Sayyidat al-Qamr adlı romanı, Celestial Bodies (Dolunay Kadınları) adıyla İngilizceye çevrilen ve 2019 yılında Man Booker Uluslararası Ödülünü kazanarak, bu ödüle layık görülen Arapçadan tercüme edilen ilk romanın yazarı unvanını kazanan Jokha Alharti’nin kaleme aldığı Turunç Ağacı, sosyal statü, zenginlik, arzu ve kadın temsili üzerine bir roman.
Bir İngiliz üniversitesinde Ummanlı bir öğrenci olan Zuhur’un geçmişle bugün arasında sıkışıp kalmasını anlatan eser, İngiltere’de arkadaşlıklar kurmaya ve asimile olmaya çalışırken, hayatının merkezinde yer alan ilişkilere odaklanıyor. Bunların başında, Zuhur’un Arap Yarımadası’ndan ayrılmasından hemen sonra vefat eden, her zaman büyükannesi olarak gördüğü Bint Amir ile olan bağı geliyor. Bint Amir’in zorluklarla geçen yaşamı ve yaşadığı koşulların tarihsel anlatısı parçalar halinde ortaya çıkarken, Zuhur’un izole edilmiş ve yerine getirilmemiş bugünü de kurgu boyunca açılıyor, zaman geçtikçe bir anlatı diğerine geçiyor ve rüyalar anılarla karışıyor. TIME ve New Yorker tarafından 2022’nin En İyi Kitabı listelerinde anılan Turunç Ağacı, Ortadoğu’ya, servete, sosyal statüye, hepsinden öte bir kadın olarak var olmaya dair dokunaklı bir anlatı.
Bir yas ve yabancılaşma hikâyesi
Süleyman Şahin’in Arapça aslından yaptığı çeviri ve Timaş Yayınları etiketiyle yayımlanan kitap için TIME’da “Muhteşem... Nefes kesecek kadar kuşatıcı” değerlendirmesi yapılırken New York Times Book Review’da roman için “Davetkâr... Alharthi’nin dünyasında umut vadeden sadece gelecek değil; geçmişin de gözden geçirilme olasılığı ve fırsatı” yorumu yapılmıştı.
The Washington Post bu roman hakkında “Alharthi, kadınların acı çekme biçimlerine derin bir anlayışla yaklaşıyor ve onlara çok az alan açan bir toplumun dalgalarına göğüs geriyor. Alharthi, karakterlerinin duygularının evrenselliğini ve deneyimlerinin benzersiz kültürel bağlamını aynı anda vurgulayabiliyor. Turunç Ağacı, bir yas ve yabancılaşma hikâyesi ve Alharthi burada kederin zamansızlığında asılı kalma hissini yakalayan bir ton geliştirmiş” değerlendirmesini yayımladı.
Turunç Ağacı / Jokha Alharti / Çeviren: Süleyman Şahin / Timaş Yayınları / Roman / 176 Sayfa
