Kanada'nın Wet'suwet'en halkı, topraklarını ve ormanlarını endüstriyel istilaya karşı yıllardır savunuyor. Bu mücadelenin, ekim ayında Netflix'te yayınlanacak Yintah (Toprak) belgeseliyle yeniden dünya gündemine taşınması bekleniyor. Yintah, Kanada sömürgeciliğinin devamı niteliğindeki politikalara karşı direnen bu topluluğun kültürel ve çevresel adalet mücadelesini gözler önüne seriyor.
Kanada'nın “İlk Uluslarının” bir parçası olarak bilinen British Columbia Wet'suwet'en halkı, Kanada hükümetleriyle hiçbir zaman anlaşma imzalamamasına rağmen, topraklarının büyük bir kısmı yıllardır rızaları alınmadan petrol boru hatları ve ağaç kesimi gibi projeler için şirketlere kiralanıyor. Bu nedenle, Wet'suwet'en halkı, ormanlarını ve topraklarını koruma mücadelesiyle çevresel adaletin küresel simgesi haline geldi. Belgesel, Wet'suwet'en’lerin bu süregelen mücadelesini kapsamlı bir şekilde aktarıyor.
Ağaç kesimi, orman yangınları ve değişen iklim
Wet'suwet'en'in toprak mücadelesi, sadece yerel ekosistemleri değil, aynı zamanda küresel iklim krizini de etkileyen sorunlar etrafında şekilleniyor. Serb Deresi bölgesinde yaşlı ormanların yok edilmesi, su döngüsünü bozarak yangın riskini artırıyor. Pazartesi günü The Guardian’da yer verilen bir araştırmaya göre, yaşlı ormanlar nem tutarak yangınları engellerken, kesilen alanlar yangınlara daha açık hale geliyor. Wet'suwet'en halkı, bu sorunları küresel iklim krizinin bir parçası olarak görüyor ve ortak mücadelenin önemini vurguluyor.
Kanada eyalet hükümeti Wet'suwet'en'in taleplerine kısmen cevap vermiş olsa da, bazı ağaç kesim izinleri hâlâ sürdürülüyor. Wet'suwet'en ve hükümet arasındaki bu gerilim, yerli halkların topraklarını korumadaki zorluklarını gösteriyor. Kanada, BM Yerli Halkların Hakları Bildirgesi'ni (UNDRIP) onaylamış olmasına rağmen, yerli halklara projeler üzerinde veto yetkisi tanımıyor.
"Toprağı iyileştirirsek insanları da iyileştiririz"
Netflix’in Tudum etkinliğinde konuşan Wet'suwet'en liderlerinden David DeWit, "Toprağı iyileştirirsek insanları da iyileştiririz" sözleriyle toprağın korunmasının insanlığın geleceği için hayati önem taşıdığını vurguluyor. Michael Toledano, Jennifer Wickham ve Brenda Mitchell tarafından yönetilen belgesel, Wet'suwet'en mücadelesinin sadece çevresel değil, sosyal ve siyasi boyutlarını da gözler önüne seriyor.
Yapımcılara göre Yintah, Kanada'nın sömürgeci geçmişini çevreleyen genellikle tek taraflı anlatılardan sıyrılarak, tarihi sömürgecilikten arındırma ve hikayeyi bizzat yerlilerin bakış açısından anlatma çabasını yansıtıyor. Film, Kanada'nın yerlilerin topraklarını koruma mücadelesini nasıl kriminalize ettiğini, liderlerin ve aktivistlerin tutuklamalara, tecrit bölgelerinde izolasyon ve kitlesel gözetime maruz kaldıklarını gösteren görüntülerle belgeliyor.
