Sosyal medya yaygınlaştı ve okullara kadar sirayet etti. Öyle ki sınıf ortamında öğrencileriyle çektikleri videoları Instagram ve TikTok’ta paylaşarak öğretmenler yüz binlerce takipçiye erişiyor, milyonlarca görüntüleme alıyor. Bu kişiler için artık bir tabir dahi var: “Fenomen öğretmenler”. Bu videoların içeriği bazen öğrencilerin ‘sevimli’ olarak nitelendirilebilecek hataları, bazen sınıftaki anlardan kesitler, bazen sosyal medyada öğretmenler arasında yayılan akımlar oluyor.
Sınıfta öğrencilerini adeta kameraman gibi kullanıp kıyafet kombinlerini paylaşanlar da var. Ama artık tüm bunlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) merceği altında. CİMER ve MEBİM’e gelen sayısız şikayetle birlikte bakanlık, 81 ildeki milli eğitim müdürlüklerine acil kodlu yazı gönderdi.
Sosyal medyada yüksek takipçiye sahip öğretmen ve idarecilerin listesi bakanlıkla paylaşılacak. İstenen bilgiler ad soyad, görev yapılan okul, aktif olunan sosyal medya platformları ve bu mecralardaki kullanıcı adları…
Memuriyetten ihraçla sonuçlanabilir
Şikayetlerin odağında hem öğrencilerin yüzlerinin açıkça göründüğü videoların paylaşımına hem de eğitimcilerin okulla bağdaşmayacak içerikler üretmesine verilen tepki yatıyor. Veliler rızaları olmadan çocuklarının görüntülerinin milyonlarca kişiye sergilenmesinden rahatsız. Bu paylaşımlar öğrencilerin siber zorbalığa maruz kalmasına, fiziksel özellikleriyle alay edilmesine, psikolojik olarak yıpranmasına yol açıyor. Bir de işin ticari boyutu var. Bazı öğretmenler yüksek takipçi sayılarına ulaşınca birer “influencer”a dönüşüp reklam ve iş birliğine dönük içerikler üretiyorlar.
Böylelikle sınıflar da bir içerik üretim merkezine dönüşmüş oluyor. Mevzuata aykırı davrandığı tespit edilen öğretmenler hakkında disiplin süreci yürütülecek. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre öğretmenlerin de dahil olduğu memurların ticaret yapması ve ek gelir elde etmesi yasak.
Bu kanunu çiğneyenlere uyarıdan başlayıp memuriyetten ihraca kadar varan cezalar uygulanması muhtemel. Öğretmenlerin uymakla yükümlü olduğu bir diğer bağlayıcı metin ise Öğretmenlik Meslek Kanunu. Öğrencilerin kişisel bilgilerini, ses ya da görüntülerini velilerin rızası olmadan paylaşanlara kınama cezası hükmediliyor. Bu ceza öğretmenin sicil dosyasında 5 yıl boyunca kalıyor ve özlük haklarını olumsuz etkiliyor.
Kim bu fenomen öğretmenler?
Bakanlığın il müdürlüklerinden talep ettiği inceleme hala sürüyor ve kamuoyuyla paylaşılmış bir liste yok. Ancak sosyal medyada en yüksek takipçi sayısına sahip, en çok etkileşim alan “fenomen öğretmenler” halihazırda biliniyor. İşte onlardan öne çıkan isimler:
Seçil Can Yüzgül
Instagram: @secil.ogrtmen Takipçi: 748 bin Branş: Sınıf öğretmeni
Konu anlatımı ve öğretici etkinliklere yönelik videolar çektiği gibi, öğrencilerinin de göründüğü bazı videoları da hesabında paylaşıyor. Bu videolar genellikle yüz binler, kimi zaman milyonlar düzeyinde seyrediliyor. En çok izlenen videosunda çocuklarla bahçede oyun oynuyor. Bu video Instagram’da 4.4 milyon, YouTube’da ise 382 bin görüntülemeye sahip.
