Greenpeace Türkiye’nin "Pestisitler ve Çocuklar"raporuna göre, analiz edilen her üç gıda ürününden birinde mevzuata aykırı pestisit kalıntısı tespit edildi. İstanbul’da beş farklı zincir market ve çeşitli semt pazarlarından toplanan 14 çeşit sebze ve meyveye ait toplam 155 örnek, uluslararası akredite bir laboratuvarda incelendi.
Analiz sonuçlarına göre, örneklerin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı bulundu. Örneklerin yüzde 43’ünde ise “sonsuz kimyasallar” olarak tanımlanan PFAS içeren pestisit kalıntılarına rastlandı. Ürünlerin yüzde 31,6’sında ise hormonal sistemi bozucu, nörolojik gelişimi etkileyen veya kanserojen etkileri bilinen pestisit kalıntıları tespit edildi.
Zehir Etme kampanyası kapsamında yürütülen analizler, gıda mühendisi Dr. Bülent Şık tarafından “Pestisitler ve Çocuklar - Çoklu Kalıntı, PFAS ve Gelişimsel Toksisite” başlıklı raporda değerlendirildi. Raporda, pestisitlerin özellikle çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulandı; pestisit kullanımının azaltılması ve alternatif yöntemlerin yaygınlaştırılması çağrısı yapıldı.
Greenpeace Türkiye, Tarım ve Orman Bakanlığı’na pestisit analiz sonuçlarını düzenli olarak kamuoyu ile paylaşma çağrısını da yineledi.
155 örneğin 51’i mevzuata aykırı çıktı
Raporda öne çıkan bulgular şöyle:
- 155 örneğin yüzde 33’ünde (51 ürün) Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’ne aykırılık tespit edildi. Bu ürünlerin 50’sinde ruhsatsız pestisit kullanımı belirlendi.
- Limit aşımı veya yasaklı pestisit kullanımının en sık görüldüğü ürünler: salamura yaprak (%80), yeşil sivri biber (%70), ıspanak (%67), kıvırcık marul ve armut (%40), üzüm (%40), golden ve starking elmalar (%30), dolmalık biber ve patlıcan (%20), domates (%13), portakal (%10) ve hıyar (%7).
- Örneklerin yüzde 61’inde (94 ürün) birden fazla pestisit kalıntısına rastlandı.
- Örneklerin yüzde 31,6’sında (49 ürün) hormonal sistemi bozucu, nörolojik gelişimi etkileyen, kanserojen veya üreme sağlığına zarar verebilecek pestisit kalıntıları bulundu.
- Örneklerin yüzde 43’ü (67 ürün) en az bir PFAS içeren pestisit kalıntısı taşıyor.
2020’de yayımlanan "Soframızdaki Tehlike: Pestisit" raporunda, analiz edilen ürünlerin yüzde 15,6’sında mevzuata aykırı pestisit kalıntısı tespit edilmişti.
Çocuklar pestisitlere karşı daha savunmasız
Raporda aktarılan araştırmalara göre, çocuklar pestisitlere karşı yetişkinlere kıyasla çok daha hassas. Bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerin gelişim aşamasında olması, pestisitlerin çocuklar üzerindeki zarar verici ve kalıcı etkilerini artırıyor. Bilimsel çalışmalar, kritik nörogelişimsel dönemlerde pestisit maruziyetinin, nörogelişimsel bozukluklar ve başka hastalıklara yatkınlığı artırabileceğini ortaya koyuyor.
