Yeni bir rapora göre, dünya nüfusunun büyük bir kısmı kirli hava soluyor ve sadece yedi ülke, geçtiğimiz yıl Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hava kalitesi standartlarını karşılıyordu.
İsviçre merkezli hava kalitesi izleme veritabanı IQAir, salı günü bulgularını açıkladı. Rapor, 138 ülkedeki 40 bin hava kalitesi izleme istasyonundan alınan verilerle hazırlandı ve Çad, Bangladeş, Pakistan, Hindistan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin dünyanın en kirli havasına sahip ülkeler olduğunu gösteriyor.
Analiz edilen ülkelerden yalnızca Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda, DSÖ'nün uluslararası hava kalitesi standartlarını karşılıyordu.
Veri eksikliği
Sorunun boyutunun bildirilenlerden çok daha büyük olabileceği belirtiliyor, çünkü dünyanın birçok bölgesinde daha doğru veriler için gerekli olan izleme eksik. Örneğin, Afrika genelinde her 3,7 milyon kişi için yalnızca bir izleme istasyonu bulunuyor.
Veri eksikliği, geçen hafta ABD Dışişleri Bakanlığı'nın, dünya çapındaki büyükelçiliklerinden ve konsolosluklarından topladığı verileri artık halka açıklamayacağını duyurmasının ardından daha da büyüyebilir.
Birçok gelişmekte olan ülke, kirli hava seviyelerini izlemek için ABD büyükelçiliklerinin ve konsolosluklarının binalarına yerleştirilen hava kalitesi sensörlerine güveniyordu, ancak ABD Dışişleri Bakanlığı, bütçe kısıtlamaları nedeniyle bu izleme programını sonlandırıyor.
IQAir Hava Kalitesi Bilim Müdürü Christi Chester-Schroeder, “Çoğu ülkenin birkaç başka veri kaynağı olsa da, bu durum özellikle Afrika'yı önemli ölçüde etkileyecek çünkü genellikle bu veriler, halkın erişebileceği tek gerçek zamanlı hava kalitesi izleme verisi oluyordu.” dedi.
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü'nün Temiz Hava Programı Direktörü Christa Hasenkopf, ABD programı kapandığında en az 34 ülkenin güvenilir kirlilik verisi erişimini kaybedeceğini belirtti.
Dışişleri Bakanlığı programı, monitörlerin yerleştirildiği şehirlerde hava kalitesini iyileştiriyor, yaşam beklentisini artırıyor ve hatta ABD diplomatik personeli için tehlike tazminatlarını azaltıyordu, yani kendi kendine ödeme yapan bir sistemdi, diye ekledi Hasenkopf.
Dışişleri Bakanlığı'nın bu adımı sonucu, geçen hafta ABD hükümetinin resmi hava kalitesi izleme sitesinden, 17 yılı aşkın bir sürenin verileri kaldırıldı, bu veriler arasında Çad'da toplanan ölçümler de bulunuyordu.
Rapora göre, Çad ve Bangladeş’in geçen yılki ortalama kirli hava seviyeleri, DSÖ standartlarının 15 katından fazlaydı.
Çad, 2022 yılında Sahara çölü tozu ve kontrolsüz tarla yakma nedeniyle en kirli ülke olarak sıralandı.
Chester-Schroeder, iklim değişikliğinin giderek daha fazla hava kirliliğine yol açtığını uyararak, yüksek sıcaklıkların Güneydoğu Asya ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde meydana gelen orman yangınlarını daha güçlü ve uzun süreli hale getirdiğini belirtti.
