Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye'nin ilk milli bankası olarak kurulan Türkiye İş Bankası, Cumhuriyetin 100. yılı vesilesiyle 28-29 Eylül tarihleri arasında “Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış” temalı uluslararası konferansı düzenliyor.
İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali ve Genel Müdürü Hakan Aran’ın ev sahipliğinde İş Kuleleri Salonu’nda düzenlenen konferansın ilk günü tamamlandı. Konuşmacılar arasında Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Prof. Dr. Burcu Özsoy, Dr. Doğan Çetinkaya, Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir gibi ülkemizin önemli isimleri yer alırken, yurtdışından da Fabio L. Grassi, Thomas J. Sargent, Irina Bokova Atatürk vizyonundan yola çıkarak ihtisas alanlarındaki görüşlerini paylaştılar.
Açılışı Bakan Ersoy yaptı
Konferansın açılış konuşmasını gerçekleştiren Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy “Türkiye yüzyılını milli ve manevi değerlerimiz temelleriyle çağdaş normlarla iç içe kılacağız. Atatürk ve arkadaşlarının 1920’lerin zor şartlarında ortaya koydukları daha gelişmiş bir Türkiye yolundaki gayretlerini gösteren irade ile Atatürk Kültür Merkezi’ni yeniden seçkin bir kültür sanat merkezi haline getiren irade aynı. 1923 Türkiye’sindeki kıymetli kadro gibi 2023 Türkiye’sinde de bizim hedeflerimiz aynı” şeklinde konuştu.
İktisat toplum yaşamının kalbinden geçer
Açılış konuşmasının ardından sözü alan İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali, Atatürk için iktisat kavramının toplum yaşamının kalbinden geçtiğine vurgu yaptı ve konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Atatürk’ün iktisat görüşü genel bir ifadeyle özel girişime dayalı olup onun yeterli gelmediği durumlarda devletin ekonomik faaliyetleri teşvik ettiği bir model. Buna göre, ulusal menfaat göz ardı edilmediği, iktisadi bağımsızlıktan ödün verilmediği takdirde, yabancı sermaye de sorun olmaktan çıkıyor.”
Atatürk’ün en önemli mirası 'etik' kavramı
Bali’nin ardından yurtdışından konferansa katılan, Roma La Sapienza Üniversitesi’nde Avrasya Tarih, Türk Dili ve Tarihi dersleri veren ve “Atatürk” isimli bir kitabı bulunan İtalyan akademisyen Fabio L. Grassi konuştu. “Atatürk Batı’nın ileri politikalarını çok iyi yorumlayan fakat hatalarının da farkında olup bunu kendi ülkesine taşımayan bir liderdi. Batı dünyanın geri kalanını yönetme hakkının olduğunu düşünüyordu. Atatürk ise birçok kültürün ve medeniyetin bir arada yaşayabileceğine inandı. En önemli miraslardan biri de etik kavramı oldu. Yani bireysel özgürlük ve topluma olan sorumluluk arasındaki denge. Atatürk bireylerin özgürlüğünü istiyor ama aynı zamanda egoizmle değil toplumsal fayda ile ilgileniyordu.”
Verimlilik için rekabet gerek
Grassi’nin konuşmasının ardından makro ekonomik politika üzerine konuşmak üzere sözü 2011 Nobel Ödüllü Ekonomi Profesörü Thomas J. Sargent aldı. Sargent ekonomik büyümenin en büyük kaynağının verimliliğin artması olduğunu söyleyip ekledi: ''Bunun en önemli destekçisi yurtiçi ve yurtdışı rekabet. Ben müşteri çıkarlarını destekleyen siyasi görüşleri destekliyorum. Tekeller de ticaret bariyerleri de bunu engelliyor. İnsanları tekellerin etkisinden kurtarmaya çalışan politikaları beğeniyorum. Çin'de bir atasözü vardır ve aslında Atatürk de bunu biliyordu. Benim ülkemdeki devlet adamlarına bakınca, bunu unuttuklarını görüyoruz: Uzun bir maratona çıkmaya hazır değilseniz kısa mesafeli koşuları da pekâlâ kaybedersiniz.''
