Oscar ödüllü yönetmen Kathryn Bigelow'un yeni gerilim filmi A House of Dynamite'in (Dinamit Evi) konusu, ABD füze savunma sistemlerinin Chicago'ya doğru giden nükleer başlıklı kıtalararası balistik füzeyi vuramamasına dayanıyor. Alaska ve Kaliforniya'da tam da böyle bir senaryoyu önlemek için tasarlanan 50 milyar doları aşan füze savunma sisteminden sorumlu Pentagon bundan pek memnun değil. Başrollerini Idris Elba ve Rebecca Ferguson'ın paylaştığı film, sınırlı sayıda sinemada gösterime girdi ve şimdi Netflix'te yayımlanıyor.
Bloomberg News'in bir kopyasını elde ettiği Füze Savunma Ajansı'nın (MDA) kurum içi bilgilendirme notunda, filmde tasvir edilen kıyamet senaryosunun doğru olmadığı savunuluyor. Ajansın kaygısı, Başkan Donald Trump'ın 'Altın Kubbe'projesiyle birlikte füze savunma sistemlerine on milyarlarca dolar harcamayı planladığı bir dönemde ABD'nin füze savunmasının etkisiz olarak gösterildiği düşüncesine dayanıyor.
ABD'nin halihazırda konuşlandırılmış füze savunma sistemi hakkında "yanlış varsayımları ele almaya, doğru bilgiler sunmaya ve daha iyi bir anlayış sağlamaya" hazır olduğu belirtilen belgeye göre, film "caydırıcılığın başarısız olabileceğini ve bunun da aktif bir iç füze savunma sistemine olan ihtiyacı pekiştirdiğini" vurgularken, kurgusal tasviri de ABD'nin yeteneklerini küçümsüyor. Pentagon'un yazısında, "Filmdeki kurgusal müdahale araçları hedeflerini ıskalıyor ve bunun izleyicinin eğlenmesi için tasarlanmış dramanın ilgi çekici bir parçası olması amaçlandığını anlıyoruz" ancak gerçek dünyadaki test sonuçlarının "çok farklı bir hikaye anlattığı" belirtiliyor.
Sistemin maliyetiyle ilgili sorulara yol gösterici olması açısından, belgede dolar cinsinden bir rakamdan kaçınılıyor ve "maliyet yüksek ama ülkemize nükleer bir füzenin saldırmasına izin vermenin maliyeti kadar yüksek değil" deniyor. Hükümet Hesap Verebilirlik Ofisi'nin 2020 tarihli bir raporuna göre, Pentagon karadan havaya füze savunma sistemine yaklaşık 53 milyar dolar harcadı ve bu yıl boyunca sistemin geliştirilmesi, üretimi ve bakımı için yaklaşık 10 milyar dolar harcamayı planlıyordu. Sistem, Boeing Co. tarafından yönetiliyor ve ABD Kuzey Komutanlığı'na bağlı personel tarafından işletiliyor.
Notun odak noktalarından biri, Jared Harris'in canlandırdığı savunma bakanının, mevcut füze savunma sistemlerinin 50 milyar dolarlık maliyetine rağmen bir füzeyi düşürme olasılığının yüzde 50 olduğunu söylediği filmdeki bir replik. MDA, bunun daha önceki prototiplere dayandığını ve günümüzün önleyicilerinin "on yıldan uzun süredir yapılan testlerde %100 doğruluk oranı gösterdiğini" söylüyor.
Uzmanlar buna itiraz ediyor. Bilim insanı Laura Grego, filmin tasvir ettiği senaryonun mümkün olan en az tehdit edici senaryo olduğunu, bilinen bir yörüngede tek bir füze olduğunu söyledi. Askeri testlerin de benzer şekilde sınırlı olduğunu belirtti. Grego, "Güçlü bir savunma, birden fazla kıtalararası balistik füzeye, güvenilir tuzaklara ve füze savunma unsurlarına doğrudan saldırılara hazırlıklı olmalıdır, ancak bunların hiçbiri bu filmdeki hikayenin bir parçası değildi," dedi. "Kurgusal tehdit, tartışmasız olabilecek en kolay tehdit."
Pentagon, Bloomberg News'e yaptığı açıklamada, filmin hazırlanması için kendilerine danışılmadığını ve filmin "bu yönetimin görüşlerini veya önceliklerini yansıtmadığını" söyledi. Filme konu olan savunma sisteminin, "Amerikan halkının ve müttefiklerinin güvenliğini ve emniyetini sağlayan ulusal savunma stratejimizin kritik bir bileşeni olmaya devam ettiği" savunuldu. Netflix sözcüsü yorum talebine yanıt vermedi.
Bigelow'un bir temsilcisi, yönetmenin CBS'in Sunday Morning programındaki sözlerine atıfta bulunarak, Pentagon'dan iş birliği istemediğini savundu. Bigelow, CBS'e verdiği demeçte, "Daha bağımsız olmamız gerektiğini hissettim. Ancak Pentagon'da çalışmış birden fazla teknoloji danışmanımız vardı. Çekim yaptığımız her gün yanımdaydılar." demişti.
Trump yönetimi, henüz tam olarak tanımlanmamış olan Altın Kubbe kara, deniz ve uzay tabanlı savunma kalkanının ayrıntılarını açıklamadı. Çalışmaya liderlik eden Uzay Kuvvetleri Komutanı General Michael Guetlein, geçen ay programın bir taslağını tamamladı. Pentagon, kapsamı veya maliyeti hakkında ayrıntı vermeyi reddetti.
