Öleceğini hatırla!

Antik Roma döneminde savaşı kazanan generaller resmi zafer geçidi esnasında başlarına Corona Civica tacı takarlarmış, bu tacı tutan kölenin bir diğer görevi de muzaffer generalin kulağına “memento mori” diye fısıldamakmış, yani “öleceğini hatırla”. Bunun yegane amacı generalin havaya girmesini engellemek, zaferin coşkusunu dengelemek ve de ölümün kaçınılmazlığını hatırlatmakmış. Bu geleneği başlatanın ise hem imparator hem de stoacı bir filozof olan Marcus Aurelius olduğu söyleniyor. Fani olduğunun hatırlatılması onu hem kibirden ve zafer sarhoşluğundan koruyor hem de yaşaması gerektiğini hatırlatıyor. Latince bir deyiş olan memento mori, bana biraz Sufi’lerin “Bu da geçer” felsefesini anımsatıyor, yani her şeyin geçici ve fani olduğunu. Peki ya biri her gün kulağınıza “memento mori” diye fısıldasa ve öleceğinizi anımsatsa ne hissederdiniz?