İhsan Kartoğlu
Instagram: @ikartoglu Takipçi: 493 bin Branş: Sınıf öğretmeni
Kartoğlu’nun öğrencilerini paylaştığı videoları sıkça milyonları aşan görüntüleme seviyelerine ulaşıyor. En çok izlenen içeriğinde Cumhuriyet Bayramı için öğrencilerine Atatürk fotoğrafları dağıtıyor. Bu video 15.5 milyon görüntüleme almış. Kartoğlu ismini ilk defa pandemi döneminde sırtında tahtayla köy evlerini dolaşarak ders vererek duyurdu. Aynı zamanda “fenomen öğretmenlik” tartışmalarının hep merkezinde yer alan biri. Bundan üç yıl önce Çocuk Alanında Çalışan Avukatlar Ağı (ÇAÇAV) üyesi avukatlar tarafından “görevi kötüye kullanma ve özel hayatın gizliliğini ihlal” gerekçesiyle şikayet edilen Kartoğlu’nun idari soruşturma sonucu disiplin cezası aldığı söyleniyor.
O dönemde de öğrencilerini çektiği içerikler paylaşan Kartoğlu eleştirilere “Videolarda velilerin izinleri var. Hiçbir firmayla iş birliği yapmıyorum. Ben mesleğimi herkes gibi icra etmek zorunda değilim” şeklinde yanıt vermişti.
Ayşegül Yıldırım
Instagram: @okuloncesikolik Takipçi: 421 bin Branş: Okul öncesi öğretmeni
Henüz okul öncesi çağındaki öğrencilerinin de hemen hemen hep göründüğü videoları yüz binler düzeyinde izleniyor. En çok izlenen videosunun görüntülenme sayısı 6.4 milyon. Bu videoda öğrencileriyle boyama yapıyor.
Halil Mete Özkaya
Instagram: @metehalilozkaya Takipçi: 125 bin Branş: Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni
Halil Mete Özkaya, diğer “fenomen” öğretmenlerden farklı bir profil çiziyor. “Moda ikonu din kültürü öğretmeni” olarak tanınıyor. Sınıfta öğrencilerine çektirdiği videolarda sıklıkla kendi kıyafet kombinlerini sergiliyor. En çok izlenen videosunda sınıfta ders anlatırken kayda alınıyor. Bu video 47.2 milyon görüntülemeye ulaşmış durumda. Paylaşımlarını hala sürdüren Özkaya’nın geçmişte sosyal medya kullanımı sebebiyle soruşturma geçirdiği ve görev yerinin değiştirildiği öne sürülüyor.
İzzettin Gülşen
Instagram: @izzettingulsen Takipçi: 151 bin Branş: Matematik öğretmeni
Gülşen ilk olarak yıllar önce, 2017’den beri inaktif olan video paylaşım uygulaması Vine’da meşhur oldu. Dolayısıyla “fenomen” öğretmenlik konseptinin öncülerinden olduğu rahatlıkla söylenebilir. Halen Instagram hesabında sınıfından anları çekip paylaşıyor. Bu videolar milyonlarca görüntülemeye ulaşıyor. En çok izlenen videosu 5.8 milyon kez izlenmiş.
Bu videoda sınıfta derz yapan bir ustayla bir öğrencinin diyaloğu kayda alınmış. Geçmişte yaptığı bir açıklamada 2014 yılında öğrencilerinin tavsiyesiyle akıllı telefon alıp paylaşımlara başladığını söyleyen Gülşen, eleştirileri şu sözlerle cevaplamıştı: “Videoları ders dışı faaliyet olarak çekiyorum. Reklam ya da iş birliği teklifi geldiğinde firmalardan gelen hediyeleri çocuklara veriyorum. Kazanç elde ettiysem öğrencilerimi yemeğe götürüyorum. Benim meşhur olma niyetim yoktu ama oldu.”
Hamza Sarıkaya
TikTok: @hamzasarkya Takipçi: 622 bin Toplam beğeni: 57.9 milyon Branş: Matematik öğretmeni
Özel ders verdiği öğrencilerle kesitler paylaşıyor. Videoları milyonlarca defa izleniyor. Ancak bazı içerikleri tartışma yaratacak düzeyde. “Özel derste çocuğun suratına nasıl geğiriyorum”, “Öğrencimi nasıl zorbalıyorum” gibi başlıklarla paylaşımları bulunuyor.
