İp üzerinde hep beraber maraton

İşler yolunda giderse, siz bu yazıyı cumartesi günü kahvenizle okurken ben Atina’da, İngiltere İşçi Partisi eski lideri Jeremy Corbyn ve Yunanistanlı politikacı-ekonomist-milletvekili Yanis Varoufakis’le bir sahnede Atina Deklarasyonu’nu yapıyor olacağım. Yunanistan seçimlere gidiyor ve Varoufakis, uluslararası bir dayanışma örgütlemeye çalışıyor hem kendi ülkesi hem de bütün dünya için. Deklarasyon, Ukrayna’nın işgalinden sonra ülkesini terk etmek zorunda kalan insanlardan başlayarak bütün yersiz yurtsuzlaştırılmış insanlarla dayanışma çağrısı içeriyor. Ama en önemlisi, dünyanın en büyük derdinin silahlanma ve güç yarışını sürdüren iki bloğa bölünmesi olduğunu belirterek yeni bir bağlantısızlar hareketi öneriyor. Dünyada demokrasi ve barışın ancak böyle bir örgütlenme ile mümkün olabileceğini belirtiyor. Varoufakis ve Corbyn, dünyada hem bireysel hem de örgütleri aracılığıyla milyonlarca insanın üyesi olduğu Yeni İlerici Enternasyonel’in kurucuları ve benim gibi onlar da danışma kurulu üyeleri. Ezcümle, Yeni Enternasyonel aracılığıyla hep birlikte bir şey yapmaya çalışıyoruz. Faşizmin tek bir ülkede, sadece o ülkenin yurttaşları tarafından yenilgiye uğratılmasının imkansıza yakın zorlukta olduğunu biliyoruz, bu yüzden uluslararası ve hatta uluslar üstü bir dayanışma mümkün mü, buna bakıyoruz. Türkiye’nin gündemi ve derdi kendine yetiyor da artıyor bile. Yani eğer ne Yeni Enternasyonel’i ne de Atina Deklarasyonu’nu duymadıysanız doğaldır. Kafayı kaldırıp da dünyaya bakacak hal kalmadı, biliyorum, anlıyorum. Fakat bu kahredici gündemin dışında olan bitenler hem biraz kafa açabilir hem de belki hepimize biraz direnç verebilir diye anlatıyorum bunu. Biraz da şundan: Türkiye’de son 20 yıldır yaşadığımız, yaşarken çok yalnız kaldığımız, dünyaya bir türlü anlatamadığımız zorla delirtilme sürecinin benzerleri epeydir dünyanın Batı’sında da yaşanıyor. “Gerçek halk için gerçek demokrasi” diye yola çıkanların kurduğu otoriter ve totaliter rejimler son altı-yedi yıldır artık sadece Türkiye’nin değil, bütün dünyanın meselesi. Bu rejimlerin insanları düpedüz delirtmeye ayarlı şizofrenik mantıkları ve kitleleri sersemleten yöntemleriyle artık onlar da tanışıyor. Komplo teorisi değil; bu rejimlerin liderleri ara sıra bir araya gelip görüş alışverişi yapıyorlar ve dayanışma içindeler. Fakat bu liderlerin yönetiminde çile çeken halklar ve ilericiler bir türlü bir araya gelip de ortak strateji geliştiremiyor, etkili bir dayanışma ifade edemiyor. Her ülkenin halkı, kendi ülkesinin sınırları ve sınırlılığı içinde bu çılgınlığa direnmeye çalışıyor. Sonuçta, hepimizin bildiği gibi, pek bir yere varılamıyor. Atina Deklarasyonu bu ve benzeri dertlerden yola çıkılarak yazıldı ve dediğim gibi, siz bu yazıyı okurken ben de üç imzacıdan biri olarak Atina’da bildirinin sunumuna katılacağım. Bir neden de Türkiye Bunu anlatmamın bir nedeni daha var ve o neden Türkiye’nin dakika başı değişen gündemiyle biraz daha ilgili. Jeremy Corbyn, İngiltere İşçi Partisi’ni son derece başarılı bir biçimde yönetirken birden sosyal medyada Yahudi karşıtı olduğuna, partide Yahudi karşıtlarının bulunduğuna dair bazı suçlamalar oldu. İngiltere kanunlarına göre bu bir suç. Corbyn ne kadar derdini anlatmaya çalıştıysa da olmadı ve nihayet parti başkanlığından ayrılmak zorunda bırakıldı. Yerine daha az solda -o kadar ki sağ diyebiliriz- bir lider oturdu. Bu suçlamaları Corbyn’e söz hakkı vermeyecek kadar baskın bir biçimde gündem haline getirenler sosyal medyadaki solculardı ya da solcu kılığına girmiş trollerdi. Şaşırdık mı? Yanis Varoufakis dünyanın en önemli ekonomistlerinden biriyken Yunanistan’daki