Eğlence sektörünün en önemli ödülü sayılan Oscar ödüllerine çok yaklaştık. Bu yılın adayları 17 Ocak’ta açıklanacaktı ancak Kaliforniya’daki büyük yangın, adayların açıklandığı tarihi de değiştirdi ve 23 Ocak’ta Oscar adayları belli oldu.
3 Mart Pazar gecesi sabaha karşı düzenlenecek olan ödül töreninden önce işte bu yılın adaylarıyla ilgili rakamlar, övgüler, sövgüler.
En fazla adaylığı olan filmleri nasıl izleyeceğiz?
Bu yıl en çok dalda adaylık alan filmler şöyle:
- Emilia Perez 13
- The Brutalist 10
- Wicked 10
- A Complete Unknown 8
- Conclave 8
- Anora 6
- Dune: Part Two 5
- The Substance 5
Yılın en çok konuşulan iki filmi Emilia Perez ve The Substance MUBI’de var. Dune: Part Two, Anora ve Wicked bizde vizyona girdi. The Brutalist haftaya, 31 Ocak’ta vizyonda olacak. A Complete Unknown ve Conclave ise 7 Şubat’ta gösterime giriyor.
Emilia Perez fırtınası
Sosyal medyada adaylığı en çok eleştirilen film, en fazla adaylık alan Emilia Perezoldu.
“Emilia Perez’i izleyeceğinize yürüyüşe çıkın, bir arkadaşınızı arayın, izlemeyi yıllardır ertelediğiniz şu Kurosawa filmini izleyin, ya da bir otobüsün önüne atın kendinizi. Hepsi kesinlikle çok daha değerli birer seçenek” diyen bir tweet bile var. Transların ve Meksika’nın perdede temsiliyeti ile ilgili çok eleştiri alan film üzerine Liberation’da çıkan Paul B. Preciado imzalı bir eleştiri yazısını Öykü Sofuoğlu İngilizceye çevirmiş.
Time’da yayımlanan, Stephanie Zacharek’in övgü yazısı ise burada.
Bu arada Emilia Perez’in 13 dalda adaylığı, İngilizce olmayan bir filmin şimdiye dek gördüğü en yüksek sayıda adaylık. Dana önce Roma ve Crouching Tiger, Hidden Dragon 10’ar dalda aday olmuşlar.
Film, en fazla dalda aday olan filmler kategorisinde ikinci sıraya yerleşti. Bu sıradaki 13 adaylık alan diğer filmler,
- Gone with the Wind (1940, kazandı)
- Mary Poppins (1965)
- Forrest Gump (1995, kazandı)
- LOTR: Fellowship of the Ring (2002)
- The Shape of Water (2018, kazandı)
- Oppenheimer (2024, kazandı)
14’er adaylıkla birinci sırada olan filmler ise:
All About Eve (1950), Titanic (1997) ve En İyi Film Oscar’ını almasa da (gerçi Warren Beatty ve Faye Dunaway’in hatalı anonsuyla yaklaşık bir dakikalığına almış da sayılabilir) La La Land (2016).
The Substance sürprizi
The Substance’ın stüdyosu Universal, 17,5 milyon $’a mal olan filmin son yarım saatini değiştirme talebini kabul etmeyen yönetmen Coralie Fargeat’yı istediğini yapmakta serbest bırakmıştı. Bağımsızların en büyük dağıtımcıları A24 ve Neon da almak istemeyince, filmin haklarını 12,5 milyon $’a satın alan MUBI, yılın en çok kazanan (yaklaşık 70 milyon $) filmlerinden birini bünyesine dahil etmiş oldu.
Çektiği filme müdahale edilmesini kabul etmeyince (MUBI ile anlaşana dek) bir anlamda ortada kalan yönetmen Fargeat’nın The Substance’ı şu an En İyi Yönetmen, En İyi Özgün Senaryo, En İyi Film, En İyi Kadın Oyuncu ve En İyi Saç ve Makyaj dallarında Oscar adayı. Universal’daki yetkililerle sosyal medyada alay edilirken, MUBI de cesaretiyle övülüyor.
