Bir zamanlar çoğu insanın çoğunlukla siyah beyaz rüya gördüğüne inanılırdı ve renkli rüya görmenin psikolojik sorunlarla ilişkili olduğu düşünülürdü. Bilim o zamandan beri bu efsaneleri ortadan kaldırdı. Siyah beyaz rüya görmek nadir olmasa da, birçok insan çoğu zaman renkli rüya görür. 2017 yılında yapılan bir araştırma, katılımcıların rüyalarının yaklaşık yüzde 50'sinde renkli rüya gördüklerini, siyah beyaz rüya görenlerin oranının ise sadece yüzde 10 olduğunu gösterdi. Rüyaların yüzde 40'ında rüya görenler herhangi bir renk olup olmadığını hatırlayamadı.
Renkli televizyon etkisi
Gri tonlu ya da renkli rüya görme eğilimi kısmen yaştan ve insanların ne zaman büyüdüğünden etkileniyor olabilir. Araştırmaya göre 1950'lere kadar, ankete katılan insanların büyük çoğunluğu sadece ara sıra, nadiren ya da hiç renkli rüya görmediklerini söylemişlerdir ki bu o zamanlar bilim dünyasında “teknik renkli” rüyalar olarak adlandırılmaktaydı. Renkli televizyonun ortaya çıkmasıyla bu durum değişmiş gibi görünüyor.
2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre, renkli televizyon olmadan büyümüş olan 55 yaş üstü kişiler rüyalarının sadece yüzde 34'ünü renkli olarak gördüklerini belirtirken, 25 yaş altı kişiler rüyalarının yüzde 68'ini renkli olarak gördüklerini belirtti. Hem daha yaşlı hem de daha genç yaş grupları, rüyalarındaki renkleri hatırlamama konusunda benzer sonuçlar bildirdiler; sırasıyla yaklaşık yüzde 18 ve yüzde 15.
‘Dikkat ve hafıza meselesi’
Rüyaların renkli olup olmadığının hatırlanamaması, zihnimizin rüyalarımızın diğer yönlerine öncelik verdiğini gösteriyor olabilir. Harvard Tıp Fakültesi'nde rüyalar üzerine çalışan bir psikolog ve “The Committee of Sleep” kitabının yazarı olan Deirdre Barrett, “Bu bir dikkat ve hafıza meselesi olabilir” dedi. Örneğin Barrett, bir restoranda yemek yedikten sonra bir müşterinin garsonun gömleğinin rengini hatırlamasının muhtemel olmadığını söyledi. Bu, gömleğin renginin olmadığı anlamına gelmez, ancak renk fark edilmemiş ve hafızaya kaydedilmemiştir. Uyuyan ve uyanan dünyaların bu şekilde benzer olduğu düşünülüyor, dedi.
Bu durum yaşlandıkça daha belirgin hale gelebilir. Araştırmacılar 2011 yılında, 16 yıl arayla yapılan iki anketten elde edilen bulguları yayınladı. 30 yaşından genç katılımcıların yaklaşık yüzde 80'i rüyalarında renk olduğunu bildirirken, bu oran 60 yaşına gelindiğinde yaklaşık yüzde 20'ye düştü. Barrett, genel olarak, detay seviyesi de dahil olmak üzere rüya hatırlamanın yaşla birlikte azaldığını söyledi.