Uluslararası Yüzme Federasyonu (Fina) oy birliğiyle trans yüzücülerin, kadın kategorisindeki yarışmalara katılmasını yasakladı. 152 federasyonunun oylarının yüzde 71’i ile alınan karar Fina bilimsel panelinin, trans kadınların ilaç yoluyla testosteron seviyelerini düşürdükten sonra bile, kadınlara karşı daha avantajlı olduklarını gösteren bir raporun yayınlanmasının ardından alındı.
34 sayfalık yeni yayınlanan bir belgede Fina, trans kadın sporcuların artık sadece erkek ergenliğinin herhangi bir dönümünü Tanner Stage 2’de (fiziksel gelişimin başladığı dönem) yaşamamış olmaları koşuluyla, kadın kategorisinde yarışabileceklerini söyledi.
"Rekabette adaleti korumalıyız"
Bu yeni kararlar hakkında yorum yapan Fine başkanı Husain al-Musallam, “Sporcularımızın yarışma haklarını korumalıyız, ancak yarışmalarımızda, özellikle Fina yarışmalarında kadınlar kategorisi başta olmak üzere, rekabetçi adaleti de korumalıyız” dedi.
Fina, yeni politikasının bir parçası olarak bazı etkinliklerde trans kadınlara açık bir kategori oluşturmak için bir çalışma grubu kurma sözü verdi. “Fina her atleti her zaman memnuniyetle karşılayacaktır” diye ekleyen Musallam, “Açık bir kategorinin oluşturulması, herkesin elit düzeyde rekabet etme fırsatına sahip olduğu anlamına gelecektir. Bu daha önce yapılmadı, bu yüzden Fina'nın öncülük etmesi gerekecek” sözlerini kullandı.
Lia Thomas, Paris Olimpiyatları'na katılamayacak
Oylama, yüzmeyi 2020'deki Dünya Rugby'sinden sonra bilimsel gerekçelerle yasak getiren ikinci Olimpik yönetim organı yapıyor. Eleştirilen bir duruş olsa da diğer spor kategorileri trans kadınların, kadın kategorisinde rekabet etmesine izin vermek için testosteron sınırları uyguluyor.
Tartışmalar, orta derece bir kolej yüzücüsü olan trans birey Lia Thomas'ın bu yıl ABD’de NCAA yarışmasını kazanmasından sonra başladı. Bir kesim bu durumdan rahatsız olurken bir kısım ise Thomas’ın başarısı ve kimliğinin sınırlandırılması değil kutlanması gereken bir şey olduğunu savundu. Ancak bu oylama, Thomas'ın artık Paris Olimpiyatları'nda kadınlar kategorisinde yarışamayacağı anlamına geliyor.
Eski yüzücüler kararı destekledi
İngiliz eski yüzücü Sharron Davies kararla ilgili Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Fina ve Fina başkanı sporcular ve kadınlar için adil sporu savunduğu için, sporumla ne kadar gurur duyduğumu anlatamam. Yüzmek her zaman herkesi hoş karşılayacaktır ancak adalet sporun temel taşıdır” ifadelerini kullandı.
Başka bir eski yüzücü olan Karen Pickering ise “Fina kongresinde sunum, tartışma ve oylama için bulundum ve artık cinsiyetleri kategorisinde yarışamayacak tüm sporculara gösterilen özen ve empatiye kefil olabilirim. Kadın kategorisine yönelik rekabetçi adalet korunmalıdır” dedi.
Lia Thomas kimdir?
23 yaşındaki ABD’li yüzücü Lia Thomas, Mart 2022’deki kadınlar 500 yard (457 metre) serbest stil yarışmasını kazandıktan sonra herhangi bir spor dalında NCAA Division I ulusal şampiyonluğunu kazanan ilk transseksüel atlet oldu. Thomas bu başarısı sonrasında 2021 ve 2022'de spordaki trans kadınlarla ilgili kamuoyu tartışmasının bir parçası oldu.
Thomas, 2017 yılında Pennsylvania Üniversitesi'nde erkekler takımında yüzmeye başladı ve birinci yılında, altıncı en hızlı ulusal erkekler zamanı olarak sıralanan 1.000 yard serbestte 8 dakika 57.55 saniyelik bir zaman kaydetti. 500 yard serbest stil ve 1.650 yard serbest stilde ulusal ilk 100'de yer aldı.
2018-2019'da erkekler yüzme takımında Thomas, 2019'da ikinci sınıf öğrencisi olarak Ivy League Şampiyonasında erkekler 500, 1.000 ve 1.650 yard serbest stilde ikinci oldu. Mayıs 2019'da hormon replasman tedavisini kullanarak cinsiyet değiştiren yüzücü, üçüncü yılında trans bir kadın olarak Pennsylvania Üniversitesi'ndeki erkek yüzme takımlarından çıktı. Hormon tedavisi görmesi nedeniyle yarışmaya uygunluğunu korumak için okula bir yıl ara veren Thomas 2021-2022'de kadın takımına katıldı ancak yarışlar pandemi nedeniyle iptal edildi. Thomas, NCAA yüzmede bir kadın olarak rekabet edebilmek için cinsiyetiyle ilgili tüm politikaları yerine getirdi.
"Yüzmeye devam etme niyetindeyim"
Thomas, testosteron bastırma ve hormon replasman tedavisi yoluyla kas kütlesini ve gücünü kaybetti. 2018-2019 sezonunda erkekler takımında yarışırken 200 serbestte 554, 500 serbestte 65 ve 1650 serbestte 32. sırada yer aldı. 2021–2022 sezonunda kadın takımıyla yarışırken ise bu sıralamalar 200 serbestte 5, 500 serbestte bir ve 1650 serbestte 8 olarak değişti. Yüzme verileri web sitesi Swimcloud'a göre Thomas, o sezon için erkek kolej yüzücüleri arasında 89. sırada yer aldı.
2022 Mart’taki NCAA başarısından sonra eleştirilerin odağında olan Thomas Good Morning America’da kendini savundu. Thomas, “Yüzmeye devam etmek niyetindeyim. Olimpiyat denemeleri uzun süredir hedefimdi ve bunu görmeyi çok istiyorum” dedi.
(Kaynak: The Guardian, The Washington Post)
