Alp bölgesindeki buzulların erimesi coğrafyayı yeniden şekillendirmeye devam ederken İsviçre ve İtalya, uzun süredir belirlenmiş olan ulusal sınırlarını yeniden çizmeye hazırlanıyor. Büyük ölçüde su havzaları ve sırt çizgileri gibi doğal oluşumlarla tanımlanan değişen sınır, küresel ısınma nedeniyle buzulların geri çekilmesinden önemli ölçüde etkilendi ve her iki ülkeyi de sınırlarının yeniden düzenlenmesini müzakere etmeye sevk etti.
Bu durumdan en çok etkilenen bölgelerden biri, Avrupa'nın en yüksek ve en ikonik dağlarından biri olan ve İsviçre ile İtalya arasındaki sınırı oluşturan Matterhorn'un eteklerinde yer alıyor. Tarihsel olarak buradaki sınır İsviçre'deki Zermatt bölgesi ve İtalya'daki Valle d'Aosta tarafından belirlendi. Ancak buzullar ve sürekli yağan kar nedeniyle değişen arazi yapısı, her iki ülkenin de sınır çizgilerini değiştirmesini gerekli kıldı. İsviçre hükümeti kısa bir süre önce bu değişiklikleri onaylayarak “sınırın önemli bölümlerinin buzulların havza veya sırt çizgileri, firn [taneli] veya sürekli kar tarafından tanımlandığını” belirtti. Açıklamada, artan sıcaklıklar nedeniyle buzulların hızla geri çekilmesinin bu düzenlemeyi nasıl gerekli kıldığı vurgulandı.
Zermatt kayak bölgesi değişimin merkezinde
İsviçre buzulları, Alpler'deki pek çok buzul gibi, daha önce görülmemiş bir hızla küçülüyor. Sadece 2022 yılında İsviçre'nin buzul hacminin %4'ünü kaybetmesi, iklim değişikliğinin bölgede devam eden etkisinin çarpıcı bir göstergesi. Bu olgu, özellikle turistlerin İtalya'daki Valtournenche vadisi ile Testa Grigia ve Plateau Rosa simgeleri arasındaki İsviçre-İtalya sınırını sık sık geçtikleri popüler Zermatt kayak merkezi bölgesinde görülebilir. Yeni sınır düzenlemesi bu noktaların yanı sıra Rifugio Carrel ve Gobba di Rollin bölgelerini de kapsayacak ve her iki ülke de gelişen coğrafyayı doğru bir şekilde yansıtmaya çalışacak.
İsviçre önerilen değişiklikleri çoktan onaylamış olsa da İtalya henüz anlaşmayı resmi olarak imzalamadı. Bununla birlikte, Mayıs 2023 gibi erken bir tarihte başlayan görüşmeler, her iki ülkenin de yeni çevresel gerçeklere uyum sağlama konusundaki istekliliğine işaret ediyor. Bu hareket, iklim değişikliğinin özellikle Alpler gibi yüksek rakımlı bölgelerde fiziksel coğrafyayı giderek daha fazla değiştirmesi nedeniyle Avrupa ülkelerinin karşılaştığı daha geniş zorlukların altını çiziyor.
İsviçre-İtalya sınırı iklim kaynaklı değişikliklerden etkilenen tek sınır değil. Cenevre civarında sınır düzenlemelerinin tartışıldığı İsviçre ve Fransa arasında da benzer müzakereler devam ediyor. Bu görüşmeler, Cenevre ile Fransa'daki Saint-Julien-en-Genevois arasında yeni bir demiryolu bağlantısının potansiyel etkisini de içeriyor ve bu da akarsular ve sırt çizgileri tarafından oluşturulan doğal sınırların hizalanmasını daha da etkileyebilir.
Araştırmalar buzul kaybının devam edeceği konusunda uyarıyor
Dünyanın en hızlı ısınan kıtası olan Avrupa, Alpler'de iklim değişikliğinin bilhassa dramatik etkilerini yaşıyor. Avrupa Birliği'nin Copernicus hava durumu servisinin verilerine göre, Alp buzulları sadece son iki yılda kalan buzlarının %10'unu kaybetti. Bu bulgular, Avrupa Yerbilimleri Birliği tarafından yayınlanan ve küresel sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin 2°C'den daha az üzerine çıksa bile Avrupa'nın kalan buzullarının yarısının 2050 yılına kadar yok olacağını öngören çalışmalarla da desteklenmektedir. Bu hızlı erimenin insani bilançosu da trajik oldu. Temmuz 2022'de İtalyan Dolomitlerindeki Marmolada buzulu, zirvesindeki sıcaklıklar çift haneli rakamlara ulaştığında feci bir çöküş yaşadı. Devasa bir buz kütlesi koparak 11 dağcının ölümüne yol açtı ve ısınan dünyanın ölümcül sonuçlarını gözler önüne serdi.
Alpler ısınmaya devam ettikçe, değişen manzaralar daha fazla ülkeyi sınırlarını ve altyapılarını yeniden düşünmeye zorlayacak. İsviçre-İtalya sınırının yeniden çizilmesi, iklim değişikliğinin yalnızca çevresel bir sorun değil, aynı zamanda ulusal bölgelerin tanımlarını etkileyen jeopolitik bir sorun olduğunu da hatırlatıyor. İsviçre ve İtalya hükümetlerinin bu yeni gerçeklere uyum sağlama çabaları, hızla değişen iklimin sonuçlarıyla boğuşan diğer bölgeler için bir model teşkil edebilir.
