Evimde geniş, üstelik aydınlık bir köşem var, nadir ve iddialı bir bitki ile de taçlandırasım var diyenlerdenseniz bu bitkiler size gelsin!
1- Pachypodium lamerei
Sukulent gövdesiuzun uzun dikenli, gümüşi renkli Madagaskarlı bir bitki. Gövdesinin tepesindeki ince uzun yaprakları ile uzaktan bakılınca mini bir palmiye gibi gözükebilir. O yüzden bir palmiye olmadığı halde Madagaskar palmiyesi olarak da tanınıyor. Pachypodium yani ‘şişman ayaklı’ adını da bu kalın gövdesinden almış olmalı. Zakkumgiller familyasından olduğu için doğal ortamında zakkuma benzeyen güzel kokulu çiçekler açıyor, 6 metreye kadar uzayabiliyor ama evde en fazla 1.5 metrelere ulaşıyor. Görece sığ bir saksıda, geçirgen sukulent toprağı ile ve bol güneş ışığı alacağı bir köşede gönüllere yer edeceği garanti. Genellikle tek gövdeli olsa da zaman zaman dallı budaklıları da bulunabiliyor. Soğuğa dayanıklı değil, hızlı büyümüyor. Varsa boylusunu talep etmeli.Asplenium nidus
2- Asplenium nidus
Epifit, tropik bir eğrelti otu. Masaüstü boyları olduğu gibi, 150 santimetreye kadar uzayabilen dev yapraklı boyları da mevcut. Bir eğrelti otu olduğu için çiçek açmaz ama yapraklarının devliği, kenarlarının kırışıklıkları ve parlaklığı ile odak noktası oluşturabilir. Muz yapraklarına benzeyen yaprakları ile bir tabure üzerinde epey iddialı tropik bir görüntü sunar. Humus katkılı toprakta, aşırıya kaçmadan sulamak, arada bir de yıpranan dış yapraklarını budayarak formunu korumak mümkün. Ama yaya trafiği bol olan dar alanda sık temasa maruz kalırsa yaprakları mutsuzluğunu gösterebilir. Bulunduğu ortamın çok kuru olmaması ve bir miktar aydınlık olması da önemli. Arada bir yapraklarında biriken tozları almak da ek bir bakım mesaisi. Tabii bu işlem tüm geniş yapraklı bitkiler için geçerli. Yeni yaprakları tırtıl gibi kıvrık çıkıyor ve zamanla açılarak gerçek formunu alıyor. Bazı kültürlerde yeni çıkan yaprakları yeniyor ve bitki çeşitli hastalıkların tedavisinden kullanılıyor.
3- Ficus lyrata
Geçtiğimiz dönemde epey popüler olan, Dutgiller familyasından bildiğimiz incir ile akraba bir Afrikalı bir bitki. Lyrata adı da yaprakları bir müzik aleti olan Lir’e benzediği için verilmiş. Türkiye’de ‘keman yapraklı’ diye tanınıyor. Gövdesi sütlü. Filtre aydınlık bir köşeye razı. Göz alıcı yaprak formu ile bir süredir popüler bitkiler listesinde! Hava sıcaklığı 15 dereceden aşağılara düşmediğinde dış mekanda bile tutulabilir.Gelişmiş boyları pahalı ama evde tropik hava estirmeye değebilir.
4- Euphorbia tirucalli
Yaprakları ufacık ama dalları kalem gibi olan, aydınlık seven Güney Afrikalı bir sukulent. O yüzden ‘geyik boynuzu’, ‘kalem bitkisi’ olarak da biliniyor. Euphorbia adını 1. yüzyılda Moritanya Kralı Juba’nın doktoru Euphorbus’un bitkiyi tıp alanında kullanmasına atfen almış. Sütleğen familyasından olduğu için gövdesinde en ufak bir çizikle akıttığı sütü (lateks) alerjik etkili olabilir, fazla temas edilmeyecek bir köşede dev formu ile epey çarpıcı. Geçirgen sukulent toprağı, kışın seyrek yazın ise düzenli sulama seviyor. Kimisi için oldukça grafik, kimisi için de itici bir bitki. Sıfır derecelere uygun değil, ılıman bölgelerde dış mekanda rahatlıkla yetişir. (Ufak bir anı: Labofem ‘in dükkanı varken, bir müşteri yeni iş hediyesi olarak bir arkadaşı için sipariş etti. Araç bulamayınca iş başa düştü,ben arkada kucağımda koca bitki, eşim gidonda, Vespa ile adrese gittik. İş merkezinin güvenlik görevlisi şaşkınlıkla, “Neden birisi arkadaşına böyle çirkin bir bitki hediye eder ki?” demeden edemedi! Oysa, mimari çizgileri ile hala benim favorilerimden.Zamia furfuracea
5- Zamia furfuracea
Meksikalı. Cycas diye tandığımız bitkinin akrabası! Palmiye değil ama gelişimi benziyor. Ana gövdesi başta yavaş büyürken, belli bir boya geldiğinde hızlanıyor. Oldukça sert, üstü tozlu gibi gri-sarı yaprakları ilebüyük boyunda alınacak olursa çapı geniş bir mekan istiyor. Yapraklarının sertliği karton gibi olduğundan ‘Cardboard palm’ veya ‘Cardboard cycad’ olarak da tanımlanıyor. Zamia Latince çam fıstığı, furfuracea ise etli/kepekli demek. 1.3 metreye kadar uzayabiliyor. Bakımı standart, düzenli sulama seviyor. Bol güneş dışında özel bir beklentisi yok, yeni yapraklarının çıkışını izlemek Asplenium Nidus’daki gibi eğlenceli. Ancaktüm bitki zehirli, meraklı bebe veya ev hayvanınız varsa dikkat, ayrıca türü tehlike altında olarak tanımlanıyor, alınacaksa doğadan sökülmemiş, peyzaj için özel olarak üretilmiş olduğundan vicdani olarak emin olarak satın almak lazım. Fiyatı da hiç az değil.
