Otomotiv sektörü ve tüketicilerin uzun süredir beklediği matrah güncellemesiyle ilgili müjde geldi. Ancak bu kez sürpriz bir şekilde. Türkiye’de ilk kez otomobille ilgili bir düzenleme gece yarısı açıklanmadan, önceden duyuruldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) temsilcileriyle bir araya geldi. OYDER Başkanı Altuğ Erciş ve yönetim kurulu üyelerinin katıldığı görüşmeden matrah düzenlemesi sürprizi çıktı. Görüşmede Bakan Nebati’nin matrah güncellemesinde son aşamaya gelindiğini ve uygulamanın 1 Aralık itibarıyla hayata geçirileceğini söylediği ortaya çıktı. Haberi dün akşam üzeri Anadolu Ajansı geçince olay resmiyet kazandı.
Düşük vergide model yok
1 yıldır beklenen matrah limitlerinin artırılacak olması çok olumlu bir gelişme. 1.6 litre hacimli otomobillerde yüzde 80’lik ÖTV diliminin altında sadece 3 model (Fiat Egea, Hyundai i10, Renault Taliant) kaldı. Uzun süredir yüzde 45 ve 50’lik vergi diliminde model yer almıyor. Yüzde 60 ile 70’lik ara ÖTV dilimleri de maliyet zamları, yükselen döviz kuru ve enflasyon nedeniyle pek işlevsel olmadı. Vatandaşın düşen satın alma gücü, yükselen otomobil fiyatları ve krediye ulaşım güçlüğü yüzünden, otomobil birçok kişi için hayal olmuştu.
Egea’da 60 bin lira indirim
Yapılacak düzenleme otomobil fiyatlarının ucuzlamasını sağlayacak. Satış etiketlerinin dilimlere göre yaklaşık yüzde 5 ile yüzde 15 arasında düşmesi bekleniyor. Yüzde 80’lik ÖTV diliminden yüzde 70’e düştüğü zaman aracın fiyatı yüzde 5-6 gerileyecek. Yüzde 70’ten yüzde 45’e indiğinde ise yaklaşık yüzde 15’e varan bir indirim söz konusu olacak.
Örneğin Türkiye’nin en çok satan otomobili Fiat Egea’nın 1.4 Fire Easy manuel modelinin kampanyalı fiyatı 402 bin 900 lira. Düzenleme ile birlikte yüzde 45’lik dilime girmesi halinde fiyatı 342 bin liraya inecek. 599 bin 100 liralık etikete sahip VW Polo, yüzde 70’lik ÖTV’ye dahil olması durumunda fiyatı 570-564 bin lira düzeyine inecek.
Satışlar bıçak gibi kesilecek
Bardağın boş tarafına gelirsek… İlk kez önceden duyurulan matrah düzenlemesi, oranlar henüz belli olmasa da doğal olarak piyasada beklenti yaratacak. Sıfır km ve ikinci el satışlarının bıçak gibi kesilmesine neden olacak. 1 Aralık tarihine kadar çok büyük zorunluluk olmadıkça otomobil satışı gerçekleşmeyecektir. İşin bir de farklı bir boyutu var. Eurodaki son dalgalanmadan sonra birçok şirket Kasım ayı ortasında fiyatlarını yüzde 6’ya varan oranda artırmıştı. Bazı markalar da Aralık başını bekliyordu. Önümüzdeki hafta şirketler matrah düzenlemesinden önce euro zammını fiyatlara yansıtacaktır. Umarım dağ fare doğurmaz, matrah limitlerindeki artış oranı düşük kalmaz…
ODD: Şaşırdık, beklenti yaratacak
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, matrahla ilgili son gelişmelerle ilgili olarak Oksijen’e şu açıklamayı yaptı: Biz de haberi akşam saatlerinde medyadan okuduk. Konunun detaylarını bilmemekle birlikte, bugüne kadar yapılan matrah güncellemelerinde önceden bir tarih verilmemişti, uygulamanın başlanacağı tarihte aynı akşam duyurulmuştu. O nedenle biz de haberi okuyunca şaşırdık. Önceden tarih verildiği durumlarda, araç almayı düşünen müşterilerin bir beklenti içerisine girmesi durumu söz konusu olacağından, bugüne kadar bu şekilde önceden tarih verilerek bir güncelleme yapılmamıştı. Umarız ki uzun zamandır beklenen matrah güncellemesi bir an önce uygulamaya alınır”
Çoğunluk yüzde 45-50’lik dilime girmeli
ODD Başkanı Bozkurt daha önce yaptığı açıklamada matrah güncellemesinin çok iyi çalışılması gerektiğinin altını çizerek, “Araçların çoğu yüzde 45-50 ÖTV dilimine girerdi. O araçların yüzde 70’i yine 45-50 dilimine getirilmeli. Normal dilimlere geri dönülmesini sağlayacaksa güncelleme yapılmalı. Matrah güncellendi her şey eski normaline döndü fotoğrafı çıkmasın” değerlendirmesini yapmıştı.
Son düzenleme 1 yıl önce yapıldı
Matrah düzenlemesi en son 13 Ocak 2021’de yapıldı. Buna göre, çıplak fiyatı 120 bin lirayı aşmayan otomobiller yüzde 45'lik, 120 bin lirayı aşıp 150 bin liraya kadar olanlar yüzde 50'lik vergi diliminde değerlendirildi. Son güncellemede ara dilimler yüzde 60 ile yüzde 70 getirildi. ÖTV matrahı 150 bin lira ile 175 bin lira arasında olan araçlar için oran yüzde 60, 175 bin lira ile 200 bin aralığında olanlar için de yüzde 70 olarak belirlendi. ÖTV matrahı 200 bin lira üstü için vergi oranı yüzde 80 oldu.
