Süper zenginlerin muhteşem ıssızlığı

Nefes kesen bir serüvenden sonra Ay’a konan ilk uzay gemisinin kapısı açılmış, komutan Neil Armstrong merdivenin dokuz basamağından birer birer inmişti. Sıra herkesin beklediği o tarihi ana, başka bir gök cismine ayak basan ilk insanın ilk sözlerine gelmişti. Armstrong, Eagle (Kartal) adındaki gemisinin ayağının üzerinde durup yerdeki tozu inceledi, sonra da ilk adımını atarken “Bu bir insan için küçük bir adım, insanlık için dev bir sıçrama” dedi. 19 dakika sonra sıra Eagle’daki ikinci astronottaydı. 36 yaşındaki Buzz Aldrin’in Ay yüzeyindeki ilk sözleri “Muhteşem ıssızlık...” oldu. Uzay muhteşem ama ıssız görünüyor. Henüz Dünya dışında yaşam keşfedemedik, insan veya robot öncülerimizin ulaşabildikleri yerlerdeki koşullar da bizim gibi canlılar için çok zorlu. 19. yüzyılda yaşayan İskoç tarihçi Thomas Carlyle’ın deyimiyle “Acıklı bir manzara. Oralarda birileri yaşıyorsa, ne büyük sefalet ve delilik! Yaşamıyorsa, ne müthiş bir yer israfı!” Sadece 24 insan uzağa gidebildi Ay’a erişen 24 Amerikalı haricinde şimdiye dek uzaya çıkan kimse gezegenimizden Edirne’yle Hakkari arasındaki mesafe kadar bile uzaklaşamadı. 21 yılı aşkındır “alçak yörünge”de kesintisiz insan mevcudiyeti sürüyor ama kabul edelim ki evren ölçeğinde bakıldığında orası kapımızın hemen önü. “Uzay yolculuğu” denince aklınıza bir gök cisminden diğerine gitmek geliyorsa tarihimizde sadece 24 uzay yolcusu var yani. Ay, açık söylemek gerekirse, berbat bir yer. Yüzey sıcaklığı eksi 170 derece ile artı 110 derece arasında değişiyor, ortalaması da eksi 70 derece civarında. Dünyamızın manyetik alanı bizi uzayın zararlı parçacık rüzgarlarından koruyor, Ay’da ise böyle bir koruma yok. Hava zaten yok! Buz yataklarına erişirseniz binbir zorlukla su elde edebilirsiniz. Böyle bir yere ulaşması da bu kadar zor ve pahalıysa, kim, neden gitmek ister? 50 küsur yıl önceki ilk Ay seferlerinin gerekçesi, zengin bir ülkenin hem rakiplerine hem de kendi kamuoyuna “Bakın ben müthiş para ve çaba gerektiren bu ‘imkânsız’ işi gerçekleştirecek teknolojiyi bile geliştirebiliyorum. En büyük benim!” mesajını vermek istemesiydi. Bu amaca (mucizevi şekilde yolculuklar sırasında hiç can kaybı olmadan) ulaştıklarını gördükleri anda (planlanan birkaç seferi de iptal ederek) projeyi sonlandırmaları, dertlerinin keşif veya bilimsel merak olmadığını net şekilde gösteriyor. Benzer bir güç gösterisi hevesi, zaten yeni seferler planlamakta olan ve birkaç yıl içinde siyaseten yine zıvanadan çıkacak gibi görünen ABD’nin veya yükselen güç Çin’in Ay’da kalıcı üs kurmaya soyunmalarına yol açabilir. “Güç gösterisi” sadece ulusal değil, kişisel boyutta da bir motivasyon olabilir: Çarpık düzenimizin belirtilerinden olan süper zenginler arasında uzay turizmi merakı yayılıyor. Yörüngedeki istasyonlara birkaç günlüğüne gitmek için milyonlarca dolar ödeyenler var; Virgin Galactic ve Blue Origin şirketlerinin sunduğu birkaç dakikalık “yörünge altı” uçuşlarının bekleme listeleri de uzun. Bu kadar çok zengin uzaya çıkarsa, siz de onlardan da üste çıkarak farkınızı göstermek isteyen ultra süper bir zenginseniz ne yaparsınız? Ay’a gidersiniz. Yusaku Maezava, 22 Kasım 1975’te Japonya’nın Kamagaya kentinde doğdu. Lisedeyken arkadaşlarıyla birlikte kurduğu punk grubunun davulcusuydu. Üniversiteye gitmeye gerek görmedi; kız arkadaşıyla ABD’ye taşındı. CD ve plak koleksiyonu yapıyordu. 20 yaşında Japonya’ya döndüğünde koleksiyonunu posta üzerinden ithal müzik albümleri satan ilk şirketini kurmak için kullandı. Birkaç yıl içinde internete taşıdığı şirketi, giysi satışına başladı. “Zozosuit” adını verdiği, bedeni tepeden tırnağa sıkı sıkı saran ve cep telefonu uygulaması kanalıyla kendisini giyen kişinin vücut ölçülerini şirkete aktaran “ölçü alma kılığı”nı Google’da aratmanızı öneririm. 2019’da şirketteki hisselerinin bir kısmını yaklaşık dört milyar ABD dolarına satan, Twitter’daki takipçilerine para dağıtmasıyla tanınan Maezava geçen Aralık’ta 88 milyon dolar karşılığında Rus Soyuz kapsülüyle gittiği Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 12 gün geçirdi ama gözü daha yükseklerde. Ay’ın karanlık yüzünü görecek Maezava, benzer bir yükseliş öyküsünün kahramanı olan Elon Musk’ın SpaceX şirketinin geliştirmekte olduğu Starship gemisiyle Ay’a gitmeye niyetli. Uydumuzun çevresinde dolanıp şimdiye dek sadece o 24 kişinin çıplak gözle görebildiği arka yüzünü (ve boşlukta süzülen Dünya’yı) görmek isteyen sekiz “sade vatandaş”ı da yanında götürecek. İnsanlık için bir adım sayılır mı bilinmez ama para babalarının egoları için dev bir sıçrama olacağı kesin.