Dünya nüfusunun 2050 yılına kadar 9 milyarı aşması bekleniyor. Bu nüfusu doyurmak için gıda üretiminin en az yüzde 50 artması gerekiyor. Daha çok gıdaya ihtiyaç duymamıza rağmen, küresel ısınmanın etkileri ekolojik dengelerin bozulmasına ve tarımın olumsuz etkilenmesine neden oluyor.
Birleşmiş Milletler’e göre, dünyada üretilen tüm gıda ürünlerinin yaklaşık üçte biri yani 1.3 milyar ton kadarı hasat, dağıtım ve ticaret sırasındaki gecikmelerden ve yetersizliklerden dolayı israf oluyor. Daha öz anlatımla üretilen gıdaların 3’te 1’i çöpe gidiyor. Sadece israf edilen gıda kayıplarını önlemek bile iki milyardan fazla insanı beslemek için yeterli olacak.
Strategy& tarafından hazırlanan Sürdürülebilir Gıda Devrimi Araştırması, dünyanın gıda tedarik güvenliğini geleceğe hazırlamak amacıyla gıda sürdürülebilirliğini iyileştirme seçeneklerini ortaya koyuyor.
Sürdürülebilir Gıda Devrimi Araştırması’nda dünyadaki gıda üretim biçiminin sürdürülebilirliği baltaladığı vurgulanırken, “Sürdürülebilirliğe yönelik endişelerin giderek daha fazla anlaşılması ve kabul edilmesi iyi haber; tüketiciler değişim istiyor, yasal düzenleyiciler yeni şartlar oluşturmaya başlıyor, gıda üreticileri ve ortakları ise sürdürülebilir yeni tarım uygulamalarını incelemeye başlıyor. Ancak, büyük ölçekli tarım ekonomisindeki önceliklerin farklı olmaya devam etmesi kötü haber” deniliyor.
Yeni üretim teknolojilerinin değişimi mümkün kıldığı ama öncelikle zihniyetin değişmesi gerektiğinin vurgulandığı raporda gıda sürdürülebilirliğini iyileştirme seçenekleri, ileri teknolojilerden faydalanarak tedarik zincirinin tamamında gıda israfını en aza indirmenin yolları ve güncel tarım ve gıda üretimi tekniklerinin uygulamaları inceleniyor.
Et tüketimi düşer mi?
Tarımsal kaynakların aşırı kullanım nedenlerinin başında küresel seviyede daha fazla et tüketilmesi yer alıyor. Rapordaki verilere göre, üretilen et miktarı geçtiğimiz 50 yılda üçe katlandı; kişi başına düşen et tüketimi ise 23 kilogramdan 43 kilograma yükselerek 1961 yılından bu yana neredeyse iki katına çıktı.
Nasıl ve kim tarafından tüketilirse tüketilsin, et nispeten verimsiz bir gıda üretimi şekli. Bitkisel tarıma kıyasla aynı miktarda kalori üretebilmek için 100 kat fazla arazi kaynağı gerekiyor.
Dünya en az verimli gıda türlerine yoğun şekilde yatırım yapmaya devam ederse hiçbir şekilde sürdürülebilir olmayan bir modele yoğunlaşma riski var. Gelişmiş ekonomilerde son zamanlarda, ete dayalı beslenme şekillerinden daha çeşitli bitkisel beslenme şekillerine doğru yavaş fakat potansiyel etkisi büyük olabilecek bir değişim gerçekleşse de bunlar henüz çözüm olmaktan çok uzakta.
Kırmızı et yerine tavuk
Küresel olarak her yıl 315 milyon ton et tüketiyoruz, 2030’da tüketim yüzde 44 artışla 453 milyon ton olacak. Bununla birlikte, tahminler 2050 yılına kadar dünya et talebinin, 2000 yılına göre yüzde 70-160 oranında bir artış göstereceğini söylüyor. Kırmızı et yerine tavuk eti tüketmenin de alternatif olduğu belirtiliyor.
Örnek vermek gerekirse; eti tavuk ile ikame etmek bile, et üretiminin yarattığı CO2 emisyonlarını yarı yarıya ve su tüketimini yaklaşık yüzde 30 oranında düşürme potansiyeline sahip. Bir tavuğun et olarak tüketilen kısmı ağırlığının yüzde 60’ına tekabül ediyor. Danada ise bu oran yüzde 40. Yenilebilir 1 kilo tavuk etini üretmek için 3,3 kilo tahıl harcanırken, 1 kilo dana eti üretmek için kullanılan tahıl miktarı ise tam 25 kilo. 1 kilo dana eti elde ederken nehirlere karışan nitrojen gübre miktarı 150 gram, bir kilo tavuk eti üretirken karışan miktar ise 50 gram. Bir kilo tahıl üretimi sonucu nehirlere karışan nitrojen miktarı ise 3 gramın altında. Ancak tavuk eti üretimi üzerine de yoğun tartışmalar var. Gıda sektörünün bu sürdürülebilir olmayan yollardan aynı hızla ilerlemesi gezegenin geleceği açısından mümkün görünmüyor. Bunun için de bir gıda devrimine ihtiyaç var!
