Delhi’deki Maulana Azad Tıp Fakültesi ve Lok Nayak Hastanesi’nde yapılan yeni bir araştırma, ameliyat sırasında çalınan müziğin genel anestezi altındaki hastaların iyileşme sürecini hızlandırabileceğini ortaya koydu. Çalışma, özellikle laparaskopik safra kesesi ameliyatı gibi kısa süren ve hastaların hızlı toparlanmasının kritik olduğu operasyonlarda etkili olduğunu gösteriyor.
BBC'nin aktardığına göre, ameliyat sırasında hastalar genel anesteziye tabi tutuluyor; derin bir uykuya dalıyor, ağrı hissetmiyor ve kasları geçici olarak felç ediliyor. Bu sayede ameliyat sırasında hareket etmemeleri sağlanıyor. Ancak araştırma, beynin işitme yolaklarının anestezi sırasında tamamen kapanmadığını, dolayısıyla hastanın bilinçsiz olsa bile müziği algılayabildiğini ortaya koyuyor.
Araştırma ekibi, kulaklıklarla hafif flüt veya piyano müziği dinletilen hastaların, anestezi için kullanılan propofol ve opioid ağrı kesici fentanyl gibi ilaçları daha düşük dozlarda aldığını tespit etti. Sonuç olarak, bu hastalar ameliyattan daha hızlı ve net bir şekilde uyandı, kan basınçları ve stres hormonları daha dengeli seyretti.
Stres tepkisini azaltmak hayati önemde
Dr. Farah Husain, “Hastaların ameliyat sonrası temiz bir şekilde uyanması, bilinçli ve ağrısız olmaları bizim önceliğimiz. Müzik, stres tepkisini azaltarak iyileşmeye yardımcı oluyor” diyor. Genel anestezi altında vücut, kalp atış hızında artış, kan basıncında yükselme ve hormon seviyelerinde değişiklik gibi stres tepkileri göstermeye devam ediyor. Bu nedenle, ameliyat sırasında stresi kontrol altına almak modern cerrahi bakımın temel hedeflerinden biri.
Dr. Sonia Wadhawan, ameliyat sırasında laringoskopi ve entübasyon gibi işlemlerin en stresli anlar olduğunu belirterek, “Hasta bilinçsiz olsa da vücut kalp atışı, kan basıncı ve stres hormonları ile tepki veriyor. Müzik, bu içsel fırtınayı yatıştırıyor” diyor.
Araştırmanın yöntemi ve bulguları
Çalışmada 56 yetişkin hasta, rastgele iki gruba ayrıldı. Her iki gruba da aynı beş ilaçlık protokol uygulandı: bulantı önleyici, sedatif, fentanyl, propofol ve kas gevşetici. Ancak sadece bir grup, kulaklıklarla sakinleştirici müzik dinledi. Araştırmacılar, müziğin bilinçsiz beyin üzerinde dahi olumlu etkiler yarattığını belirledi.
Bulgular, müzik dinleyen hastaların propofol ve fentanyl ihtiyacının daha düşük olduğunu, ameliyat sonrası uyanmanın daha hızlı gerçekleştiğini ve kan basıncı ile stres hormonlarının daha dengeli seyrettiğini gösterdi. Araştırmacılar, “Müzik, beynin iç durumunu şekillendirebilir” yorumunda bulundu.
Müzik terapisinin geleceği
Müzik terapisi, uzun yıllardır psikiyatri, felç rehabilitasyonu ve palyatif bakımda kullanılıyor. Ancak ameliyat ve yoğun teknoloji ile yönetilen anestezi ortamında uygulanması, tıpta yeni ve etkili bir yaklaşım olarak öne çıkıyor. Basit bir müdahale olmasına rağmen, ilaç kullanımını azaltması ve iyileşmeyi hızlandırması bakımından büyük önem taşıyor.
Araştırma ekibi, müzik destekli sedasyonun etkilerini daha geniş çapta incelemeyi ve farklı ameliyat türlerinde uygulamayı planlıyor. Çalışma, ameliyat odasında insanı merkeze alan yeni bir anlayışın kapısını aralıyor: Bilinçsizlik altında bile birkaç nazik nota, iyileşmeye yardımcı olabiliyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
