TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine başlandı. Komisyon, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında toplandı.
Teklif sahibi olarak komisyona bilgi veren AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, kanun teklifini Cumhur İttifakı olarak hazırladıklarını söyleyerek, EYT ile "muazzam bir dokunuş, müjdeli bir düzenleme yaptıklarını" belirtti.
Akbaşoğlu, EYT'lilerin, AK Parti ve MHP grup başkanvekillerini ziyaret ederek, "Biz primimizi, çalışma süremizi doldurduğumuz halde 1999'da gelen yaş şartı nedeniyle evde oturuyor, yaşımızı bekliyoruz. Yaşımız ilerlediği için farklı iş yerlerinde çalışamıyoruz, bundan dolayı mağduriyet yaşıyoruz. AK Parti buna neden olmadı ama sizden istirhamımız bunun çözümlenmesi" şeklindeki taleplerini ilettiğini aktardı.
Plan ve Bütçe Komisyonunda milletin beklediği teklifi görüştüklerini vurgulayan Akbaşoğlu, "Bu, büyük bir müjde; bu müjdeyi sevinçle karşılayan milyonlarca çalışanımız var ancak bunu değersizleştirmek, amacından saptırmak isteyen, hakikate iftira atarak gerçekliği örtmeye çalışanlar da var. Bu da 'teklifle yeni bir şart getirildiği' yalanı. Bu, apaçık bir yalan. Ortaya koyduğumuz teklifle yeni şart yani 'kademeli prim şartı' getirildiği sözü iftiradır, yalandır, teklif sahiplerine bühtandır. Teklifimizde hiçbir eksiklik yok" ifadesini kullandı.
Teklifin basit, sade, uygulanabilir, en geniş kapsamlı ve eşitlikçi olduğunu belirten Akbaşoğlu, şunları kaydetti: "Prim gün sayısı, çalışma süresi ve yaş şartından iki şartı yerine getirenler yani prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduran istinasız herkes emekli olmaya hak kazanacak. Yaptığımız düzenlemenin özü bu. Başka bir şart ilave etmek asla söz konusu değil. Bunu kim söylüyorsa bu düzenlemeye, düzenleme sahiplerine iftira atıyor demektir. Herkes müfteri olmaktan uzak olmalı. 'Siz bu teklifle yeni mağduriyetler oluşturuyorsunuz' demek iftiradır, kamuoyunu yanıltmaya dönük bir dezenformasyondur.
Teklifle, 1999'dan önce geçerli olan şartlardan birini, yaş şartını kaldırıyoruz; diğer iki şartı taşıyanların hepsini emekli ediyoruz. Cumhurbaşkanımız tarafından kamuoyuna deklare edilen neyse bunu kanun teklifine dönüştürerek konuyu basit, yalın şekilde düzenledik. Yaş şartını kaldırdık, yaklaşık 5 milyon insanın emekli olabilmesini düzenledik. Bu yıl 2 milyon 250 bin kişinin mevcut mevzuata göre yürürlükte olan prim gün sayısı ve çalışma süresi dikkate alınarak emekli olabilme hakkını getiriyoruz. Bu, 10 milyon vatandaşımıza dokunmak demek. Böyle büyük müjdeli bir haber kimi çevrelerde paniğe ve meseleleri çarpıtmaya neden oldu."
AK Parti ile CHP milletvekilleri arasında tartışma
CHP milletvekilleri, görüşmelere geçilmeden önce, EYT'lilerin mağdur olmaya devam ettiğini öne sürerek, düzenlemenin "prim gün sayısı mağduru", "çıraklık ve stajyerlik mağduru" ile "deprem mağduru" ortaya çıkaracağını dile getirdi ve teklifin kapsamının genişletilmesini istedi.
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, "Önce Genel Başkanınızın, CHP'li belediyelerden işçi çıkarılmayacağına ilişkin sözlerinin arkasında durun. Tribünlere oynuyorsunuz" dedi. AK Parti Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir, "Sizin 'millet' diye bir derdiniz yok, sadece şov yapıyorsunuz. Bu ülke şov yapanla iş yapanı çok iyi bilir" değerlendirmesinde bulundu. Bunun üzerine, AK Parti ile CHP milletvekilleri arasında karşılıklı laf atmalar yaşandı.
CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin'in, "Kemal Kılıçdaroğlu söylüyor, siz yapıyorsunuz" demesi üzerine AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, "Kılıçdaroğlu'nun sözü geçiyorsa önce aday olsun" karşılığını verdi. Girgin, "Aday olacak zaten" derken, CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım ise "15 Şubat'tan sonra görürsünüz" ifadesini kullandı.
Basın mensuplarının yoğun ilgi gösterdiği komisyon toplantısında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, sendika ve STK temsilcileri de yer alıyor.
Görüşmeler sırasında analiz paylaşıldı
Görüşmeler sırasında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hazırlanan, özel sektördeki 4/a (SSK) ve 4/b’lilerin (BAĞ-KUR) tamamının, kamudaki 4/a’lılar ile 4/c’lilerin (memur) yüzde 25’inin hemen emekli olacağı varsayımına dayanarak etki analizine yer verildi. Etki analizine göre; EYT’nin Sosyal Güvenlik Kurumu’na 2023 yılındaki maliyeti 144,7 milyar lira olacak. 49,7 milyar liralık kamu personeli bütçe etkisi ile birlikte merkezi yönetim bütçesine toplam maliyeti 194,4 milyar lira olacak. Halen çalışmakta olan 4/a’lıların hepsinin çalışma hayatından çekilmesi ile oluşabilecek SGK prim kaybı da 45,5 milyar lira olarak hesaplandı.
EYT'li sayısı 4,8 milyon kişi
SGK’nın etki analizine göre, yaş şartının kaldırılması durumunda prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını sağladığı için hemen emekli olabilecek 2,2 milyon kişi bulunuyor.
Hemen emekli olabilecek 2,2 milyon kişinin, 1,7 milyonu 4/a’lı, 89 Bini 4/b’li, 496 Bini ise 4/c’li. 4/a’lı 3,5 milyon, 4/b’li 619 Bin, 4/c ise 669 Bin olmak üzere, emeklilik için yaşı bekleyen ve ilerleyen yıllarda bekleyecek olan toplam 4,8 milyon kişinin bulunduğu saptandı.
Hemen emekli olabilecek 2,2 milyon kişiden özel sektörde çalışan 4/a ve 4/b statüsündeki sigortalılarının tamamının, kamuda çalışan 4/a ve 4/c kapsamındaki sigortalıların ise yüzde 25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni personel alınacağı varsayımı ile düzenlemenin 2023/Mart döneminde uygulamaya konulması durumunda 2023 yılı emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve 4/b prim kaybının SGK’ya maliyeti 144,7 milyar TL olup; 49,7 milyar TL’lik kamu personeli bütçe etkisi ile birlikte Merkezi Yönetim Bütçesi toplam maliyeti 194,4 milyar TL olarak öngörüldü
