Topuklu ayakkabıları giymekte zorlanan herkes çok tartışılan biyomekanik bir çalışmanın bulguları karşısında şaşkına dönebilir. Araştırmada, birkaç ay boyunca kişiye özel topuklu ayakkabı giyen kadın ve erkek katılımcılar kısa sürede farklı şekilde yürümeye başladı. Ancak araştırmacılar, topuklu ayakkabılarla ilgili yaygın inanışın aksine bu değişikliklerin sorun yaratmadığını buldu. Bunun yerine topuklu ayakkabıyı en sık giyen kadın ve erkekler yalnızca topuklu ayakkabılarla değil düz ayakkabılarla da daha iyi ve daha verimli yürüyüşçü haline geldi.
Topuklu ayakkabılar antrenman aracı olabilir
Çalışmayı yöneten Texas Üniversitesi yardımcı profesörü Owen Beck, sonuçların yüksek topuklu ayakkabıların hareket sorunları olan insanlar için veya daha hızlı ve daha kolay hareket etmek isteyen sporcular gibi sağlıklı kadın ve erkekler için ‘bir antrenman aracı’ olabileceğini gösterdiğini söyledi.
Her ne kadar yüksek topuklu ayakkabı giymenin bacaklar ve ayaklar üzerindeki etkilerine ilişkin geçmiş araştırmalar sınırlı olsa da genellikle aylarca veya yıllarca düzenli olarak topuklu ayakkabı giymenin insanların yürüme şeklini önemli ölçüde değiştirdiği görüldü.
Önceki araştırmalar kısıtlı kaldı
Avustralya’da yapılan bu tür araştırmalardan birinde yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınların, genellikle düz ayakkabı giyen kadınlara göre daha kısa, daha hızlı adımlarla yürüdüklerini, yalınayak olsalar bile ayaklarının ve ayak bileklerinin sürekli olarak daha esnek bir pozisyonda olduğunu buldular. Ancak bu araştırma topuklu ayakkabı giyenlerin alt bacaklarında ne olduğuna dair soruları cevapsız bıraktı. Araştırmaya erkekler dahil edilmedi.
Araştırmaya kadın ve erkekler katıldı
Beck ve meslektaşları, sağlıklı genç erkeklerin yanı sıra, topuklu ayakkabıyı nadir veya hiç kullanmayan kadınları inceledi. Araştırmacılar böylece topuklu giyemeye başlayan kişilerdeki değişiklikleri takip edebilmeyi umdu. Çalışmada beş erkek ve üç kadın gönüllü yer aldı.
Bilim insanları düz spor ayakkabıların tabanına köpük dolgular takarak erkekler için yüksek topuklu ayakkabı yarattı. Her bir çift, katılımcının ayağının 14 derecelik bir açıyla aşağıya doğru esneyebileceği şekilde özel olarak yerleştirildi. Bu da 7,5 santimlik bir topuklu ayakkabıya eşdeğerdi.
14 hafta topuklu giydiler
Daha sonra bilim insanları, gönüllülerin baldır kaslarının uzunluğunu ve aşil tendonlarının sertliğini kontrol etmek için ultrason ve diğer teknikleri kullandılar. Ayrıca hem düz ayakkabıda hem de yüksek topuklu versiyonda koşu bandında beş dakika boyunca yürüyerek ne kadar enerji harcadıklarını belirlediler. Daha az enerji kullanan insanlar daha verimli ve metabolik açıdan daha ekonomik yürüyüşçü olurlar. Araştırmacılar katılımcılara aktivite takip cihazı verdi ve 14 hafta boyunca her gün yeni topuklu ayakkabılarını giymelerini istediler.
Düzenli giyenlerin aşil tendonları daha sertti
14 hafta sonra herkes laboratuvara döndü ve önceki testleri tekrarladı. Topuklu ayakkabı giymekten çoğunlukla erken vazgeçen gönüllülerin bacaklarında veya yürümelerinde herhangi bir değişiklik görülmedi. Ancak topuklu ayakkabı giyenlerin baldır kasları daha kısa ve aşil tendonları daha sertti. Daha da şaşırtıcı olanı, koşu bandında daha önce olduğu gibi aynı hızda gitmek için daha az enerji harcayarak, yalnızca topuklarla değil aynı zamanda düz ayakkabılarla da daha verimli yürüyüşçü haline geldiler. Sonuç olarak topuklu giyenler "metabolik açıdan daha ekonomik insanlar" haline geldi.
Verimli ve hızlı koşuya katkıda bulunabilir
Kendisi ve meslektaşları, çalışmanın bulgularının muhtemelen Aşil tendonu nispeten gevşek olan ve yürüme hızı yavaşlayan yaşlılar gibi hareketlilik kaygısı olan kişiler için en anlamlı olduğunu tahmin ediyor. Beck, topuklu giymenin aşillerini sertleştirmeye ve alt bacaklarını yeniden şekillendirmeye yardımcı olabileceğini söyledi. Sert aşil tendonu her adımda daha fazla enerji kazandırır. Bu nedenle sık sık topuklu ayakkabı giymek, zamanla koşu verimliliği ve hızının artmasına katkıda bulunabilir.
