Uçan araba hayali, gerçekler karşısında çakıldı. Geçen hafta, yıllardır Google'da çalışan Sebastian Thrun tarafından yönetilen hava taksisi girişimi Kittyhawk, Twitter'da sona ereceğini duyurdu. Kittyhawk, elektrikle çalışan arabaların, uçakların ve helikopterlerin yaygınlaştığı, dünyaya temiz ulaşım seçenekleri sunan Jetgiller, benzeri bir düzen getirmek için çalışan bir avuç şirketten biriydi.
Google'ın kurucu ortağı Larry Page tarafından desteklenen uçan araba şirketi, yaklaşık 10 yıl önceki lansmanından sonra kalabalık bir hayran kitlesi topladı ve büyük ölçüde atılım yapmak olasılığı en yüksek şirketlerden biri olarak görülüyordu.
"Tam bir başarısızlık"
Bir teknoloji eleştirmeni ve Tech Won't Save Us podcast’inin sunucusu Paris Marx, “Silikon Vadisi, ulaşım ve kentsel yaşam sorunlarını yeni teknolojilerle nasıl çözeceğimize dair sürekli bu fikirleri ortaya koyuyor” dedi ve bunun tam bir başarısızlık olduğunu söyledi.
Kittyhawk, rakiplerinin çoğu gibi web sitesinde ultra sessiz ve pil açısından verimli bir hava taksi filosu oluşturma konusunda cesur sözler verdi ve kalkıştan sonraki 30 saniye içinde neredeyse tamamen sessiz olan taksinin tek bir şarjla yüzlerce mil uçabileceği belirtildi. Ayrıca şirketin sitesinde, “Eğer biri bunu yapabilirse, biz yapabiliriz” deniliyordu.
Reklamı yapıldığı gibi yürümüyor
Uzmanlar, girişimin çöküşünün hava ulaşımında ustalaşmanın zorluklarını vurguladığını söyledi. Pil teknolojisinin mevcut durumunun çok ötesine geçmesi gerekiyor. Ayrıca uçan arabalar için yasal onay almak oldukça zor olacak. Uçan arabalar ve araçlar dünyasını destekleyecek altyapı, son derece karmaşık. Arizona Eyalet Üniversitesi'nden emekli fizik profesörü Peter Rez, “Elon Musk bile söylüyor: PowerPoint’te her şey çalışıyor. Ancak işler asla reklamı yapıldığı gibi yürümeyecek” dedi.
Yatırımlar azaldı
Yatırımcılar, insanların ulaşım alışkanlıklarını değiştirmek isteyen yeni şirketlere milyarlarca dolar akıttı. 2021'de, hava hareketliliği start-up'ları, büyük bir kısmı eVTOL'ler olarak bilinen elektrikli uçaklara giden 6,9 milyar dolarlık rekor bir yatırım aldı. Ancak McKinsey analistleri, 2022'nin ilk yarısında fonlama hızının yavaşladığını belirtti.
Basında çıkan haberlere göre nakit paraya rağmen, uçan arabalar bir dizi büyük aksilik yaşadı. 2019 Kittyhawk üzerine yapılan bir Forbes araştırması, şirketin pil ve güvenlik sorunlarıyla boğuştuğunu öne sürdü. Rez’in söylediğine göre şirketler, pil teknolojisinin hızla ilerleyeceğini umuyor ancak bunun ne zaman olacağı belli değil.
Lityum iyon pillerin alev aldığı biliniyor ve bilim insanları, pilin elektrolit adı verilen son derece yanıcı kısmının geliştirilmesinin gerekli olduğunu ancak bunun bilimsel olarak zor olduğunu söylüyorlar. Rez, “Ayrıca ticari uçakların varış noktalarından en az 30 ila 45 dakika sonra uçmak için yeterli yedek güce sahip olması gerekiyor. Bu da başka bir zorluk” dedi.
Marx, Silikon Vadisi girişimlerinin tek başına başarılı olma ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. Uçan taksilerin ve uçakların yaygın olarak benimsenmesini sağlamak için daha fazla havaalanı, federal koordinasyon ve büyük ölçekli altyapı planlaması gerekecek. Marx, “Nihayetinde bunlar, siyasi çözümler gerektiren siyasi sorunlardır. Teknoloji, tek başına bunları çözemez” dedi.
