Leh yönetmen Agnieszka Holland’ın ödüllü filmi Green Border, Kabine üyelerinin ağır eleştirilerini takiben Polonya’da gösterime girdi. İngiliz The Guardian yaşananları filmin yönetmeniyle konuştu.
Ünlü yönetmen Agnieszka Holland’ın uzun metraj filmi geçen ay Venedik Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’ne değer görülmüştü. Film, 202’de Belarus-Polonya sınırından Avrupa'ya geçmeye çalışan Suriyeli bir ailenin Polonyalı sınır muhafızları tarafından gördükleri acımasız muameleyi anlatıyor.
Adalet Bakanı Zbigniew Ziobro, izlemediğini itiraf etmesine rağmen filmi "Polonyalıları haydut ve katil olarak gösteren" bir Nazi propaganda filmine benzetti. İçişleri Bakan Yardımcısı Błażej Poboży ise filmi "Polonya devleti ve Polonyalılar için zararlı" olan "iğrenç bir iftira" olarak nitelendirdi.
Telefonla yapılan mülakatta Holland, hükümetin tepkisinin şiddeti karşısında şaşkınlık yaşadığını söyledi. Holland, "Nefret, propaganda ve inkar dalgaları bekliyordum ama dalgalar yerine bir tsunami ile karşılaştık. Birkaç gün içinde, üç ya da dört kez adalet, içişleri bakanları, ülkenin cumhurbaşkanı ve diğer birçok kişinin bana bu düzeyde nefret ve saldırganlıkla hücum edeceğini beklemiyordum" dedi.
Temel motivasyonu hükümetin tepkisi olmuş
Göç konusunun "Avrupa'nın ve dünyanın geleceği için en önemli zorluklardan biri" olduğunu düşündüğünü anlatan Holland, filmi çekmesinin ardındaki motivasyonu ise “iki yıl önce Polonya'nın bir göç rotası haline gelmesine hükümetin verdiği tepkiye duyduğu öfke” olarak açıkladı.
Holland “Yetkililerin bir yalan ve şiddet laboratuarı kurmaya ve insanların sefaletinden siyasi çıkar sağlamaya çalıştıklarını gördüm" derken filmin kastı için Fransa ve Belçika'da mülteci olmuş oyunculara rol vermiş.
Film, gelecek ay yapılacak parlamento seçimleri öncesinde giderek daha da sertleşen bir kampanyanın ana tartışma konularından biri haline geldi. Hukuk ve Adalet (PiS) Partisi liderliğindeki milliyetçi iktidar koalisyonu, kampanyasını göç ve mültecileri dışarıda tutmak için Belarus sınırına inşa ettiği duvar üzerine yoğunlaştırdı.
Filmi olumlu karşılayanlara da tepki
Filmin bazı Polonyalılar arasında olumlu karşılanması üzerine konuşan Başbakan Mateusz Morawiecki şunları söyledi: "Bu kırmızı halı, PO'nun (ana muhalefet partisi) yasadışı göçmenler için serdiği kırmızı halının sadece bir ön gösterimi, vatanımızı istikrarsızlaştırmakla tehdit eden bir kırmızı halı."
Holland, filmin seçimden önceki haftalarda gösterime girmesinin kasıtlı olmadığını, ancak izleyicilerin filmi izledikten sonra sınırda mahsur kalan insanlarla ilgili görüşlerini yeniden gözden geçireceklerini umduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı da eleştirdi
Aktivist gruplara göre; 2021'de sınırda krizin başlamasından bu yana en az 49 kişi öldüğü ve 200 kişi halen kayıp. Şu anda bile insanlar sınırda ölmeye devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Andrzej Duda da filmi eleştirerek, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına Polonya'nın verdiği tepkiyi konu alan bir film yapılmasının daha iyi olacağını söyledi. Duda şunları söyledi: "Milyonlarca Polonyalı kalplerini açtı ve Ukraynalıları evlerinde ağırladı. Bu insanlar bugün ünlü bir yönetmenin Polonyalıların kalplerini açmasıyla ilgili bir film yapmak yerine Polonyalıları ve Polonya'yı karalayan bir film yaptığını gördüklerinde ne hissediyorlar?"