sol hükümet Syriza’nın ekonomi bakanıydı. IMF ile görüşmeler sırasında ‘boyun eğmeyelim’ dediği için o da partisinden ve bakanlıktan ayrılmak zorunda kaldı. Tahmin edebileceğiniz gibi o da sol cenahtan bazıları tarafından hiç sevilmedi. Kendi partisini kurdu ve şimdi parlamentoda. Varoufakis, ülkenin solundan çektiği kadar sağından çekti mi, emin değilim. Şaşırdık mı? Benim başıma gelenler zaten malum, hiç açmıyorum o konuyu. Bütün bunlara şaşırmayabiliriz ama burada, yine uluslararası diyebileceğimiz bir sorun var. Birincisi sosyal medyanın yeni bir iletişim aracı olmasıyla ilgili. Sosyal medya ilk kez ‘Zeki Müren’in de bizi görebildiği’ bir alan. Ve sosyal medya kullanıcısı olarak biz henüz elimize Zeki Müren’e söz söylemek için verilen mikrofonun gücünü tam kestiremiyoruz. Üstelik mikrofon elimize verildiğinde söyleyeceklerimiz sadece kendi ahlaki değerlerimizle sınırlı. Kalabalıklar söz konusu olduğunda denetimin kişisel ahlaki değerlere teslim edilmesinin, gücün tek sınırının kişinin kendisi olmasının ne gibi sonuçları olabileceğini insan türünü biraz tanıyanlar tahmin edebilir. Sözün gücünü kamusal sözü daha önce hiç söylememiş insanların bilmesi zor. Söz, oldurur, öldürür. Bunu sosyal medyayı kullanmaya başladığımız günlerden bu yana öğrenmeye başladık ama hiçbirimiz tam olarak biliyoruz denemez, çünkü hepimiz burada yeniyiz. Eleştiri ile yok etmek üzere saldırı arasında ne zaman geçildiğini tam fark edemediğiniz çok ama çok ince bir çizgi var ve o çizginin geçildiğini, saldırı nesnesi olan kişi yok olduktan çok sonra fark ediyoruz. Merhametsizlik hali İkinci mesele ise daha çetrefilli. Hayal kırıklığı yorgunluğundan mı, yoksa küçücük bir alana hapsedilmiş insanların yeniklik psikolojisi içinde birbirine daha acımasız hale gelmesinden mi, neyden derseniz deyin, birbirimize merhametsiziz. Birbirimize tam olarak hiç güvenmiyor muyuz, inanmıyor muyuz, nedir bilemedim ama hakikaten hikayelerimiz cehenneme Türkler düşünce kaynayan kazanın başına kaçanları engelleyecek zebani koymaya gerek yok, nasılsa alttan çeken var fıkrası gibi işliyor hadiseler. (Bu arada fıkranın Orta Doğu’da gezdiğim bütün ülkelerde o ülkenin halkı için aynen anlatıldığını söyleyeyim.) Her nasılsa, dikkatimizi faşizmi hep beraber nasıl yeneceğiz meselesine verecek olduğumuz her an kendi içimizden birini pataklamak daha lezzetli geliyor. Kendimizden olanın kanı daha mı tatlı nedir, bilemedim. Kurbanın kurbana saldırması insanlık tarihinin en çözülemez meselelerinden biri neticede. Büyük balık küçük balığı yemesin diye ne yapılacağı belli ama küçük balık küçük balığı yerse ne yapacağız, orası çok karışık. Ve maalesef hem Türkiye’de hem de dünyada ilericilerin en büyük meselesi bugün bu. Son söz olarak: Hepimiz çok ince bir ip üzerinde yürüyoruz. Seçimlere kadar da bu ip üzeri maraton devam edecek. Birbirimizi hayal kırıklığına uğratabiliriz, bazılarımız düşebilir, kimisi vazgeçebilir, kimisi kendini feda edebilir. Ama bu ip üzerinde birlikte yürüdüğümüzü unutmayalım derim. Çünkü aynı ip üzerinde yürürken bazılarımızın “Aa bak, nasıl berbat yürüyor” demesi hepimizin hep birlikte aynı ip üzerinde olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Birbirimize tutunmaktan başka çaremiz yok, daha ne diyeyim. Yeni İlerici Enternasyonal’ın Atina deklarasyonuna dair gelişmeleri, Ece Temelkuran’ın kaleminden gazeteoksijen.com’da okuyabilirsiniz: Atina Deklarasyonu ve imkansızın politikası: Hayal demek baştan yenilmektir

Ece Temelkuran

Diğer Yazarlar

Bambaşka bir Side

Aç kolların, sar boynuma

Polisiye yazmanın raconları

Hayat sokakta güzel: Amsterdam

Dürümden burrito’ya

İp üzerinde hep beraber maraton