Peki hangisi yasemin?

Her çekik gözlüye Japon, her ibreliye çam deme alışkanlığı ile beyaz, ufak ve kokan çiçekleri ile bir sarmaşık görünce yasemin demeyi borç bilmişiz. Gel gör ki gerçek yaseminden daha çok yasemin olmayan ama yasemin denen bitki var. Bugün yaseminleri anlatacağım, haftaya yaseminimsileri! Gerçek yaseminler zeytingillerden (Oleaceae). Güzel kokulu Ful, Arap yasemini, hakiki yasemin, İzmir yasemini ve kışın kokusuz, sarı çiçek açan çalı formlu kış yasemini en popülerleri. Arap yasemini Arap yasemini / Jasminum sambac: Tüm Yaseminler arasında kokusu en çarpıcı olan tür. Parfümlerde en iyi sonuç da bu bitkiden elde ediliyor, yetmedi çayı yapılıyor. Neden Arap Yasemini deniyor diye baktım, meğer Latince isim bulmaya uğraşan Avrupalı botanikçiler yağ çıkartılan bir yasemin olarak bu türü ilk Araplarda gördükleri için Arap yasemini olarak dillendirmiş. Şu anda Muğla’da bahçemizde ama saksıda. Kışın ekstrem soğuk aldığımız için korkuyorum ve saksısı ile korumalı bir alana taşıyorum. Aslında eksi 5 derecelere kadar idare eder diyorlar ama bizim buralar kışın eksi 8’leri görüyor kısa süreli de olsa. Çiçek açması için ihtiyaç duyduğu güneş ve hava sıcaklığımız var neyse ki! Ful yasemini / Jasminum Sambac ‘Grand Duke of Tuscany’: Arap yasemininin bir kültivesi olan Ful diye bildiğimiz yasemin, efsane kokusu ve katmerli çiçekleri ile pek şahane. Solmaya başlamış ve biraz kendini salmış güle benziyor desem yeridir! Çalı formunda veya tırmanıcı olarak yetişebiliyor ama pek yavaş büyüyor. Hakiki yasemin Hakiki Yasemin / Jasminum officinale: Vallahi en hakiki Yasemin bu! Subtropik iklim seven, Asyalı tür, eksi 10’lara kadar dayanıyor. İzmir Yasemini / Jasminum polyanthum: Anavatanı Çin ise nereden İzmir Yasemini oluyor bilmiyorum, herhalde İzmir’de çok seviliyor. Geçen sene bahçeye diktim, Hakiki Yasemin’den farkı çiçeklerinin diplerinin pembe pembe olması. O kadar zarif ki. Eksi 6’lara kadar dayanıyor diyorlar, geçen yıl saksıda korudum, ama bu yıl dayanamadım çit dibine diktim. Bakalım göreceğiz soğuklarda neler oluyor. Yerini severse bol bol ve tüm yıl çiçekleniyormuş. Saksıda da oluyor, toprakta da. Yeter ki güzel güneş, esintili ferah ortam olsun. Çiçekler geçince budanabilir, hatta budansa iyi olur diyorlar, yoksa çirkin bir dal karmaşası yaşanıyormuş. Kış yasemini / Jasminum nudiflorum: Kışın neredeyse ocak sonunda ve kokusuz sarı çiçekler açan kış yasemini, bazen soğuk bölgelerde yaprak döküyor ve yapraksızken çiçek açabiliyor. Eksi 25’lere dayandığı söyleniyor. Diğer yaseminler gibi bir yerlere sarılarak büyümüyor, ince dalları eğilerek yerlere değiyor, değdiği yerde de köklenip yayılıyor. İstanbul’daki kuzeye bakan evde toprak saksıda gayet mutlu yaşıyordu, burada bahçeye geçince koca bir yere yayıldı. Çoğaltılması da oldukça kolay, baharda al ucundan koy suya, köklensin geçir toprağa. Direkt toprağa saplasanız dahi kökleniyor. Bahçede değdiği toprakta da köklendiği için köküyle söküp başka yere dikebilirsiniz. Tecrübeyle sabit.