktı. İngiltere merkezli iki akademisyenin yaptığı kapsamlı araştırma sonucunda belgenin, Kral I. Edward döneminde yayımlanan son Magna Carta metinlerinden biri olduğu belirlendi.
Fotoğraflardaki detaylar dikkatini çekti
King’s College London’dan Orta Çağ tarihçisi Prof. David Carpenter, belgenin Harvard kütüphanesinin dijital koleksiyonunda yer alan fotoğraflarını inceledikten sonra dikkatini çeken detaylar üzerine çalışmaya başladı. Doğu Anglia Üniversitesi’nden Prof. Nicholas Vincent ile birlikte bir yıl süren araştırma sonucunda, belgenin yazı tarzı, ölçüleri ve metin dizilimi 1300 yılına ait diğer 6 orijinal nüshayla tamamen örtüştü.
200 belgeden yalnızca 25'i günümüzde kaldı
Magna Carta, ilk kez 1215 yılında Kral John tarafından imzalanmış ve halkın haklarını güvence altına alarak kraliyet yetkilerini sınırlamıştı. Tarih boyunca birçok kez yeniden yayımlanan belge, 1300 yılına kadar farklı versiyonlarla İngiltere’de dağıtıldı. Uzmanlara göre bu süreçte yaklaşık 200 orijinal metin oluşturuldu ve bugün yalnızca 25’i kaldı.
Harvard’ın koleksiyonundaki belge, uzun yıllar boyunca “1327 tarihli belgenin lekelenmiş ve yıpranmış bir kopyası” olarak kataloglarda yer aldı. Ancak ultraviyole ışık ve spektral görüntüleme kullanılarak yapılan bilimsel incelemeler sonucunda, belgenin yazı karakteri, boyutları ve metin düzeni, 1300 yılına ait bilinen orijinal Magna Carta nüshalarıyla birebir örtüştü. Metindeki kelime dizimi de diğer orijinallerle tamamen aynıydı. Tüm bu bulgular, belgenin aslında nadir bir 1300 tarihli orijinal olduğunu kesinleştirdi.
Akademisyenler, bu Magna Carta’nın İngiltere’nin Appleby kasabasından geldiğini ve 18. yüzyıl kölelik karşıtı aktivistlerinden Thomas Clarkson aracılığıyla 1945 yılında Sotheby’s müzayedesinde satıldığını belirledi. Harvard bu belgeyi, Londralı bir kitap satıcısından yalnızca 27,50 dolara satın aldı. Bu miktar, bugün yaklaşık 450 dolara denk geliyor.
Bir Magna Carta 21 milyon dolara satılmıştı
2007 yılında New York’ta yapılan bir açık artırmada, 1297 tarihli bir Magna Carta nüshası 21 milyon dolara satılmıştı. Uzmanlar, Harvard’ın belgesinin de benzer şekilde çok yüksek bir maddi değeri olabileceğini belirtiyor.
Harvard Hukuk Fakültesi Kütüphane Hizmetleri Dekan Yardımcısı Amanda Watson, bu tür keşiflerin kütüphanelerin akademik araştırmalara açılmasının önemini gösterdiğini belirterek, “Her akademik keşfin arkasında, malzemeleri toplayıp koruyan ve görünmeyeni görünür kılan kütüphanecilerin emeği vardır” dedi.
Uzmanlar, belgenin yakın zamanda halka açık şekilde sergilenmesini ve tarihsel öneminin geniş kitlelerle paylaşılmasını umuyor.
