İsrail Gazze Şeridi'nde bundan sonra ne yapacağını tartışırken, İsrail'in siyasi-askeri liderliğinin Konfüçyüs'e atfedilen bir atasözü üzerinde düşüneceğini umuyorum: İntikam yolculuğuna çıkmadan önce iki mezar kazın, biri düşmanınız diğeri de kendiniz için.
Konfüçyüs, bilge bir adam. İsrail'in Hamas'ı tamamen ortadan kaldırmak amacıyla Gazze'yi işgal etmesine bu kadar temkinli yaklaşmamın nedeni, İsrail'den çok Filistin halkının başına bela olan Hamas'a duyduğum sempati değildi. İsrail'in kör bir öfkeyle hareket ettiği, Hamas'ı yeryüzünden silmek gibi ulaşılamaz bir hedefe yöneldiği ve ertesi için hiçbir planı olmadığı yönündeki derin endişemden kaynaklanıyordu.
İki intikam savaşı öncesi ne yapılabilirdi?
Bunu yaparak İsrail Gazze'de sonsuza kadar sıkışıp kalabilir, tüm patolojilerini sahiplenebilir ve 2 milyondan fazla insanı, insani bir krizin ortasında yönetmek zorunda kalabilir ve daha da kötüsü, İsraillilerin güvenini yeniden kazanmaya çalıştığı İsrail ordusunun itibarını sarsabilirdi. Dürüst olmak gerekirse 11 Eylül sonrası Amerika'yı düşündüm. Ve kendime sordum: Afganistan ve Irak'ta hem onların hem de bizim büyük bedeller ödediğimiz iki intikam ve dönüşüm savaşını başlatmadan önce keşke daha fazla ne yapsaydım?
Keşke CIA'in Kırmızı Ekip olarak adlandırdığı, doğrudan askeri ya da siyasi emir komuta zinciri dışında bir grup istihbarat görevlisinin Irak ve Afganistan'a yönelik savaş planlarını ve hedeflerini inceleyip, ABD'nin güvenliğini ve caydırıcılığını yeniden tesis edecek ulaşılabilir hedefler için karşıt alternatifler önererek bunları stres testine tabi tutmasını savunmuş olsaydım.
Emekli bir üst düzey ABD istihbarat yetkilisinin bana söylediği gibi: CIA'in Kızıl Ekibi'nin diğer çetrefilli sorunlardaki rolü ABD hükümetinin gözlerini dört açarak karar vermesine yardımcı olmak ve riski ortadan kaldırmasa da azaltmaktı. Tamamen bilinçli kararlar almak bir zayıflık işareti değildir ve bence Kızıl Ekip alternatif seçenekleri ve potansiyel ikinci ve üçüncü dereceden etkileri tartmak için harika bir araç. İsrail'in liderlerinin şu anda sadece tutkulu değil, titiz de olmaları gerekiyor.
Sağlam bir iç tartışmaya ihtiyaç var
İşte bu nedenle İsrail'e Gazze'de Hamas'la nasıl başa çıkılacağı konusunda sadece bir Kırmızı Takım değil, aynı zamanda Kırmızı Takımı eleştirecek bir Mavi Takım oluşturmasını öneriyorum. İsrail'in çok daha sağlam bir iç tartışmaya ihtiyacı var çünkü çok sayıda çelişkili hedefi olan bir savaşa aceleyle girdiği açık.
İsrail'in amacı, Hamas'ı ve altyapısını tamamen yok ederken, bunu Gazze'de Biden yönetiminin savunabileceğinden daha fazla sivil kayba neden olmayacak ve İsrail'i Gazze'den sonsuza kadar sorumlu ve her gün faturalarını ödemek zorunda bırakmayacak bir şekilde yaparken, kalan tüm rehinelerini geri almak. Tüm bunlarda iyi şanslar.
Bunun yerine İsrailli bir Kızıl Takım'ın işaret edebileceği ve savunabileceği şey şu:
Öncelikle, ordu ve kabine bu savaşta Gazze'ye aceleyle girdiği ve görünüşe göre herhangi bir oyun sonu planlamadığı için İsrail şimdi kendisini zor bir çıkmazın içinde buluyor. Gazze Şehri ve çevresindeki tüm Hamas savaşçılarını yok etmeye çalışırken 1 milyondan fazla sivili savaştan uzaklaştırmak için kuzey Gazze'den güneye doğru itti. Ancak şimdi İsrail'in kara savaşını Gazze'nin güneyine taşımasının tek yolu, bu yerinden edilmiş insan kitlesinin içinden geçerek ve daha da fazlasını yaratarak mümkün olabilir.
Önermesi gereken ateşkes anlaşması
Bu çıkmaz karşısında İsrail Kırmızı Takımı radikal bir alternatif öneriyor: İsrail kalıcı bir ateşkes çağrısında bulunmalı ve bunu takiben İsrail Gazze'deki tüm askeri güçlerini derhal geri çekmeli ve Hamas'ın elinde kalan tüm rehineleri, sivilleri, askerleri ve tüm ölüleri iade etmesi şartı koşmalı. Ancak Hamas karşılığında hiçbir Filistinli esir almayacak. Sadece temiz bir anlaşma, 130'dan fazla İsrailli rehine karşılığında İsrail'in çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes.
