Pol Ballús / The Athletic
Barcelona’nın geçen hafta cumartesi günkü 4-0’lık Getafe galibiyeti sonrası etkileyici bir istatistik ortaya çıktı: İlkay Gündoğan bu sezon Avrupa’nın beş büyük liginde takım arkadaşlarına 100 pozisyon hazırlayan ilk oyuncu oldu.
Geçen yaz Barça’ya geldiğinde 33 yaşındaki bir oyuncuyla seneliği 9.7 milyon dolardan üç yıllık sözleşme imzalanması soru işaretleri doğurmuştu. Ona yapılan yatırımın yerinde olup olmadığını zaman gösterecek ancak ilk sekiz aya bakınca durum iyi. İlkay tüm organizasyonlarda 38 maçta oynarken 10 asist yaptı (takımın lideri) ve 5 gol attı. 3 bin dakikadan fazla sahada kalarak Xavi’nin en çok şans verdiği ve en etkili oyuncusu oldu.
Ekim ayındaki El Clasico mağlubiyetinden sonraki kızgın sözlerinden de anlaşıldığı üzere İlkay’ın iştahı dinmiyor. Çok yönlülüğü de takımın bazı büyük taktiksel sorunlarına çare oldu. Hatta bu yüzden hücumda pozisyon yaratma fırsatını daha az buldu. Dolayısıyla hafta sonunda ortaya çıkan rakam daha da etkileyici.
İlkay’ın hazırladığı 100 pozisyonu belli bir bağlama oturtmak önemli. Birincisi, Avrupa kupalarında mücadele eden bir ekipte oynadığı için birçok oyuncudan daha fazla forma giydi. Ayrıca takımda duran topları o kullanıyor.
100 şanstan 30’u duran toplardan geldi. Ama bunlar çıkarıldığında bile Manchester City’de 72 şans yaratan Phil Foden dışında İlkay’ı geçen yok.
Sadece 12 maç ileride oynadı
La Liga’daki en yakın rakibi Real Betis’ten Isco ise bu ay geçirdiği sakatlık sebebiyle sezonu kapattı. Ligin ilk 10’unda hepsi duran top kullanan Toni Kroos, Alex Baena, Ivan Rakitic, Iago Aspas ve Takefusa Kubo yer alıyor. Akan oyuna bakınca 70 şans yaratan İlkay’ın farkı daha da belirgin. İkinci sırada bulunan Real Madrid’den Jude Bellingham’ın yarattığı pozisyon sayısı 58. Barça kadrosundaki en yakın takipçisi ise 37 pozisyon hazırlayan bek Joao Cancelo.
İlkay’ın başarısının tek sebebi daha fazla oynaması değil. Ortalamalarda da önde. 90 dakika başına 3.0 pozisyon hazırlıyor. Cancelo’nun ortalaması ise 1.5. Bu konudaki en yakın takım arkadaşı maç başına 2.8 pozisyon hazırlayan Raphinha ama onun dakikaları çok daha az.
Rakamlar Barça teknik ekibinin oyuncu hakkındaki hislerini doğruluyor.
Xavi Şampiyonlar Ligi’ndeki 5-0’lık Royal Antwerp galibiyeti sonrası, “Top Gündoğan’a gelince her şey daha iyi oluyor. İyi oynuyorsak onun gibi oyuncular sayesinde. Bize gelmesi gerçekten de bulunmaz bir nimetti. İzlemesi büyük zevk veren, en üst seviyede bir oyuncu” demişti.
Bu haftaki Getafe galibiyetinden önce yine oyuncusunu övdü: “Gündoğan hem derin oyun kurucu olarak hem de hatlar arasında fark yaratabiliyor. Sadece istatistik açısından değil ekibe kattıklarıyla da müthiş bir sezon geçiriyor. Takımın temel taşlarından biri.”
Barcelona ve özellikle Xavi başlangıçta İlkay’ı üçüncü bölgede yaratıcı bir güç olarak kullanmayı düşünüyordu. Hocaya göre sakatlıklarla boğuşan 21 yaşındaki Pedri’nin bu bölgede ortağa ihtiyacı vardı.
Ancak İlkay bu sezon La Liga’da çıktığı 23 maçın sadece 12’sinde ofansif orta saha oynadı.
