ABD, sosyal video uygulaması TikTok'un Çinli sahiplerini ulusal güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek şirketten ayrılmaya zorluyor. Eğer kabul etmezse, uygulama ABD'de de bir yasakla karşı karşıya kalabilir. Bu, Pekin merkezli ByteDance şirketinin yanı sıra bazıları Çinli olmayan şirketlere ait olan uygulamaya karşı hükümetin aldığı son önlem. Geçtiğimiz birkaç ay içinde çok sayıda ülke, vatandaşlarının verilerine erişmek ya da Pekin yanlısı propaganda yaymak için kullanılabileceği endişesiyle TikTok'a kısıtlamalar getirdi.
Yasaklar ifade özgürlüğü endişelerinin yanı sıra Çin hükümetinin muhalefetiyle de karşılaştı. ByteDance, bir devlet kuruluşu tarafından kontrol edildiği iddialarını reddederek, girişimciler tarafından kurulduğunu ve uluslararası kurumsal yatırımcılardan finansman sağladığını belirtti. İşte TikTok'u kendi ülkelerinde kısıtlamak veya yasaklamak için harekete geçen ülkeler:
Hindistan
TikTok ilk olarak 2020 yılında Hindistan'da yasaklandı. Ülkedeki bu yasak Ocak 2021'de kalıcı hale geldi. Bu hamle, Haziran 2020'de Himalayalar'da Çin birlikleriyle yaşanan bir sınır çatışmasında 20 Hint askerinin öldürülmesinin ardından geldi. İki ülke arasında tansiyon yükseldi ve Hindistan, TikTok ve mesajlaşma uygulaması WeChat de dahil olmak üzere 50'den fazla Çin uygulamasına yasak getirdi. O dönemde Forbes, TikTok'un Çin dışındaki en büyük pazarından gelen yasak nedeniyle 6 milyar dolara varan bir kayba uğrayabileceğini tahmin ediyordu.
ABD
Donald Trump yönetimi döneminde TikTok ile ABD arasında gerilim tırmandı. Trump, 2020 yılında şirketi TikTok'un ABD içinde yeniden indirilmesini engellemekle tehdit etti. Bu yasak mahkemelerde başarısız olduktan sonra hiçbir zaman yürürlüğe girmedi. Ancak Başkan Joe Biden döneminde gerilim devam etti ve geçen ay yönetim, devlet kurumlarına TikTok'u devlet tarafından verilen cihazlardan silmeleri için 30 gün süre verdi. Düzinelerce eyalet uygulamayı cihazlardan yasaklayan direktifler yayınladı ve Kongre de uygulamanın tamamen yasaklanması için bastırdı. ABD Yabancı Yatırım Komitesi, TikTok ile iki yılı aşkın bir süredir müzakerelerde bulunuyor ve son zamanlarda sunulan daha sert seçeneklerden biri de şirketi elden çıkarma.
Yeni Zelanda, milletvekilleri ve parlamentodaki diğer çalışanlarına güvenlik endişeleri nedeniyle kamuya ait telefonlarda, Çinli sosyal medya platformu TikTok uygulamasının kullanılmasına yasak getirecek. Yetkililerden yapılan açıklamaya göre yasak ay sonunda yürürlüğe girecek.
Kanada
Kanada, ABD'nin duyurusundan kısa bir süre sonra geçen ay TikTok'u devlet tarafından verilen telefonlarda yasakladı. Kanada hükümeti TikTok hakkında bir inceleme gerçekleştirdiğini, gizlilik ve güvenlik açısından kabul edilemez düzeyde bir risk oluşturduğuna karar verdiğini açıkladı. Başbakan Justin Trudeau, bu hamlenin hükümetin atması gereken bir ilk adım, belki de tek adım olabileceğini söyledi.
Tayvan
Tayvan, Aralık ayında TikTok'u devlet cihazlarında yasakladı ve Pekin ile artan gerilim nedeniyle ülke çapında bir yasak getirmeyi düşünüyor. Hükümet, TikTok'un tamamen yasaklanmasının etkinliğine dair bir örnek olarak Hindistan'ı gösterdi. Ancak Taipei Times'a göre pek çok kişi bölgesel ayarlarını değiştirerek ya da kullanıcıların kısıtlamaları aşmasına ve çevrimiçi yaptıklarını gizlemesine yardımcı olan VPN kullanarak tam yasağı aşabildiği için somut bir sonuca varamadı.
Avrupa Birliği
Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Birliği Konseyi geçtiğimiz aylarda personel cihazlarında TikTok'a yasak getirdi. Avrupa Komisyonu Şubat ayında yasağı duyururken "Bu tedbir, Komisyonu siber güvenlik tehditlerine ve Komisyonun kurumsal ortamına yönelik siber saldırılar için istismar edilebilecek eylemlere karşı korumayı amaçlamaktadır" dedi. Belçika ve Danimarka gibi AB üyesi ülkeler de TikTok'u devlet telefonları için yasakladı.
İngiltere
İngiliz hükümeti de bu ay TikTok'un devlet cihazları için yasaklandığını duyurdu. BBC'nin haberine göre Kabine Ofisi Bakanı Oliver Dowden İngiliz Parlamentosuna yaptığı açıklamada bunun Ulusal Siber Güvenlik Merkezi tarafından yapılan bir incelemenin ardından alınan ihtiyati ama ihtiyatlı bir karar olduğunu söyledi. Dowden, "Hassas hükümet bilgilerinin güvenliği her şeyden önce gelmelidir" dedi.
Avustralya
Avustralya hükümetine bağlı birimler de personelin cihazlarına benzer yasaklar getirdi. Sydney Morning Herald'a göre İklim Değişikliği, Enerji, Çevre ve Su Bakanlığı, Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı ile İçişleri Bakanlıkları, çalışanların uygulamayı iş telefonlarına indiremeyeceğini açıkladı.
Endonezya
TikTok'un hükümetlerle ters düşmesinin tek nedeni gizlilik ve Çin ile yaşanan jeopolitik gerilim değil. Endonezya 2018 yılında pornografi, uygunsuz içerik ve dine hakaret gibi endişeleri gerekçe göstererek uygulamayı geçici olarak yasakladı. Yasak, uygulamanın bazı içeriklerini sansürlemeyi kabul etmesinin ardından bir haftadan kısa bir süre sonra kaldırıldı.
Pakistan
Pakistan hükümeti, uygunsuz içerik olduğu gerekçesiyle uygulamayı en az iki kez geçici olarak yasakladı. Ülke hükümetinin kendi ülkesinde internete sansür getirmesi alışılmadık bir durum değil. Bu ayın başlarında Wikipedia'yı dine aykırı içerik nedeniyle engellemişti. Saatler sonra site yeniden erişime açıldı.
Afganistan
BBC'ye göre Taliban, 2021 yılında genç neslin yanlış yönlendirilmesini önlemek amacıyla TikTok'un yasaklandığını duyurdu. Yasak yürürlüğe girdi ancak Wired, kullanıcıların VPN'ler aracılığıyla kısıtlamaları aşmanın yollarını bulduğunu yazdı.