Gerçi İsrail'in koyacağı bir yıldız işareti olacaktı ancak bu yazılı olmayacaktı ama herkes bunun orada olduğunu anlayacaktı: İsrail gelecekte bu katliamı planlayan üst düzey Hamas liderlerini adalete teslim etme hakkını saklı tutacak. Ancak Münih katliamından sonra yaptığı gibi İsrail bunu çekiçle değil neşterle yapacaktı.
Reddeden Hamas olsun
Böyle bir stratejinin İsrail için avantajları neler olabilir? Kırmızı Takım beş avantajdan bahsedecektir:
Birincisi, Gazze'deki sivilleri daha fazla ölüm ve yıkımdan kurtarmak için ateşkes yapılması yönündeki tüm baskı İsrail'in değil Hamas'ın üzerinde olacak. Bırakın Hamas soğuk ve yağmur altında yaşayan halkına ve dünyaya İsrailli rehinelerin geri verilmesi gibi insani bir bedel karşılığında ateşkesi kabul etmeyeceğini söylesin.
Dahası İsrail, Hamas'ın elindeki rehineler karşılığında İsrail'i hapishanelerindeki 6 binden fazla Filistinliyi serbest bırakmaya zorlamak gibi büyük bir siyasi zafer elde etmemesini sağlamış olacaktı. Sadece temiz bir anlaşma olurdu: İsrailli rehineler için kalıcı ateşkes, nokta. Dünya bunu anlayabilir. Hamas'ın bunu reddettiğini ve daha fazla savaş istediğini ilan ettiğini görelim.
İkinci olarak, İsrail'de bazıları, belki de birçoğu, ordunun Hamas'ı ortadan kaldırma hedefine ulaşamadığından, dolayısıyla bunun bir Hamas zaferi olduğundan şikayet edebilir. Kızıl Ekibin buna yanıtı, ilk olarak bu hedefin gerçekçi olmadığı, özellikle de sağcı bir İsrail hükümetinin Batı Şeria'daki daha ılımlı Filistin Yönetimi ile birlikte çalışarak Gazze'yi yönetmek üzere Hamas'a bir alternatif oluşturmaya isteksiz olduğu yönünde olacaktır.
Kırmızı Ekibe göre İsrail'in başaracağı şey, Hamas'a ve Lübnan'daki Hizbullah'a güçlü bir caydırıcılık mesajı göndermek olacak: Siz bizim köylerimizi yok edin, biz de sizinkileri 10 kat daha fazla yok edelim. Bunlar çirkin şeyler ama Orta Doğu bir cangıl. İskandinavya değil. Ve bu konuda akıllıca düşünün: Böyle kalıcı bir ateşkesin ardından Hamas lideri Yahya Sinwar'ın tünelden çıkıp gözlerini kısarak güneşe bakması ve savaş başladığından beri ilk kez kendi halkıyla yüzleşmesi gerekecek. Evet, çıktıktan sonraki sabah Gazze'de birçok insan onu omuzlarında taşıyacak ve Yahudilere böylesine ağır bir darbe indirdiği için onun adını söyleyecek.
Hamas'ın sorunu haline gelir
Ancak ertesi sabah, Kırmızı Ekibin tahminine göre, onu taşıyanların birçoğu ona fısıldamaya başlayacak: Sinwar, ne düşünüyordun? Evim artık bir moloz yığını. Onu kim yeniden inşa edecek? İsrail'de 10 kişilik ailemi geçindiren işim gitti. Çocuklarımı nasıl besleyeceğim? Bana uluslararası insani yardım, yeni bir ev ve iş bulmanız gerekiyor Yahudilere roket atmaya devam ederseniz bunu nasıl yapacaksınız?
İsrail'in çekilmesiyle Gazze'deki savaşın yarattığı insani kriz Sinwar ve Hamas'ın sorunu haline gelecek, olması gerektiği gibi. Gazze'deki her sorun Sinwar'ın suçu olacak. Üçüncüsü, İsrail Kızıl Ekibi bunun Hamas için 2006 İsrail-Hizbullah savaşında İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerindeki Hizbullah yanlısı topluluklara yönelik yıkıcı bombardımanlarının yarattığı türden bir caydırıcılık yaratacağını savunuyor. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah o zamandan beri İsrail'i geniş çaplı bir savaş için kışkırtmaya cesaret edemedi.
Tüm dikkatini Hizbullah'a verebilir
Dördüncü olarak, İsrail'in uluslararası gözetim altında bir ateşkes karşılığında Gazze'den çıkmasının en büyük stratejik faydalarından biri, tüm dikkatini Güney Lübnan'daki Hizbullah'a verebilecek olması. Hizbullah ve İran bundan hoşlanmayacak. İsrail'in askeri açıdan sürekli olarak aşırı güçlenmesini ve ekonomisini ayakta tutan 300 bin fazla yedek askerinin önemli bir bölümünü Gazze'yi yönetmek için sürekli olarak seferber etmek zorunda kalmasını istiyorlar.
