İstanbul’daki efsane seralardan bir tanesi olan Nadir Bitkiler Fidanlığı’nın kurucusu Fatih Koçak bize, Muğla’ya ziyarete geldiğinde elimizde zarflar, kalemler, sepetlerle bir orman yürüyüşüne çıkmış ve tohum toplamak istemiştik. O arada da hala çiçekleri üzerinde olan bir bitkinin de tohumlarını aldık. Fatih titiz bir kişilik olduğu için eldivenlerini giymişti. Ben ise eldivensizdim. Ancak elimizi yıkamadan ağzımıza, gözümüze sürdüğümüz için bu önlem Delphinium adlı bitkinin zehirinin her yerimize bulaşmasına engel olamadı. Siz siz olun eldiveniniz olsa dahi tanımadığınız bitkilerle yarenlik ederken uyanık olun! Bizim uyanık olmamız için Google var. Peki ya evcil hayvanlarımız ne yapsın?
Bizim kız çok seçici
Bitki tırtıklamaya meraklı ev arkadaşlarımız için zehirli olduğu bilinen bazı bitkileri önce bizim bilmemiz gerek ki önlem alabilelim. İki senedir bizimle yaşayan Jack Russel kızımız zaman zaman midesini rahatlatmak için kendini kusturmaya çalıştığında evdeyse evde, bahçedeyse bahçede bir tur atıp “açık büfe” bitkilerden hangisinin kendisine uygun olduğunu içgüdüsel olarak bilip özenle seçiyor. Tek tek kokluyor ve uygun olanı tercih ediyor. Ama bazı dostlar kemirecekleri bitkiler açısından pek seçici olmayabilir. Zehirli kabul edilen türlerin de kendi içinde dereceleri var. Bazısı hafif bir rahatsızlık veriyor, bazısı daha ileri seviye rahatsızlık oluşturabiliyor. Kediler hatta atlar için de aynı hal geçerli. En yakınımızdakiler
Mutfaklarda severek kullandığımız maydanoz, kekik, lavanta, semizotu, limon otu, tatlı bezelye, civan perçemi, soğan, sarımsak, sarı kantaron, nane; vazolarda veya balkon saksılarında kullandığımız nergis, lale, süsen, zambak, karanfil, açelya, ortanca, sümbül, gardenya, şakayık, siklamen, mor salkım inanması güç ama kedi ve köpekler için zehirliler listesinde yer alıyor: Arum ailesindeki birçok tür gibi Philodendron, Deve tabanı (Monstera), Fil kulağı (Alocasia), Kuşkonmaz (Asparagus) , Schefflera, Dieffenbachia, Dracaena, Starliçe (Strelitzia) , Calladium, Kalanchoe, Kolyoz (Coleus) , Sikas (Cykas), Pothos (Epipremnum) , Begonia, Barış çiçeği (Spathiphllyum), Itır (Geranium) , Paşa kılıcı (Sansevieria) , İngiliz sarmaşığı (Hedera), Benjamin (Ficus) , Yucca, Aloe, Anthurium, Kalem ağacı (Euphorbia), Atatürk çiçeği (Euphorbium-Poinsettia), Uyku çiçeği (Oxalis), Senecio, Crassula’nın bazı türleri. Çoğumuzun tanıdığı birkaç türü yazdım ama tüm listeyi görmek, kedi, köpek ve atlar için ayrı gruplanmış bitkileri detaylı şekilde not etmek istiyorsanız www.aspca.org sitesinden “toxic plants” diye aratabilirsiniz. Şu ana kadar binlerce mesaj cevapladığım halde kedisi ya da köpeği bitkisini yediği için sorun yaşayan birine rastlamadım. Bazı bitkilerin kedi ve köpekler tarafından yendiği taktirde zehirleri sebebiyle sorun yarattığına şüphem yok ama evcilleştirildikleri halde içgüdülerinin insan türünden daha kuvvetli olduğuna inancım tam. İhtiyaçları olabilir
Bunca yıl evlerimizde bizimle yaşamış bitkileri cami avlusuna daha doğrusu apartman girişine bırakıp kaçın diye değil, uyanık olup kedinize, köpeğinize ve tabii bebeğinize göz kulak olun, her otu yeme eğilimleri varsa ulaşamayacakları bir köşeye yerleştirin, ihtiyaçları için de zehirli olmayan türlerden kemirebilmeleri için evlerinizde, balkonlarınızda bulundurun diye öneriyorum.