Yönetmen Coralie Fargeat’nın En İyi Yönetmen adaylığını öğrenme anı şöyle:
🩷 THE SUBSTANCE's Coralie Fargeat reacts to her nomination for Best Director at the #Oscars pic.twitter.com/wRgJ0HVZfb
— The Substance (@TryTheSubstance) January 24, 2025
Daha sonra da şöyle söylemiş Fargeat: "Sanırım insanları kutulara koymaya alışkınız - eğer buysanız şunu yapamazsınız, eğer öyle görünüyorsanız şunu yapamazsınız - ve bence bu film o kutuları patlatmakla ilgili.”
Fargeat, ayrıca Oscar tarihinde En İyi Yönetmen dalında aday olan dokuzuncu kadın. Diğer sekiz kadın şöyle: Lina Wertmüller, Jane Campion, Sofia Coppola, Kathryn Bigelow, Greta Gerwig. Chloé Zhao, Emerald Fennell ve Justine Triet.
Uzun mu, kısa mı, normal mi?
Bu yılın En İyi Film adaylarının süreleri:
- The Brutalist, 215 dk.
- Dune, Part Two, 166 dk.
- Wicked, 160 dk.
- A Complete Unknown, 140 dk.
- Nickel Boys, 140 dk.
- The Substance, 140 dk.
- Anora, 139 dk.
- İ’m Still Here, 138 dk.
- Emilia Perez, 130 dk.
- Conclave, 120 dk.
Sektörün önemli dergilerinden Variety, Oscar için oy kullanan Akademi üyelerinin filmlerin tamamını izleyip izlemediğini merak etmiş. Altın Küre zaferinden sonra bu yılki Oscar yarışının en güçlü adaylarından biri olan The Brutalist’i çok uzun süresi ve yoğun konusu nedeniyle "tam olarak izleyemediklerini" veya "bitiremediklerini" itiraf eden bazı üyelerle konuşmuş. Bu, filmin şansını muhtemelen tehlikeye düşürmese de (Oscar uzmanları sekiz dalda ödül bekliyor), filmin ikinci yarısında ortaya çıkan ve çok önemli bir rolü olan Felicity Jones’un adaylığının neredeyse hiç konuşulmaması bu duruma bağlanıyor.
‘Analı kızlı’ Oscar
I am Still Here ile En İyi Kadın Oyuncu dalında aday olan Fernanda Torres, Brezilya’nın ikinci Kadın Oyuncu Oscar adayı. Brezilya’nın tam 26 yıl önce Central Station ile ilk En İyi Kadın Oyuncu adayı olan Fernanda Montenegro ise Torres’in annesi. Daha önce de Judy Garland (A Star is Born,1957) ve kızı Liza Minelli (Cabaret, 1972) aynı kategoride aday olmuşlar, hatta Minelli, Oscar’ı almıştı. Aslında Isabella Rossellini ve annesi Ingrid Bergman’ı da anmadan geçmeyelim. Bergman’ın Gaslight (1945) ve Anastasia (1957) ile iki adet En İyi Kadın Oyuncu Oscar’ı var. Murder on the Orient Express ile de 1975’de En İyi Yardımcı Kadın Oscar’ını almış. Isabella Rossellini de bu yıl Conclave ile aynı kategoride Oscar ödülünü alırsa, bu ‘analı kızlı Oscar’ hikayesine yeni bir madde eklenmiş olacak.
En İyi Uluslararası Film dalı hareketli
- 24 Ocak’ta MUBI’de gösterime giren ve En İyi Yabancı Film dalının beş adayından biri olan Danimarka filmi The Girl with the Needle’ı (Şişli Kız) Burak Göral bu hafta O2’ye yazdı.
Yönetmen Magnus von Horn’un ilk filmi The Here Afterve ikinci filmi Sweat de MUBI’de var.
Danimarka 15. kez En İyi Uluslararası Film dalında aday. 2010’dan bu yana da sekizinci kez adaylar arasında. Son 25 yıldaki adaylıkları şöyle:
In a Better World (2011, kazandı.)
A Royal Affair (2013)
The Hunt (2014)
A War (2016)
Land of Mine (2017)
Another Round (2021, kazandı)
Flee (2022)
The Girl with the Needle (2025).
