Elon Musk’ın yapay zekâ şirketi xAI, pazartesi günü çevrim içi ansiklopedi Grokipedia’yı kullanıma açtı. Musk, uzun süredir “ideolojik önyargılı” olmakla suçladığı Wikipedia’ya doğrudan rakip bir platform kurduğunu duyurdu.
AFP'nin aktardığına göre henüz “sürüm 0.1” olarak tanımlanan site, ilk gününde 885 binden fazla makaleye ulaştı. İngilizce Wikipedia’da ise yedi milyondan fazla madde bulunuyor. Musk, bir sonraki sürüm olan “1.0 versiyonunun 10 kat daha iyi” olacağını iddia etti ve mevcut versiyonun bile “Wikipedia’dan daha iyi” olduğunu söyledi.
Musk, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Grok ve Grokipedia’nın amacı hakikat, yalnızca hakikat ve bütün hakikattir. Kusursuz olamayacağız ama buna ulaşmak için çabalayacağız” dedi. Girişimin eylül sonunda duyurulması planlanıyordu ancak Musk, “propagandayı temizlemek” için lansmanı ertelediğini belirtti.
Musk, Wikipedia'yı hedef alıyordu
Musk, geçmişte de sık sık Wikipedia’yı hedef almıştı. 2024’te platformu “aşırı solcu aktivistlerce kontrol edilmekle” suçlamış ve kullanıcıları bağış yapmamaya çağırmıştı. Ağustos ayında ise “Wikipedia, topluluk notları için güvenilir bir kaynak olamaz çünkü editoryal kontrol aşırı sol yanlısı” ifadelerini kullanmıştı.
Grokipedia’daki içerikler, Musk’ın yapay zekâ asistanı Grok tarafından üretiliyor. Platformda Musk’a adanmış sayfada, milyarder girişimcinin “teknolojik ilerleme, demografik gerileme ve kurumsal önyargılar” üzerine tartışmaları etkilediği belirtiliyor. Sayfada ayrıca, “sistematik biçimde sol eğilimli” olduğu öne sürülen geleneksel medya kuruluşlarından gelen eleştirilerden de söz ediliyor.
2001’de kurulan Wikipedia ise gönüllü editörlerce yönetilen, bağışlarla ayakta duran ve kullanıcıların içerik ekleyip düzenleyebildiği bir çevrim içi ansiklopedi. Platform, yayın politikasını “tarafsız bakış açısı” ilkesi üzerine inşa ettiğini vurguluyor.
ABD'li muhafazakarların Wikipedia'yla sorunu ne?
Son dönemde, özellikle ABD’deki muhafazakâr çevreler, Wikipedia’yı tarafsızlık ilkesinden uzaklaşmakla suçluyor. Platformun “ana akım medya kaynaklarına dayanması” ve sağ eğilimli medya kuruluşlarını güvenilir saymaması, bu kesimlerin başlıca eleştiri noktası.
The Wall Street journal'dan Tim Higgins'e göre Wikipedia’nın üç temel politikası — tarafsız bakış açısı, doğrulanabilirlik ve özgün araştırmaya yer vermemek — bilgilerin çoğunlukla bilinen medya organlarından özetlenmesi anlamına geliyor. Bu durum, Musk ve Trump döneminin eski danışmanlarından David Sacks gibi isimlerin tepkisini çekiyor.
Bazı sağcı yorumcular platforma “Wokepedia” adını taktı. Fox News sunucusu Tucker Carlson, podcast’inde “Wikipedia Amerika’yı şekillendiriyor. Bu kadar önemli bir platformun tamamen kontrol altında olması bir acil durumdur” ifadelerini kullandı. Programına konuk olan Wikipedia’nın kurucu ortaklarından Larry Sanger, yıllar önce ayrıldığı platformun artık “muhafazakârları dışladığını” savundu.
Sanger’a göre, Breitbart gibi sağ eğilimli siteler kaynak olarak yasaklanırken, CNN, The New York Times ve Mother Jones gibi kuruluşlar güvenilir sayılıyor. Sanger, “Yıllar içinde muhafazakârlar ve liberteryenler sistematik biçimde dışlandı. Yüzlerce yönetici, ideolojik olarak anlaşamadıkları kişileri engelliyor” dedi.
Wikipedia iddiaları kabul etmiyor
Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales ise bu iddiaları reddediyor. “Wikipedia gönüllüleri deli gibi ‘woke’ insanlar değil, sadece meraklı, nazik insanlar. Politik aktivistler değiller” diyen Wales, tarafsızlık ilkesinin “pazarlık konusu olamayacağını” vurguladı.
Musk’ın eleştirileri, kendisine ait sayfada yer alan tartışmalı bir güncellemeden sonra yoğunlaştı. Gönüllüler, Trump’ın ikinci yemin töreninde Musk’ın yaptığı el hareketlerini “Nazi selamına benzediği” iddialarıyla ekleyince Musk, Wikipedia’yı “ana akım medyanın uzantısı” olarak nitelendirdi.
Tüm bu gerilimlerin ortasında Musk, Wikipedia’ya alternatif bir platform kurma fikrini Eylül ayında düzenlenen All-In Podcast etkinliğinde dile getirmişti. Eski Trump danışmanı David Sacks, Musk’a “Wikipedia çok taraflı, bir savaş alanı. Kendi versiyonunu neden yayımlamıyorsun?” diye sormuştu. Musk da bu fikri “Grokipedia” olarak hayata geçirdi.
Kaynak: Gazete Oksijen
