Türkiye, Hollanda Başbakanı Mark Rutte'nin NATO'nun bir sonraki Genel Sekreteri olmak için adaylığını Ankara'nın onaylamasından önce kendisinden güvence istiyor. Konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmaması koşuluyla Bloomberg'e konuşan kişiler, Türkiye'nin Rutte'nin ya da başka bir adayın ittifakın Avrupa Birliği üyelerine karşı yanlı olmamasını ve özellikle de AB üyesi ülkeler Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi'nin baskılarına boyun eğmemesini sağlamak istediğini söyledi.
Ortaklıklara dahil edilmek istiyor
Türkiye ayrıca Rutte'den Ankara'nın AB ile NATO ortaklıklarına dahil edilmesine izin vermesini ve NATO müttefikleri arasında savunma ihracatı kısıtlamaları olmayacağından emin olmasını istiyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, Türkiye'nin henüz Rutte'nin adaylığını özel olarak onaylamayan birkaç ülkeden biri olmasına rağmen, ülke yönetiminin prensipte görevden ayrılan Genel Sekreter Jens Stoltenberg'in yerine geçmesine sıcak baktığını söyledi.
Hollanda başbakanı son haftalarda Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün liderliği için en önde gelen aday olarak ortaya çıktı ve hiçbir ülke onu doğrudan veto etmedi. Temmuz ayında Hollanda hükümeti, Ankara'nın Suriye'nin kuzeyine askeri müdahalesinin ardından askıya aldığı Türkiye'ye silah satışı üzerindeki kısıtlamaları üç yıldan fazla bir süre sonra kaldırdı. Bu karar, Türkiye'nin aylar süren müzakereler sonrası İsveç'in NATO üyeliğini desteklemeyi kabul etmesinin hemen ardından geldi.
Henüz talepler iletilmedi
Yetkililer, Türkiye'nin talep listesini henüz Rutte'ye iletmediğini söyledi. Hollanda lideri ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasında 2017 yılında alevlenen gerilimin ardından ilişkilerini yumuşatmış ve bağları yeniden kurmuşlardı. Stoltenberg'in görev süresi Ekim ayında doluyor ve yerine geçecek ismin belirlenmesi için şu anda sayıları 31 olan tüm NATO müttefiklerinin oybirliğiyle karar alması gerekiyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilerin Bloomberg'e verdiği bilgiye göre, Rutte'nin NATO liderliği teklifini destekleyen ülkeler, yarışın önümüzdeki birkaç ay içinde sonuçlanmasını sağlamak için perde arkasında çalışıyorlar.
En uzun görev yapan başbakan
Rusya'nın Ukrayna ile savaşı üçüncü yılına girerken göreve başlayacak olan NATO'nun yeni genel sekreterinin tepsisi dolu olacak. Bir yandan ittifak ile Rusya arasında doğrudan sürtüşmeleri engellemeye çalışırken, diğer yandan da müttefikleri Ukrayna'ya askeri ve mali desteği sürdürmeye teşvik etmeleri gerekecek. Rutte, Hollanda'nın en uzun süre görev yapan başbakanı olarak 13 yılını tamamlıyor. Kasım ayındaki seçimlerde sürpriz bir zafer kazanan aşırı sağcı milletvekili Geert Wilders onun yerine geçecek koalisyon için görüşmeler yaparken, Rutte vekil olarak görevine devam ediyor.
Aralarında Fransa ve Almanya'nın da bulunduğu NATO'nun büyük ülkelerinin geniş desteğine rağmen NATO büyükelçileri Rutte'nin adaylığını henüz resmen onaylamadı. Estonya Başbakanı Kaja Kallas ve Letonya Dışişleri Bakanı Krisjanis Karins geçen yıl üst düzey göreve ilgi duyduklarını ifade etseler de ülkeleri onları resmi olarak aday göstermedi.
