İnternette hızla yayılan ve bir milyondan fazla izlenen 15 saniyelik bir videoda "Güneş kremi kullanıyor musunuz?" sorusunu cevaplayan kadın "Hayır. Güneşin kansere neden olduğuna dair bir kanıt yok" diyor. Video, son zamanlarda bazı influencer'lar ve ünlüler arasında yayılan güneş kremi karşıtı hareketin bir yansımasıydı. Bu kişilerin iddiaları, güneş kreminin kendisinin kansere yol açtığına dair yanlış inanışlardan, güneş kreminin ilaç şirketlerinin karlarını artırmak ve insanları hasta etmek için kullandığı bir yöntem olduğuna dair komplolara kadar uzanıyor. Elbette bu iddialar bilim insanları ve dermatologlar tarafından çürütülüyor.
I don’t wear sunscreen, and I never will.
— Gubba Homestead (@GubbaHomestead) March 28, 2024
We blame the sun for cancer when we should be blaming our diets.
But if we cleaned up our diets, how would Big Food and Big Pharma make their money?
Sunscreen and a poor diet will make you sick.
Sick people = $$$
Don’t be a pawn. pic.twitter.com/bOa2aNSBqE
"Kanseri cildimize sürüyoruz"
Bir test şirketinin kansere neden olan kimyasallardan benzen kontaminasyonu tespit etmesinin ardından bazı sprey güneş kremlerinin geri çağrılması da bu şüpheciliği körükledi. Bir TikTok kullanıcısı geçen yıl viral bir videoda "Kelimenin tam anlamıyla kanseri cildimize sürüyoruz" dedi. Bazı sağlık influencer'ları güneşin doğal iyileştirici güçlerini öne çıkarıyor. Diğerleri ise takipçilerine ev yapımı güneş kremi yapmalarını ya da güneşten korunmanın insanların ihtiyaç duydukları D vitaminini üretmelerini engellediğini söylüyor. Bazıları ise güneş yanıklarına asıl neden olan şeyin tohum yağları tüketmek olduğunu söylüyor.
Uzmanlar tam tersini söylüyor
Dermatologlar, aslında güneş yanığına güneşin neden olduğunu doğruladı. Güneş kremini bilinçli bir şekilde kullanmanın aşırı güneşe maruz kalmaktan çok daha güvenli olduğunu söylediler. Geniş spektrumlu güneş kremi cildi güneş yanığı, cilt kanseri ve yaşlanma belirtilerine neden olabilen ultraviyole radyasyondan korur. ABD ve diğer ülkelerdeki sağlık kuruluşları güneş kreminin cilt kanserini önlemede çok önemli olduğunu belirtiyor.
Kozmetik kimyageri Michelle Wong, internette Lab Muffin Beauty Science adı altında güneş kremiyle ilgili komplo teorilerini çürütüyor. Wong, 46 dakikalık yeni bir YouTube videosunda, güneş kreminin cilt kanserini önlemeye yardımcı olmadığı ve tohum yağlarının güneş yanıklarına neden olduğu iddialarını yıkıyor. Wong, güneş kremi bileşenlerinin uzun ve belirsiz isimlerinin, insanların bunların kötü niyetli olduğu sonucuna varmasına yardımcı olabileceğini söyledi.
Çarpıcı anket sonuçları
Orlando Sağlık Kanser Enstitüsü tarafından yapılan yeni bir ankete göre, 35 yaşın altındaki yetişkinlerin yaklaşık dörtte biri su içmenin güneş yanıklarını önlemeye yardımcı olabileceğini düşünüyor ve her yedi kişiden biri her gün güneş kremi sürmenin güneşe maruz kalmaktan daha fazla hasara neden olabileceğine inanıyor. Bazı ünlüler de bu yanlış kanıları paylaşıyor. Kristin Cavallari, geçtiğimiz günlerde güneş kremi kullanmadığını söyledi. Tom Brady, 2017 yılında yayınladığı kitabında su içmenin güneş yanıklarını önlemeye yardımcı olduğunu söyledi.
D vitaminini önlemesi mümkün değil
Dermatologlar, insanların ciltlerinde yeterli D vitamini üretimini tamamen önleyecek kadar güneş kremi sürmelerinin pek mümkün olmadığını söyledi. Kemik sağlığını ve bağışıklık fonksiyonunu destekleyen D vitamini, takviyelerde ve balık gibi gıdalarda da bulunabilir. ABD sağlık yetkilileri insanlara güneşin zararlı etkilerinden korunmak için güneş kremi kullanmalarını söylüyor. Amerikan Dermatoloji Akademisi, vücudun giysilerle örtülmeyen kısımlarına en az 30 SPF değerine sahip bir ons geniş spektrumlu güneş kremi sürülmesini öneriyor.
Her gün sürülse bile etkisi 30 yılı bulabilir
2011'de yapılan bir araştırmaya göre, insanlar her gün tüm vücutlarına oksibenzon içeren güneş kremi sürseler bile, benzer bir maruziyet seviyesine ulaşmaları otuz yıldan fazla zaman alacaktır.
Seattle merkezli Modern Dermatoloji'nin kurucu ortağı ve sahibi Dr. Heather Rogers, güneş kreminin ciltlerine emilmesini istemeyen kişilerin yüzeyde kalan çinko oksit ve titanyum dioksit içeren diğer ürünleri kullanabileceğini söyledi. Rogers, "Çinko kullanırsanız tüm bu tartışma ortadan kalkar" dedi.
