Geçtiğimiz yüzyılda Türkiye'yi 7'den büyük yaklaşık 20 deprem vurdu. Pazartesi günü Türkiye'nin güneyinde gerçekleşen 7.7'lik deprem, kuzeydoğuyu yerle bir eden 7.8 büyüklüğündeki depremin meydana geldiği 1939 yılından bu yana ülkenin yaşadığı en şiddetli sarsıntı oldu. Kahramanmaraş depremi, 80 yılı aşkın bir süredir ülkede yaşanan depremlerin arasında en çok can kaybına sebep olan oldu.
1900'den bu yana Türkiye'de meydana gelen ölümcül depremler:
○Kahramanmaraş, 2023, 24.6 bin can kaybı (12 Şubat 2023 itibariyle)
○İzmit, 1999, 17.1 bin can kaybı
○Muradiye, 1976, 5 bin can kaybı
○Erzincan, 1939, 32.7 bin can kaybı
Türkiye ve Suriye'de teyit edilen ölü sayısı 20 bini aştı ve kurtarma ekipleri yıkılan binaları kazmaya devam ettikçe bu sayının artması bekleniyor. 1999 yılında İstanbul'un yaklaşık 100 kilometre dışındaki Kocaeli ilinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki sarsıntı, 17 binden fazla kişinin ölümüne neden olmuştu.
En ölümcül 20 depremden biri oldu
6 Şubat'ta yaşanan deprem, dünya genelinde geçtiğimiz yüzyılda meydana gelen en ölümcül 20 deprem arasında yer aldı. Haiti'de meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremin 300 binden fazla insanın ölümüne yol açtığı 2010 yılından bu yana yaşanan en kötü deprem oldu.
1900'den bu yana dünyada yaşanan en ölümcül depremler:
○Haiti 2010, 316 bin can kaybı
○Çin 1976, 242.7 bin can kaybı
○Çin, 1920, 200 bin can kaybı
○Japonya 1923, 142.8 bin can kaybı
Deprem sığ noktada meydana geldi
Suriye ve Türkiye'deki yüksek can kaybı, depremin gücü ve büyüklüğü, yoğun nüfuslu bölgelere yakınlığı ve yeryüzünün altında sığ bir noktada meydana gelmesi gibi faktörlerin bir araya gelmesinden kaynaklandı. Pazartesi günkü deprem yerin sadece 17.7 kilometre derinliğinde meydana geldi. Bu da sismik dalgaların yüzeye kısa sürede ulaşmasına sebep oldu.
Yerin derinliklerinde meydana gelen depremler daha az yıkıcıdır çünkü enerjileri yüzeye ulaşana kadar bir miktar güç kaybederler.
Türkiye'nin yıkıcı depremlerle dolu uzun bir geçmişi var. Ülke, Arap, Anadolu ve Afrika olmak üzere üç büyük tektonik levhanın kesiştiği noktada yer almakta. Levhalar hareket ettikçe ve birbirlerine doğru sıkıştıkça, yer kabuğundaki çatlaklar olan fay bölgelerine baskı uygular. Bu hareket, zaman zaman aniden serbest kalan ve depremlerle sonuçlanan stres bölgeleri oluşturur.
Tarihsel olarak, Türkiye'nin sismik faaliyetlerinin çoğu, 15 milyon nüfuslu İstanbul'a yakınlığı nedeniyle yakından izlenen bir bölge olan kuzeyde meydana geldi. 1900 yılından bu yana, kuzey fayı boyunca çoğu 7 büyüklüğünün üzerinde düzinelerce deprem oldu.
Doğu Anadolu Fayı boyunca meydana gelen depremlere daha az rastlanmaktadır. Pazartesi günü meydana gelen deprem, son yüz yıl içinde bu bölgede meydana gelen ve hiçbiri 7 büyüklüğünden büyük olmayan yaklaşık bir düzine depremden biriydi. Washington Post'a konuşan sismoloji uzmanları, bu fay boyunca yakın zamanda deprem olmamasının ve Arap levhasının kuzeye doğru hareketinin bölgede bastırılmış gerilime yol açtığını ve bunun da yerkabuğunda dikey bir kırılmaya neden olduğunu söyledi.
