Bahçe düzenlerken yangına karşı önlem almak gerektiği gerçeğini unutmamak lazım. Kızılçam gibi yangını yayabilecek ağaçlar yerine için için yanarak alevi tutan reçinesiz, yağlı türler tercih edilmeli
Evi yanmayanın da içinin yandığı, olan bitenden aklımızın da yanmaya yaklaştığı felaket haftalarındayız. İnsan, hayvan, doğa diye ayıramıyorum ben, tüm yanan canlar için ağlıyorum ama üzülmek yetmiyor. Kim yaktı, nasıl yandı, kim söndüremedi gibi konular zaten uzun uzadıya tartışılacak, bir de biz bulandırmayalım ancak bireysel olarak bahçemizi hazırlarken, bitkilerimizi seçerken kendimizi ve evlerimizi korumak için neler yapabiliriz ona bakalım. Öncelikle permakültür çalışmalarında ev ve evin etrafındaki alanlar mıntıkalara bölünüyor, yangın hatları, sıcak hava ve hakim rüzgarın yönü dikkate alınarak evle bitkiler, büyük ağaçlar arasında belirli mesafeler bırakılıyor, tüm bitkiler, malç için kullanılacak malzemeler, varsa kuru saman, odun gibi malzemenin saklanacağı yerler ona göre seçiliyor.
Yanmaya hevesli türler
Bazı türler, mesela Akdeniz bölgesinde yaygın reçineli Kızılçam hafif ve çabuk yanıp kül olduğu için tercih edilen odun türü değildir, çıra olarak daha çok sevilir! 45 dereceleri gördüğümüz yaz aylarında reçinesi ile çıra gibi yanmaya oldukça hevesli olduğu için önümüzdeki yıllarda Akdeniz’deki varlığı sorgulanabilir. Akdeniz havzasının daha az yağmur, daha yüksek sıcaklıklarla devam edecek iklim değişimine uygun şekilde yeşertilmesi fikri yeniden ele alınmalı. Ama öncelikle biz kendi bahçemize alev alev yanarak yangını yayan değil, için için yanarak tutan reçinesiz, yağlı türleri dikmeye bakalım. Ağaç dallarının eve değmemesi, hatta uzakta olması, kuru dalların, samanların, odunların evin yakınında bulunmaması önemli.Sukulentlerin tümü tutuşmayan türlerden. İyi sulanan, iyi bakılan bir bahçenin, hemen tutuşmayacağı, en azından yardım gelene kadar eve sıçramadan önce bir miktar vakit kazandırabileceği bilgisi önemli. Yangın ihtimali olan bölgelerde peyzaj ve malç için kolay tutuşabilecek ağaç kabukları veya çam ibreleri yerine çakıl ya da taş kullanmak en çok önerilen önlemler arasında. Biz de bahçeyi yaparken permakültür prensiplerinden yola çıkarak eve yakın olan birinci mıntıkamızın yazın termik rüzgar alan, poyraza da açık bir kısmını olabildiğince ağaçsız ve çakılla düzenlemiştik. Elbette hızla esen poyraz ve 45 derece sıcaklık ile bu önlemler devede kulak, yine de biz kendi yapabildiklerimizi yapalım. Ormancılar canla başla her yere yetişmeye çalışıyorlar ama bir yere kadar, lanet yangın sırayla çıkmıyor. Devlet babadan da yardım değil vergilerimizin karşılığını beklerken kafamıza her an çay paketi düşebilir. Akdeniz bölgesine uygun yangın önleyici değilse de en azından yangın geciktirici bazı ağaç, ağaçcık, çalı ve yer örtücülerini yazıyorum. Bilimsel adlarını yazmaya mecburum, zira Türkçeleri değişken. Bazıları biraz arsız kabul ediliyor. Almadan evvel iklim uygun mu dışında, sorumlu vatandaş olarak az su istemesine ve istilacı olmamasına dikkat edebilirsiniz.1. bölge: Evin 10 metrelik çevresine dikilebilecek kendi yanarken ateş yaymayan, için için “yanıp”, alev alev tutuşmayan türden yer örtücüler, çok yıllık bitkiler ve sarmaşıklar. Lipia, Zinnia, Achillea, Acanthus, Heuchera, Bergenia, Penstemon, Carex; Ceanothus, Ajuga, Bermuda, Festuca, Gazania, Hedera helix, Potentilla, Tropealum, Veronica, Vinca, Viola, Zoysia, Agapanthus, Artemisa, Canna, Sedum, Senecio (Aslında tüm sukulentler) , Margaret, Digitalis, Euryops, Eğreltiler, Hereocallis, Hosta, Liriope, Ebegümeci, Geranium, Philodendron, Phormium, Strelitzia, Calla, Campsis, Clematis, Üzüm, Ficus pumila, Jasminum, Partenhocissus, Trachelospermum, Wisteria. Not: Bir iklimsel “kerteriz” olarak ekleyeyim, gölge az diye Hosta, bayılmadığım için Potentilla dışında hemen hepsi Muğla’daki bahçemde mevcut. Bazıları soğuğa hassas, kışın seraya giriyor.2. bölge: Yani evin etrafındaki 10 metreden sonraki alan. Yangın köprüsü olmayacak şekilde ağaçların birbirine değmemesi önemli. Rüzgar varken iş ki alevi tutasın ama olsun! Buradaki bazı bitkiler birinci bölgede de kullanılabilir, bahçeniz ufak ve 2. bölge mesafesi yok ise aşağıdaki bitkilerin derin araştırmasını yaparak ve evinizin en uzağına yerleşecek şekilde ağacın büyüdüğünde ulaşacağı tacının maksimum çapını hesaba katarak seçmelisiniz.Bergenia, evin 10 metrelik çevresine dikebileceklerinizden.Ağaç ve çalılar:Camellia, Escollenia, Gardenia, Dietes, Gaura, Kniphofia, Nerium, Arbutus unedo, Hibiscus, Ligustrum, Philadelphus, Photinia, Pittosporum, Rhododendron , Azalea, Rosa, Syringa , Thevetia, Viburnum, Lagerstroemia, Fraxinus, Ficus, Cornus, Cercis, Betula, Acer, Meyve ağaçları, Dracaena, Feijoa, Palmiye, Macademia, Pistacia, Quercus, Tamarix, Yucca, Podocarpus, Schinus molle. Bunların da asit sever türler dışında birçoğu bahçemde mevcut. Bunlardan başka bitkiler de vardır elbet. Niyetim biz ne yapabiliriz için bir bakış açısı önermek. Bitki detayındaki derin bilgiye ulaşmak ise çağımızda ansiklopedi sayfası çevirmekten çok daha kolay. Yeter ki niyet olsun.
