Kış yaklaşırken hava temizleyiciler, vitaminler, buhar makineleri yeniden gündeme giriyor. Ancak The Washington Post’un haberine göre, virüslere karşı evde alınabilecek en etkili önlemlerden biri aslında çok daha basit: Ortam nemlendiriciler.
Soğuk ve kuru havalarda, özellikle iç mekanlarda bağıl nem oranı yüzde 30’un altına düşüyor. Bu da grip, RSV ve koronavirüs dahil solunum yolu virüslerinin havada daha uzun süre asılı kalmasına neden oluyor. Yale Üniversitesi’nden immünobiyoloji profesörü Akiko Iwasaki, nemi 'kirleticileri yere indiren ağır bir battaniye'ye benzetiyor:
“Kuru havada virüsler burnumuzun, ağzımızın, hatta ellerimizin seviyesinde asılı kalabiliyor. Nemli hava onları aşağı indiriyor.”
İdeal oran: yüzde 35 – 45
Uzmanlara göre evdeki nem oranı yüzde 30 ila 50, hatta kronik akciğer rahatsızlığı olanlar için yüzde 35 ila 45 arasında olmalı. New York Tıp Koleji’nden göğüs hastalıkları uzmanı Amy Brown, bu seviyenin yalnızca hava kalitesini değil, bağışıklık sistemini de koruduğunu söylüyor. Kuru hava, solunum yollarını koruyan mukus tabakasını zayıflatarak virüslerin vücuda girişini kolaylaştırıyor.
Hava temizleyiciyle birlikte kullanılabilir
Harvard bağlantılı Massachusetts General Hospital’dan Peggy Lai liderliğindeki bir araştırma, hava temizleyicilerin havadaki virüs çeşitliliğini azalttığını ama toplam miktarı düşürmediğini ortaya koydu.
Nem oranının yüzde 40’ın üzerine çıktığı ortamlarda ise virüslerin havada kalma süresinin belirgin biçimde azaldığı gözlendi. Lai, “Tek bir çözüm yok, ama nem seviyesi önemli bir faktör. Bu konuya yeterince dikkat edilmiyor” diyor.
2018’de yapılan küçük bir başka araştırma da benzer sonuçlar vermişti: Ortam nemlendirici kullanılmayan anaokulu sınıflarında grip benzeri hastalık oranı iki kat fazlaydı.
Yine de uzmanlar, hava nemlendirici cihazların tek başına koruma sağlamadığını, çok katmanlı bir hava kalitesi yaklaşımının en etkili yöntem olduğunu vurguluyor.
Fazlası zararlı
Fazla nem de çözüm değil. Nemin yüzde 50’nin üzerine çıkması, bakteri, küf ve akarların çoğalmasına yol açabiliyor. EPA, evde nemin bu eşiği geçmemesi gerektiğini, aksi halde hava kalitesinin bozulabileceğini belirtiyor.
Ortam nemlendirici kullanırken dikkat edilmesi gerekenler
- Soğuk buharlı modeller çocuklar için daha güvenli.
- Distile su kullanmak cihazda tortu ve mikrop oluşumunu önlüyor.
- Su haznesi her üç günde bir temizlenmeli.
- Nem oranı %30’un altına indiğinde cihaz kullanılmalı, yüzde 50’nin üzerine çıktığında kapatılmalı.
