İnternetin daha ötesi ‘metaverse’ neresi? (Zuckerberg projesi)

Aylardır ABD medyasında ‘Metaverse’ kavramı üzerine uzun analizler çıkıyor. Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg bu kavramı iyice pompalayıp Facebook Connect 2021 etkinliğinde ilk ipuçlarını verince ben de olayın tam ne olduğunu merak ettim. Daha işin fragman kısmındayız, pek bir şey kaçırmış sayılmayız. Kelime anlamı olarak meta=öte, verse=dünya dersek Metaverse=Ötedünya gibi bir kavram. (BBC Türkçe ‘kurgusal evren’ diye çevirmiş.) New York Times gazetesine göre de ‘yeni bir gerçekliğe’ ihtiyacı olan dijital çağ insanlarının göç edebileceği alternatif bir sanal alem olarak tanımlanıyor. Fakat sanal alem dediysek de bunu bugünkü sosyal medya mecraları gibi görmeyin. Öyle olsa zaten en büyüklerine (Facebook, Instagram, WhatsApp) sahip olan Zuckerberg bu işe fazla kafa yormazdı. Çünkü Zuckerberg, bunu artık seyirci kalmayacağımız bizim de içine girip bir parçası olacağımız ‘vücuda gelmiş dijital çağ’ olarak tanımlıyor. Yani kısacası dijitalleşmenin ve internetin geleceği için yeni bir beklenti oluşturuyor.

Gündem değiştirmek için bunla uğraşmaz!

‘Metaverse’ projesi için beklenti oluşturmak da elbette lafta kalmadı. Facebook, önceki hafta sadece AB ülkelerinde ‘metaverse’ için 10 bin kişilik istihdam programı açıkladı. Bu duyuruyu da teknoloji alanında ABD’den hep gol yiyen Avrupalılar’ın gönlünü okşayarak yaptı. Açıklamada “Üst düzey yetenekli insanların olduğu, birinci sınıf üniversitelerin beşiği, teknoloji şirketlerinin yaşaması için büyük avantajlara sahip Avrupa” ifadesini kullanıldı. Hangi pozisyona kimlerin alınacağı ya da ne nitelikler arandığına dair detaylar verilmedi. Karlılığa ve büyümeye odaklı bir şirket için ilk planda bayağı kalabalık sayılacak bu ‘işe alım duyurusu’nun bir hedef şaşırtma hatta gündem değiştirme olduğuna dair haberler de çıktı. Geçen ay yaşanan büyük kesintiler şirket itibarını yerle bir etmişti. Başkan Biden bile açıkça Facebook’un fazla büyüdüğüne dair açıklamalar yapmıştı. Washington Post gazetesi de Facebook’un kurgusal evrene ilgisinin “şirketin kanun koyucular nezdindeki itibarını iyileştirme ve yeni internet teknolojilerinin düzenlemesini şekillendirmek için bir yeniden konumlandırma çabası” olduğunu öne sürdü. Fakat yine de ben Zuckerberg gibi ‘zekasını paraya çevirmede’ bu kadar usta birinin ‘zaman kazanmak’ için bir projeye gireceğini zannetmem. Ya da en azından bunu iddia etmek bize düşmez. Çünkü onun da artık Facebook’u bir sosyal medya şirketi olmaktan çıkarıp yeni bir aşamaya getirmek istediğini biliyoruz. Bu da pekala ‘kurgusal evren’ işinde ciddi olduğunun kanıtı. 2014’de sanal gözlük işine 2 milyar dolar yatırmaktan çekinmemiş. Geçen ay da Ray-Ban ortaklığında yeni gözlüğünü çıkarmıştı.

Sanalda kazandığın artık boşa gitmesin

Sanal ile gerçekliğin artık iyice iç içe girdiği çağımızda ‘metaverse’ ile ileride yapılabilecekleri hayal etmek bile zevk. Aralarında binlerce kilometre olan insanların sanal gerçeklik gözlüğü ile karşılıklı oturuyormuş gibi hissetmelerine az kaldı. Fiziki gerçeklik güzel ve değerli ama dijital dünyanın hayatımızdaki ağırlığı da fazlasıyla artıyor. Sonuç olarak ‘Metaverse ne demek?’ derseniz. Cevabım şu olur: “Dijitalleşmenin olanaklarıyla gelen sanal dünyadaki kazanımlarımızı fiziki dünyadaki gerçekliklerle birleştireceğimiz yeni bir evren.” İnşallah doğru anlamışımdır!..

Levent Ertem

Diğer Yazarlar

TUS tercihleri Türkiye’yi bekleyen halk sağlığı sorununun ayak sesleri mi?

Kendilerine ne pişiriyorlarsa…

Kürt’ü anlamak…

Yeşil masanın üzerine düşen roket: O’Sullivan

Göç ve çifte yokluk: Giden kıvılcımlar alev olarak döner mi?

İnternetin daha ötesi ‘metaverse’ neresi? (Zuckerberg projesi)

Gündem değiştirmek için bunla uğraşmaz!

Sanalda kazandığın artık boşa gitmesin

Levent Ertem

Bizi Takip Edin