- Yine 24 Ocak’ta gösterime giren Flow’u Muammer Brav O2’ye yazdı. Letonya’ya ilk kez Oscar adaylığı getiren film. En İyi Animasyon ve En İyi Uluslararası Film dalında Oscar adayı olmadan önce 60 tane ödül kazanmış.
Yönetmen Gints Zilbalodis, adaylığını şöyle öğrenmiş:
Flow director and dog react to Oscar nominations. pic.twitter.com/ovwac6V7zU
— Gints Zilbalodis (@gintszilbalodis) January 23, 2025
Ayrıca Flow, Uluslararası Film kategorisinde aday olan ve belgesel olmayan ilk animasyon. Bu dalda daha önce aday olan iki anime belgesel, Waltz with Bashir ve Flee idi.
- Fransa da Uluslararası Film dalında 39. kez aday oluyor. Son dört Oscar adaylığı şöyle:
A Prophet (2010)
Mustang (2016)
Les Miserables (2020)
Emilia Perez (2025)
- Brezilya filmi I am Still Here, hem En İyi Film, hem de En İyi Uluslararası Film ile En İyi Kadın Oyuncu kategorilerinde aday.
Bu yıl beşinci kez aday olan Brezilya’nın filmleri şöyle:
Keeper of Promises (1963)
O Quatrilho (1995)
Four Days in September (1997)
Central Station (1998)
I’m Still Here (2025)
- Almanya, En İyi Uluslararası Film dalında 22. kez aday oluyor. Almanya’nın ilk beşe kalan son dört Oscar adayı şöyle:
Never Look Away (2019)
All Quiet on the Western Front (2023)
The Teachers’ Lounge (2024)
The Seed of the Sacred Fig (2025).
Rakamlar, ihtimaller, sıfır çekenler
- Fernanda Torres (59), Demi Moore (62) ve Isabella Rosselini (72) bu yıl ilk kez Oscar adayı oldular. Hiçbir şey için geç değil, diyebilir miyiz?
- Succession’ın üç kardeşi Kendall (Jeremy Strong), Shiv (Sarah Snook) ve Roman (Kieran Culkin) bu yıl Oscarlarda yine mücadele içinde. Sarah Snook, En İyi Animasyon dalında aday olan Memoir of a Snail’e sesini veren oyunculardan. Kieran Culkin (A Real Pain) ve Jeremy Strong (The Apprentice) ise aynı kategoride, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında birbirlerine rakipler.
- Jeremy Strong, Altın Küre, Emmy, Tony, Eleştirmenlerin Seçimi, Bafta ve Oscar adaylığı olan bir oyuncu.
- Sebastian Stan, halen başkanlık koltuğunda oturan birini canlandırarak Oscar’a aday olan ilk oyuncu. Eğer adaylar planlandığı gibi 17 Ocak’ta açıklansaydı, tarih Trump’ın yemin töreni öncesine geldiği için böyle bir sınıflandırma yapılamayacaktı.
Bu arada Sebastian Stan’in bir Emmy, üç Altın Küre, iki Eleştirmenlerin Seçimi, bir BAFTA, bir Bağımsız Ruh adaylığı, bir Altın Küresi ve bir de Berlinale oyunculuk ödülü var.
- Timothee Chalamet, James Dean’den sonra iki kez En İyi Erkek Oyuncu dalında aday olan en genç isim. (Dean: East of Eden, 1956 ve Giant, 1957. Chalamet: Call me by your Name, 2018 ve A Complete Unknown, 2025. ) Chalamet Oscar alırsa, bu dalda halen en genç Oscarlı olan Adrien Brody’yi yerinden etmiş olacak.
Timothee Chalamet bugün kadar En İyi Film dalında Oscar adayı olan yedi filmde rol aldı:
Call me by your Name, Lady Bird, Little Women, Dune, Don’t Look up, Dune: Part Two, A Complete Unknown.
- Bu yıl En İyi Kadın Oyuncu dalında aday olan oyuncuların beşinin de filmi En İyi Film kategorisinde aday. En son 47 yıl önce görülmüş bir hadise.
