Ay'ın nasıl oluştuğuna dair kabul edilen en bilindik teori, dev çarpışma teorisi. Buna göre Dünya, yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, Mars büyüklüğünde bir gezegenle çarpıştı ve bu çarpışma sonucunda Ay oluştu. Apollo görevlerinden getirilen Ay örneklerinde karbona az rastlanması da bu teoriyi destekliyordu.
Ancak Çinli bilim insanları, yaklaşık dört yıl önce Chang'e-5 misyonunun Ay'dan topladığı örneklerde, Ay toprağında grafen bulunduğunu duyurdu. Jilin Üniversitesi ekibi, Ay toprağındaki karbonun varlığının, Ay'ın Dünya ile başka bir küçük gezegen arasındaki çarpışmadan oluştuğuna dair uzun süredir devam eden inanışla çeliştiğini buldu.
Ay'ın tarihi yeniden keşfedilebilir
Grafen, karbonun saf bir formu. Bu karbonun kökenlerini daha derinlemesine incelemek için Çinli araştırma ekibi daha genç Ay örneklerini incelemeye odaklandı. Bu örnekler yaklaşık 2 milyar yaşında. Araştırmacılar, Japonya'da yakın zamanda yapılan bir çalışmanın da dev çarpma teorisine meydan okuduğunu ve Ay'ın her yerinde karbon iyonlarının emisyon akışları olduğunu göstererek "yerli karbonun varlığını düşündürdüğünü" belirttiler.
Shenyang Ulusal Malzeme Bilimi Laboratuvarı ve Çin Derin Uzay Araştırma Laboratuvarı'ndan uzmanların da yer aldığı ekip, bulgularının kimyasal bileşenlerin anlaşılmasını ve Ay'ın tarihini yeniden keşfedebileceğini vurguladı.
Bilim insanları, 2,9 x 1,6 mm civarındaki küçük bir Ay kayası örneğini incelemek için diğer mikroskobik yöntemlerle birlikte malzemeleri analiz etmek için güçlü bir teknik olan Raman spektroskopisini kullandılar. 2020'de Chang'e-5 görevi tarafından alınan örnek, insan müdahalesinden çok fazla etkilenmemiş olan Ay'ın yakın tarafındaki bir volkanik bölgeden. Grafen, ayrı pullar halinde ve sodyum, magnezyum, alüminyum, silisyum, kalsiyum, kalay ve demir gibi elementleri çevreleyen bir karbon kabuğunun parçası olarak keşfedildi.
2010 yılında NASA araştırmacıları, yaklaşık 40 yıl önce Apollo 17 misyonu tarafından toplanan Ay örneklerinde grafit (üst üste dizilmiş grafen katmanlarından oluşan bir mineral) buldular. Ancak bunu Güneş rüzgarlarının etkilerini eledikten sonra, bulguyu Ay'a çarpan meteorların etkisine bağlamışlardı.
