Yakınlarda bir çalışma sonucu yayınlandı; şekerleme yapan kişilerde bu alışkanlığın, bir tür genetik yatkınlık olduğu anlaşıldı. Ve bu grubun beyin hacminde artış, beyin yaşlanma hızında ise yavaşlama tespit edildi. Bu hafta, beyin için ‘kısa bir mola’ anlamına gelen öğlen uykusunun artılarını ve eksilerini yazmak istedim.
Zaten önceki araştırmalar, şekerleme yapan kişilerin, kestirmeden sonraki saatlerde bilişsel testlerde daha iyi performans gösterirdiklerini söyler. Yeni çalışma ise, gündüz şekerleme yapma ile beyin sağlığı arasında nedensel bir ilişki olup olmadığını belirlemeyi amaçlıyordu. Mendel randomizasyonu adı verilen bir teknik kullanıldı. İnsanların uyuma alışkanlığını belirlemek için 97 DNA parçacığına baktılar. Birleşik Krallık Biobank çalışmasından 378 bin 932 kişinin verilerini kullanarak, genetik olarak şekerleme yapmaya daha “programlanmış” insanların, beyin sağlığı ve biliş ölçümlerini; bu genetik varyantlara sahip olmayanlarla karşılaştırdılar. Genel olarak insanların kestirmeye önceden karar verdiklerini buldular. Araştırma ekibi, genetik olarak şekerleme alışkanlığına programlanmış kişilerle, gece uyumamaya programlanmış kişiler arasında ortalama beyin hacmi farkı tespit etti. Şekerleme yapanlarınki daha büyüktü. Bu büyüklük farkının 2.6 ila 6.5 yıllık yaşlanmaya eş değer olduğu tahmin ediliyor. Yani şekerleme yapmaya programlılar 2.6-6.5 yıl arası daha genç beyne sahipti. Bu durum sadece hacim olarak ortaya çıktı. Başka faktörler değişmemişti.
Beyin yaşlandıkça minik minik atrofiye olur. Atrofi, beyinde kaybedilen hücrelere bağlı, beynin bir tür ‘çekmesi’dir. Beyin küçülür. Aile büyüklerinin beyin filmlerinde atrofik alanlar lafı geçebilir, rastlamış olabilirsiniz.
07.07.2023 04:30