Yaratıcı yakım kavramına da değinen Nobel ödüllü ekonomist, “Birçok startup kuruluyor, çoğu başarısız oluyor. Sürekli bir yıkım ve aynı zamanda yaratım süreci devam ediyor. Canlı bir ekonomi, yeni teknolojilerle deney yapma aygıtıdır. Birçok yeni fikir başarılı olmaz ama bazıları başarı yakalar. Burada bir yaratıcı yıkım süreci devam etmektedir" dedi.
Bağımsızlık için ekonomik gelişme şart
Bir diğer konuşmacı İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doğan Çetinkaya, kendi tarihimizi küresel dönüşümden ayrı tutamayacağımıza vurgu yaptı. Çetinkaya, bağımsızlık mücadelesinin başarılı olması için ekonomik gelişmenin şart olduğunu söyleyip, Atatürk’ün “Yeni Türk devleti bir iktisat devleti olacaktır” ve “Bundan sonra ilim, iktisat ve irfan zaferleri kazanancağız” sözlerini hatırlattı.
Cumhuriyet büyük bir iddiaydı
Çetinkaya’nın ardından araştırmacı, yazar Bilsay Kuruç bir konuşma yaptı. Kuruç'un mesajları şu şekilde: “Cumhuriyet, 18. yüzyıl aydınlanmasını, 19. yüzyıl dönüşümünü yaşayamamış bir köylüler ülkesi için büyük bir iddia olarak kuruldu. Büyük iddia, basit tarımla geçinen bir ülkede yılda ortalama 200 kilometre demiryolu yapmak, sanayii başlatmaktı. Fakat unutulmamalı ki, 21. yüzyıla takvim olarak girsek de, zihin olarak giremedik. Önce “insan meselesini' halletmeliyiz.”
Kadınlar eğitime dahil edilmeli
Kuruç’un konuşmasının ardından konferans “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” başlıklı, Yekta Kopan’ın moderatörlüğünü yaptığı, Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Prof. Dr. Burcu Özsoy, Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir’in katılımcısı olduğu bir panelle devam etti.
Antalya Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Atatürk’ün savaş yıllarında bile kültür sanat mirasını korumak için verdiği çabalardan bahsederken, Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir, laik bir eğitim ve kadınların eğitim hayatına dahil olması gibi iki temel konuya dikkat çekti.
Panelin son konuşmacısı TÜBİTAK MAM (Marmara Araştırma Merkezi) Başkanı Prof. Burcu Özsoy ise bilim diplomasisinin öneminden ve Antartika’da Türk bilim insanlarının ülkemizin bayrağını dalgalandırmasının gururundan söz etti.
Spor kültürü gelişmeli
Konferansın ikinci paneli, “Yükselen nesil istikbal sizsiniz” Banu Yelkovan moderatörlüğünde gerçekleşti ve etkinliğie milli tenisçi Çağla Büyükakçay, milli satranç oyuncusu Batuhan Daştan, milli pentatlet İlke Özyüksel ve milli güreşçi Evin Demirhan Yavuz katıldı. Genç milli sporcular en büyük hayallerinin Türkiye’de spor kültürünün büyümesi, gelişmesi, yetenekli sporcuların kaybolmaması ve önlerinin açılması olduğunu söylediler.
Panelin ardından Sunay Akın sürpriz bir konuk olarak konferansa katıldı ve “Cumhuriyeti sevmek için tek bir neden yeterli, o da kız çocuklarının okutulması” ifadelerinde bulundu.
Kadın hakları politik katılımdan geçer
Panelin ardından konferans UNESCO eski Genel Direktörü Irina Bokova’nın konuşmasıyla sonlandı. Bokova konuşması boyunca kadın haklarının eğitim ve politik katılımdan geçtiğini vurguladı ve Atatürk’ün gerek endüstriyel konular, gerek kültür sanat tarafında çok büyük bir dönüşüm gerçekleştirmiş sıra dışı bir lider olduğunun altını çizdi.