Ayrıca bunun bedelini ödemek için İsrail ekonomisinin sürekli olarak aşırı zorlanmasını istiyorlar. Ve Gazze'deki insani krizi kalıcı olarak sahiplenerek İsrail'in ahlaki olarak aşırı gerilmesini istiyorlar ki Gazze'de güneşin parlamadığı, yağmurun yağmadığı, elektriğin olmadığı her gün dünya bunun İsrail'in suçu olduğunu söylesin. İsrail'in en büyük düşmanları bile onun için daha kötü bir kader tasarlayamazdı ve Hizbullah ile İran da bunun için dua ediyor.
Netanyahu görevden alınırsa İsrail iyileşebilir
Son olarak, İsrail Kızıl Ekibi, İsrail'in kendi evinde yapması gereken önemli iyileştirmeler olduğunu savunacaktır. Bu sürpriz saldırı, İsrail'in çılgınca bir yargı darbesi yapmaya çalışarak ülkeyi parçalayan ve toplam 16 yıl boyunca İsrail'i herkesi, dindarları laiklerden, solcuları sağcılardan ayırma stratejisiyle yöneterek ülkenin bağışıklık sistemini zayıflatan bir başbakana, Binyamin Netanyahu'ya sahip olması nedeniyle gerçekleşti. İsrail ancak Netanyahu görevden alınırsa içeride iyileşebilir ve Arap komşularıyla ilişkilerini normalleştirme ve Batı Şeria'daki daha ılımlı Filistin yönetimiyle istikrarlı bir ilişki kurma projesine devam edebilir. Savaş sonsuza kadar devam ederse bu asla gerçekleşmeyecek. Netanyahu'nun istediği de tam olarak bu.
Hamas hayır derse ne olur?
Ama şimdi sıra İsrail Mavi Takımı'nda. Kırmızı Takım hakkında ne söyleyecek?
Öncelikle şunu soracak: Sinwar basitçe hayır derse ne yapacaksınız, sadece bir ateşkesi kabul etmeyeceğim, İsrail hapishanelerindeki 6 binden fazla mahkumuma ihtiyacım var ve onlar için direnmek amacıyla Batı kamuoyunda bedel ödeyeceğim? O zaman İsrail yine sıkışır. İsrail Mavi Takımı şöyle diyecektir: Bizim daha iyi bir fikrimiz var. Önce hedeflerimizi düşürelim. Ordunun amacının Hamas'ı yeryüzünden silmek değil, savaşma kapasitesini önemli ölçüde azaltmak olduğunu ilan edin.
Çünkü Mavi Takım aslında caydırıcılığa inanmadığımızı söyleyecektir. Hizbullah 2006'dan beri gerçekten caydırılamadı. Bu bir yanılsama. İran Hizbullah'ı sadece İsrail'in nükleer programını tehdit edeceği güne saklıyor. Biz Mavi Takımcılar düşmanlarımızın kabiliyetlerini sürekli olarak azaltmaya inanırız. Hamas'ın kapasitesini büyük ölçüde azalttıktan sonra, tüm liderlerini öldürene kadar Gazze'de sonsuza kadar kalmayacağız.
Bunun yerine geri çekilecek ve Gazze-İsrail sınırından yaklaşık 2 km içeride bir çevre ve ileri karakollar oluşturarak sınır topluluklarımızın 7 Ekim'de olduğu gibi bir daha asla karadan saldırıya uğramamasını sağlayacağız. Ve bunu Hamas bize roket atmaya devam ederse istediğimiz zaman geri dönme kabiliyetine ve niyetine sahip olduğumuzu vurgulamak için yapacağız. Hamas rehinelerimizi esirlerle takas etmek isterse konuşabiliriz. Gazze'nin yönetimine gelince, eğer Gazze sakinleri bunu istiyorsa, küçültülmüş bir Hamas yönetimde kalabilir. Su ve elektrikten Hamas sorumlu olsun.
Son olarak Mavi Takım İsrail siyasi liderliğine şunu söyleyecektir: Kendinize ve kamuoyuna yalan söylemeyi bırakın. Eğer Gazze'nin tamamını ele geçirmeye ve elimizde tutmaya çalışırsak, Gazze sadece bizi yutmakla kalmayacak, aynı zamanda siz politikacılar orduya ulaşılamaz bir hedef vererek halkın zihninde ordu hakkında büyük şüpheler yaratacaksınız ve İsrail'in ordu hakkında bir saniye daha fazla şüphe duymaya tahammülü yok.
İran, Hamas ve Hizbullah İsrail'i kalıcı bir savaş durumuna sürüklemek istiyor. İsrail'in bunun yerine daha uzun süreli ateşkesleri, daha sertleştirilmiş bir sınırı ve Hamas'ın zorlaması halinde Gazze'ye dönme esnekliğini savunacak bir Kırmızı Takım ve bir Mavi Takım'a ihtiyacı var.
Mükemmel değil, ama mükemmel hiçbir zaman menüde olmadı. Burası Orta Doğu.
© 2023 The New York Times Company
