İngiltere'deki NHS programı dünya çapında türünün ilk örneği. Binlerce kanser hastasını programa alarak klinik denemelere sokuyor. NHS’nin bu programa dahil ettiği ilk hasta ardından kolorektal kanser teşhisi konulan 55 yaşındaki bir öğretim görevlisi olan Elliot Pfebve'ydi. Pfebve önce tümörünü almak için ameliyat oldu ve ardından kemoterapi gördü. Kişiselleştirilmiş aşısı, kendi kanserine özgü mutasyonları belirlemek için tümörünün analiz edilmesiyle oluşturuldu. Daha sonra, BioNTech kolorektal kanser aşısı denemesinde yer alan birkaç tesisten biri olan University Hospitals Birmingham NHS vakıf kuruluşunda bir infüzyon yoluyla aşısını aldı. Aşı, Pfizer/BioNTech Covid aşısını oluşturmak için kullanılan aynı mRNA teknolojisi ile tasarlandı.
Birmingham'daki denemenin baş araştırmacısı Dr. Victoria Kunene, hastanın tamamen iyileşip iyileşmediğini söylemek için henüz çok erken olduğunu, ancak “son derece umutlu” olduğunu söyledi. Kunene, “Şu anda aşıya vücut içi yanıtla ilgili elimizdeki sınırlı verilere dayanarak, bunun hastalar için önemli ve olumlu bir gelişme olduğunu kanıtlayabiliriz, ancak henüz daha fazla veriye ihtiyaç var ve bunu daha fazla belirlemek için denemeye uygun hastaları almaya devam ediyoruz” dedi.
İmmünoterapide kilit rol
Aşılar tıpta devrim yaratarak milyonlarca insanı kızamık, kabakulak, çocuk felci ve koronavirüsten korudu. Ayrıca insanlık tarihinin en ölümcül hastalıklarından biri olan çiçek hastalığını da ortadan kaldırdılar. Şimdi uzmanlar, kanserle mücadelede aşının önemine inanıyor. Yakın zamanda ameliyat, kemoterapi ya da radyoterapinin yerini almayacaklar ama kansere karşı dördüncü silah olan immünoterapide kilit bir rol oynayabilirler.
Birçok zorluk var ve her bir hasta için kişiselleştirilmiş aşılar yapmak zaman alıyor, ancak umut gelecekte sürecin hızlanabileceği yönünde. Doktorlar ve bilim insanları onlarca yıldır kanser aşıları üzerinde çalışıyorlar ancak artık hastalar için gerçek faydalar görebilecekleri bir noktaya ulaştılar.
Kanser aşısı nedir?
Kanser aşıları bir tür immünoterapidir. Covid-19 aşısı gibi bir enfeksiyondan koruyan aşıların aksine, kanser aşıları halihazırda hastalığı olan kişileri tedavi eder. Hastanın bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasına ve ardından öldürmesine yardımcı olmak ve geri gelmelerini önlemek için tasarlandı.
Kanser aşıları nasıl yapılır?
Aşılar, tipik olarak sadece birkaç hafta içinde her kişi için özel olarak üretilir. Bunları yapmak için ameliyat sırasında hastanın tümöründen bir örnek alınıyor, ardından DNA dizilimi yapılıyor ve bazı durumlarda yapay zeka kullanılıyor. Sonuç, hastanın tümörüne özgü kişiselleştirilmiş bir anti-kanser aşısı.
Kanserle savaşmaya nasıl yardımcı oluyorlar?
Kanser aşıları, kanser hücrelerini normal hücrelerden ayırt edebilecek bir antijen veya protein üretmeleri için hastanın hücrelerine bir talimat veya plan göndererek çalışır. Aşılar bağışıklık sistemini harekete geçmesi için uyarır. Bağışıklık sistemi, hastalığın zararsız versiyonlarını tanıyabilen ve onlara saldırabilen antikorlar üretir. Hastanın vücudu bu antikorları oluşturduktan sonra, geri dönmesi halinde hastalığı tanıyabilir.
Hangi kanser türlerini tedavi edebilirler?
Bilim insanları birçok farklı kanser aşısı türü ve bunların farklı kanser türlerinde nasıl işe yarayabileceği üzerinde çalışıyor. Aşıların ne kadar iyi çalıştığını ve hangi kanserleri tedavi edebileceğini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Uzmanlar aşıların kolorektal, akciğer, mesane, pankreas ve böbrek dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere bir dizi kanser türünde etkili olabileceğine inanıyor.
Doktorlar ayrıca melanom için dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA kanser aşısını denemeye başladı. Uzmanlar bu aşının cilt kanserini kalıcı olarak tedavi etme konusundaki çığır açan potansiyelini övüyor. Aşama 2 denemesi, aşıların melanom hastalarında kanserin geri dönme riskini önemli ölçüde azalttığını ortaya koydu.
