Kış aylarının gelmesiyle birlikte solunum yolu enfeksiyonları artarken, evlerde ve toplu alanlarda öksürük sesleri daha sık duyuluyor. Pek çok kişi çözüm olarak öksürük şuruplarına yöneliyor. Peki bu ürünler gerçekten işe yarıyor mu? Manchester Üniversitesi’nden Solunum Tıbbı Profesörü Jacky Smith, BBC Radio 4’ün Sliced Bread programında öksürük tedavisine dair yanlış bilinenleri anlattı.
Marka fark etmiyor
Prof. Smith’e göre öksürüklerin büyük bölümü soğuk algınlığı virüslerinden kaynaklanıyor ve bu virüslerin doğal şekilde vücuttan atılması gerekiyor. Öksürük ilaçları virüsü tedavi edemese de boğazı yatıştırarak öksürük hissini azaltabiliyor.
Kuru öksürüklerde balsam içeren veya gliserol bazlı yoğun şuruplar boğazı kaplayarak kuruluğa karşı koruma sağlıyor. Uzman, pahalı markaları tercih etmenin gereksiz olduğunu, marketlerin kendi markalarının da aynı etkiyi gösterdiğini belirtiyor.
Etiketlerde dikkat edilmesi gereken nokta ise yüksek şeker oranı. Şeker tüketimini azaltmak isteyenler için şekersiz şuruplar daha uygun olabilir.
Bazı ürünlerde “aktif madde” olarak gösterilen dextromethorphan’ın öksürük refleksini baskıladığı iddia edilse de Prof. Smith, bu etkinin oldukça sınırlı olduğunu söylüyor. Bu bileşenin bağımlılık potansiyeli bulunduğuna dikkat çekerek “Etikette belirtilen doz kesinlikle aşılmamalıdır” uyarısında bulunuyor.
Göğüs rahatlatıcı şuruplarda kullanılan levomenthol ise boğazın arka kısmında “serinletici bir his” yaratarak tahriş hissini maskeleyebiliyor.
Balgamlı öksürükte şurup etkili mi?
Balgamlı öksürüklerde birçok kişi yoğun bir tıkanıklık ve göğüste baskı hissi ile mücadele ediyor. Bu durum, bronşit gibi ikincil enfeksiyonlardan veya sinüslerde biriken balgamdan kaynaklanabiliyor.
Prof. Smith, bu tip öksürüklerde satılan şurupların etkisinin sınırlı olduğunu vurguluyor. Örneğin, balgamı gevşettiği öne sürülen guaifenesin (balgam söktürücü şurup) için “Kesin bir kanıt yok” diyor.
Uykuya yardımcı sedatif antihistaminlerin ise öksürüğü tedavi etmediğini, yalnızca gece rahat uyumayı sağladığını belirtiyor.
Bu nedenle Smith, bol su içilmesi, nemlendirici pastil kullanılması ve sürecin doğal şekilde atlatılması gerektiğini söylüyor.
Bal ve limon: Etkili bir çözüm
BBC'nin haberine göre, evde hazırlanan bal-limon karışımları, özellikle kuru öksürükte, birçok eczane ürününe benzer bir yatıştırıcı etki sağlayabiliyor.
Bağımsız araştırmaları değerlendiren Cochrane incelemesine göre, bir yaş üzerindeki çocuklarda bu karışım “bir miktar fayda” sağlayabiliyor.
Öksürmek de faydalı
Prof. Smith, öksürüğün aslında vücudun kendini koruma mekanizması olduğunu hatırlatıyor: “Vücudumun uzaklaştırması gereken balgamı öksürerek atarım. Baskılamaya çalışmam.”
Balgam yutulduğunda ise zararlı bir durum oluşmadığını, mide asidinin bunu parçalayabildiğini belirtiyor. Ancak çıkartılan balgamın koyu kahverengi olması hâlinde kan belirtisi olabileceği için doktora başvurulması öneriliyor.
Çoğu balgamlı öksürük birkaç hafta içinde kendiliğinden düzeliyor. Üç haftayı aşan durumlarda ise bir hekime başvurulması gerekiyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
