Dünyanın en büyük fason elektronik üreticisi Foxconn, geçtiğimiz yıl Hindistan Başbakanı Modi'nin memleketi Gujarat'ta yarı iletken ve ekran üretim tesisleri kurmak üzere Vedanta ile bir anlaşma imzaladı.
Ancak aradan geçen sürede Tayvanlı dev şirketin planları değişti. Foxconn'dan yapılan son açıklamada, "Foxconn, Vedanta ile ortak girişim konusunda ilerlemeyeceğine karar verdi" denildi ve bu kararla ilgili herhangi bir detay paylaşılmadı.
Bu kararı karşılıklı aldık
Şirket, "Bu harika görünen yarı iletken üretimi fikrini gerçeğe dönüştürmek için Vedanta ile bir yıldan fazla bir süre çalışıyoruz, ancak karşılıklı olarak ortak girişimi sona erdirmeye karar verdik ve artık tamamen Vedanta'ya ait olan bir kuruluştan adımızı kaldırıyoruz" açıklaması yapıldı.
İki kat çaba göstereceğiz
Vedanta, yarı iletken projesine tamamen bağlı olduğunu ve Hindistan'ın ilk üretim merkezini kurmak için diğer ortakları sıraya koyduğunu söyledi. Vedanta yaptığı açıklamada Modi'nin vizyonunu gerçekleştirmek için çabalarını iki katına çıkardığını da sözlerine ekledi.
Ortaklığın sonlanmasının arkasında ne var?
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, Foxconn'un girişimden çekilme kararında Hindistan hükümetinin teşvik onayı gecikmeleriyle ilgili endişelerinin etkili olduğunu söyledi. Kaynak, Yeni Delhi'nin hükümetten teşvik talep etmek için sağlanan maliyet tahminleri konusunda da çeşitli sorular yönelttiğini sözlerine ekledi.
Hindistan'da çip üretimine önemli bir darbe
Modi, elektronik üretiminde "yeni bir çağ" arayışında olan Hindistan'ın ekonomik stratejisinde çip üretimini en önemli öncelik haline getirdi ve Foxconn'un bu son hamlesi, yabancı yatırımcıları ilk kez yerel olarak çip üretmeye çekme hedeflerine bir darbe anlamına geliyor.
Counterpoint Araştırma Başkan Yardımcısı Neil Shah, "Bu anlaşmanın gerçekleşmemesi 'Make in India' hamlesi için kesinlikle bir gerileme" dedi ve bunun Vedanta'ya da iyi yansımadığını ve diğer şirketler için şüphelerin arttığını kaydetti.
Hükümetin karışabileceği bir karar değil
Hindistan'ın Bilgi Teknolojileri Bakanı Yardımcısı Rajeev Chandrasekhar, Foxconn'un kararının Hindistan'ın planları üzerinde "hiçbir etkisi olmadığını" söyledi ve her iki şirketin de ülkede değerli yatırımcılar olduğunu sözlerine ekledi. Chandrasekhar "İki özel şirketin neden ya da nasıl ortaklık yapmayı ya da yapmamayı seçtiğine karışmanın hükümetin işi olmadığını söyledi.
iPhone üretiminden çip tesislerine
Foxconn en çok iPhone ve diğer Apple ürünlerinin montajıyla tanınıyor ancak son yıllarda işini çeşitlendirmek için çip sektörüne de giriyor. Dünyadaki çip üretiminin çoğu Tayvan gibi birkaç ülke ile sınırlı ve Hindistan bu alana oldukça geç girdi. Vedanta-Foxconn girişimi geçtiğimiz Eylül ayında Gujarat'ta çip üretim planlarını açıkladı, Modi de projeyi Hindistan'ın çip üretim hedeflerini artırmada 'önemli bir adım' olarak nitelendirdi.
Ancak planının hayata geçmesi yavaş oldu. Reuters'in daha önce bildirdiğine göre, Vedanta-Foxconn projesinin karşılaştığı diğer sorunlar arasında, Avrupalı çip üreticisi STMicroelectronics'in teknoloji ortağı olarak dahil edilmesine yönelik görüşmelerin çıkmaza girmesi de vardı.
Ortaklığı çatlatan Avrupalı şirket mi?
Vedanta-Foxconn, STMicro'yu teknoloji lisanslama konusunda ikna etmeyi başarmış olsa da Hindistan hükümeti, Avrupalı şirketin ortaklıkta hisse sahibi olması gibi daha fazla oyuna dahil olmasını istediğini açıkça belirtti. Bir kaynak, STMicro'nun bu konuda istekli olmadığını ve görüşmelerin sürüncemede kaldığını söyledi.
Hindistan 2,75 milyar doları gözden çıkardı
Hindistan hükümeti çip üretimi için yatırımcı çekme konusunda kendine güvendiğini söyledi. Micron geçtiğimiz ay, üretim için değilse de bir çip test ve paketleme birimi için 825 milyon dolara kadar yatırım yapacağını söyledi. Hindistan'ın federal hükümeti ve Gujarat eyaletinin desteğiyle toplam yatırım 2,75 milyar dolar olacak.
Yarı iletken pazarının 2026 yılına kadar 63 milyar dolar değerinde olmasını bekleyen Hindistan, geçen yıl 10 milyar dolarlık bir teşvik programı kapsamında tesis kurmak için üç başvuru aldı. Bunlar Vedanta-Foxconn ortak girişimi, Singapur merkezli IGSS Ventures ve Tower Semiconductor'ı teknoloji ortağı olarak sayan küresel konsorsiyum ISMC'den geldi.
Üst üste gerçekleşmeyen projeler
Tower'ın Intel tarafından satın alınması nedeniyle 3 milyar dolarlık ISMC projesi de dururken, IGSS'nin 3 milyar dolarlık bir diğer planı da başvurusunu yeniden sunmak istemesi nedeniyle durduruldu.
