Ruh sağlığı danışmanı Jeffrey Meltzer neredeyse her gün yüksek işlevli depresyondan muzdarip danışanlarla karşılaşıyor, bu yüzden TikTok'ta bu konuda bir video yayınlamaya karar verdi. Video 8 milyondan fazla izlendi ve 5 binden fazla yorum aldı. Birçok insan videoda belirtilen semptomların kendisini çok iyi anlattığını söyledi ve bunu nasıl düzelteceklerini sordu.
@therapytothepoint 7 Signs of High Functioning Depression. #highfunctioningdepression #depressionawareness #depresedtiktok #feelinglow #depressed #functionaldepression #fyp #foryou #foryoupage ♬ Sad piano ballad (BGM / sad)(936782) - TrickSTAR MUSIC
Meltzer, bir kişinin depresyondan muzdarip olup olmadığının her zaman belli olmadığını söyledi. Meltzer, "Depresyondaki birinin sabahları yataktan zar zor kalkabildiğine dair bir efsane var. İşlevlerini yerine getirebilirler, işe gidebilirler, tüm bunları yapabilirler. Ancak içten içe kendilerini gerçekten çökmüş, oldukça boş ya da yalnız hissediyorlar" ifadelerini kullandı.
"Depresyonun gizli olabileceği gerçeğini yansıtıyor"
Güney Florida Üniversitesi'nde depresyonun seyri ve prognozu üzerine çalışan psikoloji profesörü Jon Rottenberg, Meltzer'in videosuna verilen tepkinin "karşılanmamış ruh sağlığı ihtiyacı hakkında büyük bir sinyal" olduğunu söyledi. Rottenberg, yüksek işlevli depresyon teriminin depresyonun oldukça gizli olabileceği gerçeğini yansıttığını söyledi. Rottenberg, "İnsanlar yardım almadan önce depresyonu uzun süre taşıyabilirler" dedi.
Klinik bir tanı değil
Yüksek işlevli depresyon bir tanı ya da tanınmış bir klinik bozukluk değil. Terimin tam olarak nerede ortaya çıktığı belli değil, ancak yüksek işlevli depresyon TikTok ve YouTube'da milyonlarca izleyiciyi çeken popüler bir konu. Bu konu, eski bir ABD güzeli olan Cheslie Kryst'in intihar ederek ölmesinin ardından 2022 yılında sosyal medyada ilgi görmeye başladı. Kryst'in annesi medyaya yaptığı açıklamada, kızının "herkesten sakladığı" yüksek işlevli depresyonla uğraştığını söyledi.
"Herkese uyan tek bir depresyon yok"
Bazı sağlık uzmanları bu terimin yanıltıcı olabileceğini ve farklı ruh sağlığı bozukluklarının anlaşılmamasından kaynaklanabileceğini söylüyor. Ancak diğer terapistler ve ruh sağlığı uzmanları, bu terimin insanların depresyonun her zaman açık olmadığını fark etmelerine yardımcı olduğunu belirtiyor. Amerikan Psikoloji Derneği'nin sağlık hizmetleri inovasyonu kıdemli direktörü ve psikolog Vaile Wright bu kavramın, insanların depresyonu, insanların bozuklukla ilişkilendirdiği basmakalıp semptomlardan farklı olabilecek şekillerde düşünmelerine yardımcı olabileceğini söyledi. Wright, "Herkese uyan tek bir depresyon yoktur. Çocuklarda ve ergenlerde daha çok sinirlilik gibi görünüyor. Erkeklerde de aynı şekilde; daha çok öfke ve madde bağımlılığı gibi görülebiliyor" dedi.
Yüksek işlevli depresyon belirtileri
Viral TikTok videosunda Meltzer, yüksek fonksiyonlu depresyona işaret edebileceğini söylediği yedi semptom sunuyor. Diğer ruh sağlığı uzmanları Meltzer'in videosunun depresyon belirtisi olabilecek pek çok duyguyu tanımladığını söylüyor. Michigan Üniversitesi Eisenberg Aile Depresyon Merkezi'nde profesör ve yönetici direktör olan Srijan Sen, "Birlikte çalıştığım doktorlar ve diğerleri, hatta bazen ben bile bunları hissedebiliyorum. Bunu vurgulamak ve insanların bu duygularda yalnız olmadıklarını bilmelerini sağlamak çok değerli" ifadelerini kullandı.
Meltzer'in videosunda vurgulanan yüksek işlevli depresyonun yeni belirtisi şöyle:
- Arkadaşlardan ve aileden izole olmak
- Sevdiğiniz aktivitelerde artık keyif bulamamak
- Kendinizi ısrarla eleştirmek
- Küçük aksilikler karşısında hayal kırıklığına uğramak
- Saatler boyunca, vakit öldürecek alışkanlıklara yönelmek
- Her zaman düşük enerjili hissetmek
- Günlük işlerin üstesinden gelirken içinizde boşluk hissetmek
Profesyonellerden yardım almak
APA'dan Wright, depresyonun bir dereceye kadar üzüntü veya melankoli içeren semptomlar topluluğu olduğunu söyledi. Çok fazla ya da çok az uyumak, konsantre olamamak, çok fazla ya da çok az yemek ve umutsuzluk hissi depresyon belirtileri olabilir. Northwestern Üniversitesi Aile Enstitüsü'nde Klinik Araştırma Görevlisi olan Pankhuri Aggarwal, insanların internette buldukları bir semptom listesine dayanarak kendi kendilerine teşhis koymalarını istemediğini söyledi. Aggarwal, "Bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmaları gerçekten çok önemli" dedi.
Aggarwal, depresyonun özü olarak kabul edilen iki kriter olduğunu belirterek, "Ya kendinizi kötü hissediyorsunuz ya da bir zamanlar eğlenceli bulduğunuz aktivitelerden keyif almıyorsunuz. Daha önce yüzmekten çok keyif alıyorduysanız, şimdi hala yüzmeye gidiyorsunuz, ancak daha önce aldığınız zevki bulamıyorsunuz. Aynı aktiviteyi yapmaya devam ediyorsunuz. Sadece size eskisi kadar heyecan ve enerji vermiyor" ifadelerini kullandı. Aggarwal, yüksek işlevli depresyon teriminin, depresif hisseden ancak arkadaşlarına veya ailelerine bu belirtileri göstermeyen kişilere atıfta bulunduğunu da belirtti. Aggarwal, "Depresyonlarını bastırmak için mücadele ediyor olabilirler çünkü bu yükü diğer insanlara yüklemek istemiyorlar. Belki de içinde bulunduğunuz ortamda, toplulukta ya da grupta depresyonunuzu ifade etmek sizin için güvenli değildir. Patronunuzun yanına gidip depresyonda olduğunuzu söyleyemezsiniz" diye konuştu.
