Bazı çalışmalar, yetişkinler sosyal medyayı bıraktığında veya sınırladığında, yalnızlık ve depresyon puanlarının hızla iyileştiğini gösterdi. Sosyal medya kullanımı genellikle kötü ruh sağlığı ile ilişkilendirilirken, hangisinin esas etken olduğunu söylemek zor. Ancak birçok kişi için sosyal medya, değişiklik yapmak isteyecek kadar tedirgin edici.
Sosyal medyayı bırakmak kolay değil. Dünyanın en iyi ürün mühendisleri, platformlarında geçirdiğimiz zamanı en üst düzeye çıkarmak için en son nörobilimi kullanıyorlar. Örneğin, beyin taramalarını inceleyen bir çalışmada, 30 üniversite öğrencisi Douyin'in (TikTok'un ana şirketinin sahibi olduğu Çinli bir sosyal medya platformu) tavsiyelerine göre videoları izlemek üzere rastgele seçildi. Kişiselleştirilmiş öneriler katılımcıların kendi hesaplarındaki geçmişi kullanırken, diğerleri rastgele önerilen videoları izledi. Araştırmacılar, kişiselleştirilmiş video algoritmasının katılımcıların beyin ödül yollarını (genel bir video akışı izlemekten daha fazla) etkinleştirdiğini ve aynı zamanda öz denetimi düzenleyen beyin alanlarının aktivasyonunu azalttığını buldu. Diğer beyin tarama çalışmaları, Instagram'daki fotoğrafları “beğenme” ve “beğeni” almanın da ödül yolunun alanlarını aktive ettiğini buldu: Ne kadar çok beğeni alınırsa, bu etki o kadar büyüktü.
Sosyal medyayı nasıl bırakabilirim?
Ben de bırakmayı denedim. Bugün bana keyif veren sosyal medya platformlarını bilinçli olarak kullanıyorum, keyif vermeyenleri ise bıraktım ya da az kullanıyorum. Artık herkese tavsiye ettiğim bir şeyi yaparak başladım: İki hafta boyunca bırakmış gibi “davranmak”. Facebook hesabımdan çıkış yaptım ve şifremi saçma bir şeyle değiştirerek tekrar giriş yapmayı zorlaştırdım. İlk birkaç gün biraz rahatsız ediciydi. Doktor anneler ya da mahalledeki köpek sahipleri gibi belirli grupları kontrol etmek gibi bir rutinim vardı. Ayrıca haberleri genellikle sosyal medya aracılığıyla alırdım. Bunun yerine, doğrudan haber kaynaklarına gitmem gerekiyordu.
Ne kazanacağımı tahmin etmemiştim: Kendime kahvaltı hazırladım, kız kardeşime daha dostça mesajlar gönderdim ve işte daha üretken oldum. Ayrıca kendimi daha iyi hissettim. Enerjimi hiç tanımadığım insanların düşüncelerini okuyarak harcamıyordum. Ayrıca doktor-anne grubu tarafından sandığım kadar desteklenmediğimi de fark ettim. İki hafta sonra işler o kadar iyi gidiyordu ki dört haftaya uzattım. Son kez giriş yaptığımda, bir aylık gönderi ve güncellemelerin ne kadar alakasız göründüğünü görmek sevindiriciydi.
Sosyal medyanın faydaları var mı?
Sosyal medyanın zararlarına ilişkin alarmlar haklı olarak çalıyor. Ancak fayda sağlayabileceği birkaç alan da var. Örneğin, emziren anneler ya da LGBTQ+ gençler arasında olduğu gibi, birçok insan için gerçek hayatta erişilmesi zor olabilecek bir topluluk ve kabul duygusu sunabilen destek grupları buna dahildir. Diğer çalışmalar, arkadaşları ve sevdikleriyle iletişim kurmak için sosyal medyayı kullanan yetişkinlerin, kullanmayanlara göre sosyal olarak daha az izole hissettiklerini ortaya koydu. Genel olarak, sosyal medyanın risklerinin yanı sıra faydaları hakkında, özellikle de en çok hangi tür insanların etkilendiği ve belirli tasarım özelliklerinin ve içeriğin sonuçları hakkında daha fazla veriye ihtiyacımız var. Meta bu yıl, sosyal medyanın gençlerin refahı üzerindeki etkilerini incelemek üzere belirli dış araştırmacıların verilerine erişmesine izin verecek bir pilot program duyurdu. Çalışmaların önümüzdeki bir ila iki yıl içinde tamamlanması bekleniyor.
Hastalarımın bilmesini istediklerim
Kendinizle akranlarınız (ya da kendinizle ünlüler) arasında yaptığınız karşılaştırmalar genellikle gerçekçi değildir ve olumsuz bir haber döngüsüne kapıldığınızda kolayca öfkeli ya da umutsuz hissedebilirsiniz. Ayrıca insanların siz olmadan eğlenceli, heyecan verici şeyler yaptığını görebilir ve kendinizi dışlanmış hissedebilirsiniz. Sosyal medya sizi onaylanmaktan çok üzgün hissettiriyorsa bu bir sorundur. Sosyal medyanın uykudan, anlamlı yüz yüze etkileşimden veya çalışma ya da öğrenme zamanınızdan çalması da endişe verici. Ara vermeyi deneyin ve nasıl hissettiğinizi görün.