- 1968’de Oliver! Ve Funny Girl’ün adaylığından bu yana, bu yıl ilk kez En İyi Film kategorisinde iki müzikal birden var: Emilia Perez ve Wicked.
- Bu yıl ilk kez En İyi Yönetmen dalında iki Fransız birden aday: Coralie Fargeat (The Substance) ve Jacques Audiard (Emilia Perez).
- Ralph Fiennes, Conclave ile üçüncü kez Oscar adayı. 1994’te Schindler’s List ile Yardımcı Erkek oyuncu dalında aday olmuş, en son da tam 28 yıl önce 1997’de The English Patient ile En İyi Erkek Oyuncu dalında.
- Pamela Anderson'ın The Last Showgirl filmiyle adaylık alamaması da büyük hayal kırıklığı yarattı.
- Challengers’ın özellikle müzik dallarında adaylığının olmaması da haksızlık olarak değerlendiriyor.
- Gladiator 2, tek bir dalda, Kostüm Tasarımı dalında aday olmuş. Gladiator ise 2000 yılında 12 dalda aday olup, En İyi Film, Erkek Oyuncu Yardımcı Erkek Oyuncu, Yönetmen ve Senaryo Oscarlarını almıştı.
- Anora ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında aday olan Yura Borisov neredeyse 50 yıldır Oscar adayı olan ilk Rus oyuncu. Kendi adı açıklandıktan sonra diğer adayları duyamadığını çünkü karısının uzun bir süre hiç durmadan çığlık attığını söylüyor.
- Cynthia Erivo, Viola Davis’ten sonra En İyi Kadın Oyuncu dalında birden fazla kere aday olan ikinci siyah kadın oyuncu oldu.
- Bu yıl En İyi Yönetmen kategorisinde aday olanların hepsi ilk kez Oscar adayı oluyor. En son 1998’de böyle olmuştu.
- Ödül sezonunda isimleri çok geçen ama hiçbir dalda adaylık almayan filmlerden bazıları şöyle:
Bird, Here, Queer, Furiosa, Babygirl, Civil War, Challengers, Saturday Night, The Piano Lesson, Kind of Kindness, The Room Next Door, All We Imagine as Light.
- Bu yıl Oscar’a ilk kez aday olan 13 oyuncu var:
Yuri Borisov, Kieran Culkin, Karla Sofia Gascon, Ariana Grande, Mikey Madison, Demi Moore, Guy Pierce, Isabelle Rossellini, Zoe Saldana, Jeremy Strong, Fernanda Torres ve Sebastian Stan.
- En son 2018’de Steven Spielberg’ün The Post filmiyle Oscar adaylığı olan Meryl Streep’in yedi yıldır Oscar törenlerinde yer almaması üzüntüyle karşılanıyor.
- Dennis Villeneuve’ün (Dune: Part Two) En İyi Yönetmen dalında aday olmaması Josh Brolin’i çok kızdırmış “O aday olmadıysa, ben de oyunculuğu bırakırım” diyor.
- Emilia Perez’le En İyi Kadın Oyuncu dalında aday olan Karla Sofia Gascon, Oscar adayı olan ilk trans oyuncu.
- The Substance’dan Margaret Qualley’nin aday olmaması da üzüntü kaynağı.
- A Complete Unknown ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında aday olan Monica Barbaro’nun daha önce sadece bir Oyuncular Birliği ödüllerinde adaylığı var, bunun dışında hiçbir ödülde adı geçmemiş. Böyle bir durum 2007’de Ruby Dee’nin American Gangster ile dadaylığından beri görülmemiş.
- The Substance ve Nosferatu’nun aynı yıl içinde Oscar adaylıklarının olması, korku filmi sevenleri sevindirdi.
- Ses mixer’ı Andy Nelson’ın (Wicked) ses kategorilerinde 25 adaylığı bulunuyor. Bu da, ses dalında 54 adaylık alan John Williams’dan sonra ikinci sıraya denk geliyor. Bu arada Williams ile ilgili nefis bir belgesel var Disney+’da.
- Netflix’ten izlenebilen Wallace & Gromit: Vengeance Most Fowl, bu yıl altıncı kez aday gösterilerek animasyon kategorisinde en fazla adaylığı olan seri oldu.
