Soru: Endişeli veya stresli hissettiğimde kalbimin hızlı attığını hissediyorum. Bu konuda ne yapabilirim? Bu normal mi?
Vagal manevralar adı verilen klasik bir teknik kullanarak anksiyete ve hatta kardiyak aritmilerin neden olduğu hızlı kalp atış hızını yavaşlatabilirsiniz. Bunlar, beyni iç organlarınıza bağlayan ana sinir olan vagus sinirini harekete geçiren basit eylemlerdir. Benim önerdiğim iki ana seçenek var:
- Pipet numarası: Ağzınıza bir pipet yerleştirin ve diğer ucunu sıkıştırarak kapatın. Yaklaşık 15-20 saniye boyunca üfleyin. Eğer pipetiniz yoksa, parmağınızı ağzınıza yerleştirin ve sanki pipetmiş gibi üfleyin. Bu teknik, adını onu keşfeden İtalyan doktordan alan 'Valsalva manevrası'nın bir örneğidir.
- Dalış refleksi: Bir torbayı buzla doldurun, nefesinizi tutun ve torbayı 20-30 saniye boyunca veya nefesinizi rahatça tutabildiğiniz sürece yüzünüze yerleştirin. En soğuk bölgelerin gözlerinize, sinüslerinize ve burnunuza denk geldiğinden emin olun. Buzunuz yoksa, bir torba donmuş sebze kullanın veya bir kaseyi soğuk suyla doldurun ve yüzünüze daldırın. Bu şekilde biraz daha dağınık olur.
Vagus siniri, “savaş ya da kaç” tepkisi veren sempatik sinirlerin aksine, bizi “dinlenme ve rahatlama” moduna geçirmekten sorumludur. Valsalva manevrası durumunda, göğüs boşluğundaki artan basınç kan basıncınızın yükselmesine neden olur. Bu yükselme ana kan damarlarınızdaki sensörler tarafından algılanır ve bu basıncı düşürmeye çalışmak için bir refleksi tetikler. Vücudunuzun bunu yapmasının yolu vagal sinir aktivitesini artırmaktır, bu da kalp atış hızınızı yavaşlatır. Vagal manevralar kalp atış hızını normale döndürmede yüzde 54'e varan bir başarı oranına sahiptir, ancak genellikle uzun vadeli çözümler olarak kabul edilmezler.
Kalp çarpıntısı için doğru değerlendirme ve tedaviyi almak kritik önem taşır. Anormal şekilde hızlı atan bir kalbin doktorunuzla birlikte araştırılabilecek aritmi veya dehidrasyon gibi birçok nedeni vardır. Başka bir örnek olarak atriyal fibrilasyon gösterilebilir. Covid-19 pandemisinin başlangıcından bu yana giderek daha fazla gördüğümüz POTS veya postural ortostatik taşikardi sendromu, eklem hipermobilitesi veya otoimmün hastalığı olan genç kadınları etkileme eğilimindedir. Ayrıca hiperaktif tiroid, demir kaybından kaynaklanan anemi ve kafein de kalp atış hızınızı yükseltebilir.
Kalbimin bazen hızlı atması normal mi?
Korktuğunuzda veya stresli olduğunuzda kalbinizin çarpması normaldir. Ancak bazen insanların kalpleri görünürde hiçbir neden yokken çarpmaya başlar. Bu asla normal değildir. Aslında, insanlara bunun bir anksiyete sorunu olduğunun söylendiği ve daha fazla kardiyak çalışma istenmediği çok sayıda vaka gördüm. Supraventriküler taşikardi adı verilen aritmi veya anormal kalp ritmi olan 100'den fazla hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, hastaların yarısından fazlasının başlangıçta semptomlarının bu durumdan kaynaklandığını kabul etmeyen bir doktorla görüştüğü ortaya çıktı. Ne yazık ki ve şaşırtıcı olmayan bir şekilde, kadınlara sorunun “psikiyatrik” olduğu söylenme olasılığı erkeklerden iki kat daha fazlaydı.
Panik atak da benzerlik gösterebilir
Panik ataklar yaygındır. Bu ataklar supraventriküler taşikardiye çok benzeyebilir: Baş dönmesi, terleme, mide bulantısı ve kalp çarpıntısı. Ve supraventriküler taşikardinin ayırt edici semptomu “yaklaşan kıyamet” hissidir. Tıpkı panik atakta olduğu gibi. Daha da kötüsü, öngörülemeyen bir kalp ritmiyle yaşamak, altta yatan herhangi bir anksiyeteyi daha da kötüleştirebilir. Aslında, supraventriküler taşikardisi olan kişilerin yüzde 67'si teknik olarak panik bozukluğu kriterlerini karşılasa da, kalp sorunları için uygun tedavi gördükten sonra bu oran yüzde 4'e düşer.
Kalbinizin normal atıp atmadığını nasıl anlarsınız?
Dinlenme halindeyken kalp atış hızınız dakikada 60 ila 100 atım arasında olmalıdır (sporcuysanız daha da düşük olabilir). Supraventriküler taşikardi gibi anormal derecede hızlı kalp ritmine sahip kişilerin kalp atış hızları dakikada 150 ila 250 atım aralığında olma eğilimindedir. Nabzı nasıl bulacağınızı bilmek önemli bir beceridir, çünkü zor bir durumda kalp atış hızınızı ölçmenizi sağlar. Nabız bulmak için en kolay yerler ya brakiyal arter (bileğinizde) ya da karotid arterdir (boynunuzda). Şahsen ben şahdamarını daha kolay hissedilebilir buluyorum. İşte yapmanız gerekenler:
İşaret ve orta parmağınızı kullanın. İki parmağınızı Adem elmanızın hizasında nefes borunuzun her iki tarafına doğru kaydırın. Boynun her iki yanında sternokleidomastoid adı verilen ve nefes borunuz ve çene çizginizle bir üçgenin hipotenüsünü oluşturan büyük bir kasımız vardır. Parmaklarınızı yavaşça nefes borusunun yan tarafına doğru kaydırırken, bu çapraz kasa ne zaman çarptıklarını hissedin. Karotisi bulmak için parmaklarınızı üçgenin merkezinde tutmak istersiniz. Kalp atışlarınızı 15 saniye boyunca sayın ve ardından kabaca bir tahmin elde etmek için dört ile çarpın. Acil durumlarda nabzı manuel olarak ölçtüğüm oldu ve inanın bana, ortalık çok karışıksa tüm dakikayı saymaya çalışırken sayıyı kaybedersiniz.
Hastaların bilmesi gerekenler
Kalbinizdeki hızlı elektriksel aktivite her zaman elle hissedilebilir nabızlara dönüşmez, bu nedenle saydığınız sayı size her zaman resmin tamamını göstermez. Bir doktorla konuşmak ve doğru bir değerlendirme almak tanı koymak için önemlidir. Doktorunuz semptomları hissettiğiniz anda EKG veya elektrokardiyogram çekilmesini isteyebilir. Bazen anormal ritimlere sahip kişiler, atriyal fibrilasyonda sıklıkla olduğu gibi kalplerinin hızlandığını hissetmezler (akıllı cihazlar, kullanıcıları bu olasılığa karşı uyarma yeteneklerini geliştirmektedir). Bu ve diğer birçok durumda, doktorunuz beklenmedik bir şekilde ortaya çıktığında anormal ritmi yakalayabilecek bir kalp monitörünü birkaç gün veya hafta boyunca evde takmanızı isteyebilir.