Xavi takımdan ayrılan Sergio Busquets’in yerine Oriol Romeu’yu oynatmayı planlasa da oyuncunun sezon içindeki performansı yetersiz kalınca İlkay’ı daha defansif bir pozisyona çekmeye karar verdi. İlkay savunma önüne yabancı olmasa da Barcelona’nın ona en çok ihtiyaç duyduğu bölge burası değil.
Neticede takım üçüncü bölgedeki üretkenlikten yoksun kalınca Xavi bu ay stoper Andreas Christensen’i savunma önüne koyup İlkay’ı yeniden öne aldı. Christensen ideal çözüm olmasa da son beş maçtaki oyun planına bakılırsa, hocası İlkay’ın rakip ceza sahasına daha yakın oynaması için buna değdiğinden emin.
Sezonun yarısında defansif orta saha oynasa da İlkay takımda rakip ceza sahasına en çok isabetli pas gönderen oyuncu. Onun 49 pasını 47 ile Lamine Yamal ve 33 ile Frenkie de Jong ve Cancelo izliyor. ‘İleriye dönük paslarda’ da lider.
Xavi’nin düzen değişiminin tek sebebi İlkay’ın pasları ve yaratıcılığı değil. Ceza sahasına koşuları da çok etkili. Bu ayki Getafe ve Alaves maçlarında bunu gösterdi. Barça’da bu işi İlkay’dan daha iyi yapan kimse yok ve Xavi de durumun farkında.
Şampiyonlar Ligi son 16 turunda Napoli’ye konuk oldukları ilk maçta hocası İlkay’dan en iyi şekilde yararlanmak için onu 4-2-3-1 dizilişinde 10 numaraya çekip Pedri’yi alışkın olmadığı ‘sahte’ sol açık pozisyonunda oynattı. 21 Şubat’taki mücadele 1-1 biterken İlkay sahanın en iyilerindendi.
İlkay Manchester City’de kaptandı, Barça’da da aynı şekilde lider olmak istiyor. Soyunma odasında sesi çok çıkan biri değil ancak The Athletic’e konuşan City’li eski takım arkadaşları onun çalışma ahlakı ve oyun standardıyla sahada konuştuğunu söylüyor.
Eleştiriye konu olabilecek tek yanı, geçiş savunmasında hız eksiğinin ortaya çıkması. 33 yaşındaki oyuncu iki ceza sahası arasında gidip gelen çoğu orta saha oyuncusuna göre daha yaşlı ve Barça’nın yeterince organize olmayan önde pres yapısı İlkay’ı çaresiz bırakabiliyor.
Bu konuda takımdan ayrıldığından beri yeri dolmayan efsane orta saha oyuncusu Busquets ile kıyaslanabilir.
Busquets pozisyonunun belki de tarihteki en iyi oyuncusuydu ancak o bile kulüpteki son dönemlerinde eleştiriliyordu. Ne var ki eleştirileri doğru tartmak lazım. Barça şeklini kaybedip Busquets’i kenarları savunmak zorunda bırakınca oyuncu çaresiz kalıyordu. Busquets ve İlkay gibi oyuncular taraftarı kızdırdığında bu oyunculardan ziyade sistemi sorgulamak daha iyi bir fikir olabilir.
Öte yandan İlkay verimine rağmen bütün takımın maruz kaldığı eleştirilerden muaf değil ve durumun fazlasıyla farkında.
Yakın zamanda Katalan gazetesi La Vanguardia’ya verdiği röportajda, “Her birimiz takıma katkımızı artırabiliriz. Sezon başlangıcındaki beklentilerimizden daha düşük seviyede performans gösteriyoruz” diye konuştu.
Bazı oyuncular da Barcelona kale önünde bu kadar gol kaçırmasa İlkay’ın istatistiklerinin çok daha iyi olacağına inanıyor. Fbref.com’un La Liga istatistiklerine göre İlkay asistleri ile asist beklentisi arasında en büyük fark (-2.3) olan oyuncu. Takım arkadaşlarının onun hazırladığı pozisyonları bitirme oranı ortalamanın altında.
Sezon sonu Xavi ayrılacak ve bu gibi rakamlar Barcelona’nın uzun vadedeki geleceğine dair şüpheleri artırıyor. Ama İlkay’ın katkısından şüphe eden yok.
©2024 The Athletic Media Company. Her hakkı saklıdır. The New York Times Licensing Group tarafından dağıtılmıştır. Bu makalenin orijinali The Athletic’te yayımlanmıştır.
